چه کنیم گرمازده نشویم؟

بدن در شرایط گرمازدگی قادر به دفع گرمای زیاد خود نیست، لذا برای پیشگیری از گرمازدگی باید به چند نکته مهم توجه کنیم.

شهاب اولیایی، رژیم‌شناس و متخصص تغذیه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: گرمازدگی می‌تواند موقعیتی بحرانی برای بدن تلقی شود. در واقع گرمازدگی حالتی است که سیستم تنظیم‌کننده دمای بدن به علل مختلف از جمله قرارگرفتن طولانی‌مدت در هوای گرم، تولید بیش از حد گرما ناشی از ورزش یا تب یا کم‌آبی، بدن دچار اختلال و از کارافتادگی می‌شود. در این مواقع بدن قادر به دفع گرمای زیاد خود نیست و افزایش دما در نهایت می‌تواند باعث آسیب به اندام‌های مختلف بدن شود.

علائم شایع گرمازدگی

او در ادامه افزود: از جمله علائم شایع گرمازدگی می‌توان به پوست خشک و داغ، تنفس کوتاه، عدم تعریق، نبض سریع و ضعیف، افزایش دمای بدن، گرفتگی عضلات و گشادی مردمک چشم اشاره کرد. همچنین می‌توان علائمی مانند هضیان‌گویی، تهوع، استفراغ، سرگیجه و بی‌حسی را مشاهده کرد. توصیه می‌کنیم در شرایط وخیم و موقعیت بحرانی از اورژانس کمک گرفته شود. همچنین تا رسیدن اورژانس، لباس‌های فرد گرمازده را تا حد امکان کاهش دهیم و با آب یا دستمال آغشته به آب سرد، بدن شخص مورد نظر را خنک کنیم. سعی کنیم پا‌ها را در محل بالاتری از سطح بدن قرار دهیم تا خون به مغز برسد. در صورتی که فرد گرمازده بیهوش است، باید تا رسیدن اورژانس صبور باشیم و در صورت عدم بیهوشی فرد را به خوردن آب تشویق کنیم.

راهکارهای پیشگیری از گرمازدگی

شهاب اولیایی درخصوص راهکارهای مورد نظر برای پیشگیری از گرمازدگی بیان کرد: از مهم‌ترین راهکار‌ها برای پیشگیری از گرمازدگی این است که باید سعی کنیم بدن خود را هیدراته نگه داریم؛ بنابراین نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در شبانه‌روز را فراموش نکنیم. همچنین می‌توان از آبمیوه طبیعی و آب سبزیجات به وفور استفاده کنیم تا آب مورد نیاز بدن تامین شود. از دیگر نکات قابل توجه این است که سعی کنیم قبل از ورزش، بدن را هیدارته و پرآب کنیم و حین و پس از ورزش از نوشیدنی‌های ورزشی که حاوی ۶ تا ۸ درصد قند و کم‌نمک هستند، استفاده کنیم. برای آماده کردن نوشیدنی ورزشی می‌توان ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری شکر و نصف قاشق چای‌خوری نمک را در ۱ لیتر آب مخلوط کنیم.

چه عواملی باعث گرمازدگی می‌شود

او در ادامه افزود: باید به این نکته توجه داشت که چای، قهوه و نوشابه‌های گازدار به دلیل وجود کافئین باعث دفع آب بدن می‌شوند. از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب تا حد امکان خودداری شود، همچنین توصیه می‌شود از لباس‌های نخی، خنک و رنگ روشن استفاده کنیم. تمام افراد به خصوص ورزشکاران از ورزش در ساعات اوج گرما خودداری و انجام این کار را به ساعت‌های خنک روز مانند صبح و عصر موکول کنند.

این رژیم شناس و متخصص تغذیه در ادامه افزود: توصیه می‌کنیم از مصرف خوراکی‌های شور، غذا‌های کنسروی و حاوی سدیم که منجر به دفع آب بدن می‌شود تا حد امکان پرهیز شود. همچنین بهتر است از میوه‌های آبدار مانند هندوانه، طالبی و خربزه به جای میوه‌های خشک و شیرین استفاده شود.

شهاب اولیایی در پایان تصریح کرد: باید به این نکته توجه داشت که غذا‌های حاوی پروتئین و گوشت فراوان، می‌توانند دفع آب بدن را افزایش و آن را در معرض کم‌آبی قرار دهند؛ بنابراین باید به مصرف متعادل فرآورده‌های پروتئینی دقت کنیم یا اگر تمایل به مصرف گوشت و فرآورده‌های پروتئینی داریم، به مقدار کافی آب بنوشیم. می‌توان برای پیشگیری از گرمازدگی و کم‌آبی بدن از شربت‌های سنتی مانند خاکشیر، تخم‌شربتی، آبلیمو، بیدمشک و کاسنی استفاده کرد.