مراحل تشخیص و درمان کبد چرب

یک متخصص تغذیه گفت: به طور معمول در مراحل اولیه‌ی بیماری کبد چرب، علامتی را در افراد مبتلا مشاهده نمی کنیم اما به مرور زمان علامت‌های عمومی بیماری نمایان می‌شود.

شهاب اولیایی رژیم شناس و متخصص تغذیه در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان،گفت: در واقع به تجمع چربی در سلول‌های کبدی، کبد چرب گفته می‌شود. شرایطی که به جای سلول‌های واقعی کبد، چربی قرار می‌گیرد و به مرور زمان باعث اختلال در عملکرد کبد می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری با دو نوع اصلی کبد چرب یعنی الکلی و غیرالکلی رو به رو هستند که هرکدام با روش‌های مختلفی باعث تجمع چربی در سلول‌های کبدی می‌شوند.

این رژیم شناس و متخصص تغذیه مطرح کرد:کبد چرب معمولا بدون علامت است، به خصوص در مراحل اولیه‌ی این بیماری، علامتی را در افراد مبتلا مشاهده نمی کنیم. اما به مرور زمان اختلال در عملکرد کبد شروع شده و علامت‌های عمومی بیماری نمایان می‌شود. در واقع خستگی، بی قراری، حساسیت غیرطبیعی یا درد حساس به لمس یا فشار در سمت راست شکم، بزرگی کبد، بی اشتهایی، ضعف مفرط، تهوع، کاهش وزن، کاهش تمرکز، تیرگی پوست (مخصوصا در ناحیه گردن و زیر بغل) و همچنین وجود ضایعات پوستی تیره رنگ می‌تواند از علامت‌های کبد چرب باشد.

اولیایی در ادامه افزود: به طور معمول بیماری کبدچرب در معاینات و آزمایشات خونی که شامل تست‌های عملکرد کبد هستند تشخیص داده می‌شود و در مراحل بعدی تصویر برداری‌هایی مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی برای تشخیص کبد چرب استفاده می‌شود.

او بیان کرد: کبد چرب را می توان بیماری سبک زندگی دانست. در واقع بیشتر کسانی که به این بیماری مبتلا می شوند سبک زندگی شهرنشینی غیر فعال و شرایط تغذیه‌ای نامناسب را به خود اختصاص داده اند. هرچند وراثت هم می‌تواند در ابتلا به کبدچرب تاثیرگذار باشد، اما عوامل محیطی، تغذیه ای، کم تحرکی و استرس  نقش موثری در ابتلا به این بیماری دارند.

این رزیم شناس و متخصص تغذیه افزود:  یکی از مهمترین اقدامات لازم برای افراد مبتلا به کبد چرب انجام اصلاحات غذایی و کاهش وزن است؛ زیرا یکی از علل مهم کبد چرب چاقی است. فردی که اضافه وزن دارد حتما باید وزن خود را به طور اصولی کاهش دهد. البته باید به این نکته توجه داشت به منظور جلوگیری از بروز مشکلات دیگر مانند کاهش وزن شدید، باید موضوع کاهش وزن تحت نظر متخصص تغذیه و با طرح اصولی انجام شود. همچنین توصیه می شود کاهش وزن باید حداکثر ۲ کیلوگرم در ماه باشد تا آسیب مضاعفی به کبد وارد نشود.

اولیایی تصریح کرد: توصیه می شود از مصرف چربی‌های گوشت، پوست مرغ، پوست ماهی، سس‌های سفید، کره، خامه و شیرینی خامه‌ای پرهیز شود. همچنین از مصرف غذا‌های سرخ شده تا حد امکان خودداری کرده و وعده های غذا‌یی خود را بیشتر به صورت آب پز یا بخار پز مصرف کنید. تا حد امکان مصرف روغن جامد در غذا‌ها را کاهش دهید. البته بهترین نوع روغن، استفاده از نمونه های مایع به خصوص روغن کلزا، کنجد و زیتون به مقدار کم است.

این رژیم شناس و متخصص تغذیه گفت: مصرف فراوان قند، شکر، کره، مربا، عسل، شربت، نوشابه و سایر مواد غذایی که در تهیه‌ی آن‌ها از شکر استفاده شده است پرهیز شود تا بیماری کبد چرب تشدید نشود. همچنین غذا‌های فریز شده، زودپز شده، ترشی جات، رب، غذا‌های شور، چای پررنگ، ادویه جات بسیار تند، فست فودها، شیرینی جات، پفک، چیپس، شکلات، بیسکوییت، سرخ کردنی ها و نوشابه‌های گازدار به خصوص الکل می‌توانند وضعیت کبد چرب را وخیم تر کنند.

اولیایی تصریح کرد: بهترین میان وعده‌ها برای افراد مبتلا به کبد چرب، مصرف میوه است. البته باید در مصرف میوه هم جانب تعادل را رعایت کرد؛ چرا که میوه‌ها حاوی قند هستند و مصرف افراطی آنها می‌تواند وضعیت کبد چرب را بدتر کند. از جمله مواد خوراکی که برای کبد چرب مناسب هستند، می توان به مواردی مانند چای سبز، آلو، زغال اخته، شاتوت، توت فرنگی، تمشک، پرتغال، گریپ فروت، سیب، گلابی، زنجبیل، زرد چوبه، لیموترش( یک لیموترش در یک لیوان آب ولرم به صورت ناشتا) اشاره کرد. همچنین عرقیاتی مانند کاسنی، شاتره و خارشتر می‌توانند برای پیشگیری و درمان کبد چرب بسیار مفید باشند. از مهم ترین گیاهان دارویی موثر برای پیشگیری و درمان این بیماری، می توان به خارمریم و ماده سیلیمارین اشاره کرد که نقش مهمی در حفاظت از کبد دارند.

اولیایی در پایان تصریح کرد: ورزش یکی از ضروریات برای افراد مبتلا به کبد چرب محسوب می شود. فعالیت ورزشی باید به طور منظم و مستمر باشد. باید به این نکته توجه داشت در شروع فعالیت نباید فشار زیادی به بدن وارد شود و به تدریج باید شدت و مدت آن اضافه شود.