چرا در ساعات مشخصی از روز دچار سردرد می شویم؟

بسیاری از دردهای میگرنی و سردردها دارای دوره های زمانی بوده و افراد در بازه های مشخصی با آن درگیر می شوند، در این میان اما برخی افراد به طور مشخص در ساعاتی از شبانه روز درگیر سردرد می شوند.

به گزارش رادیو دری، نتایج مطالعات جدید پژوهشگران نشان می دهد، اگر احساس می ‌کنید سردرد شما در ساعت مشخصی از روز رخ می دهد، ممکن است مشکلی در ساعت داخلی بدن شما وجود داشته باشد. این بررسی ها نشان می دهد،اختلال در ریتم شبانه روزی افراد با سردردهای خوشه ای و میگرن ارتباط دارد.

دکتر مارک جوزف بوریش، محقق در مرکز علوم بهداشتی دانشگاه تگزاس در هیوستون و یکی از اعضای این مطالعه می ‌گوید: داده ‌ها نشان می ‌دهد که هر دوی این اختلالات به ‌ویژه سردرد خوشه ‌ای در سطوح مختلف به ‌شدت تابع ریتم های شبانه ‌روزی هستند.

این امر اهمیت هیپوتالاموس (ناحیه ای از مغز که محل ساعت بیولوژیکی اولیه است) و نقش آن در سردرد خوشه ای و میگرن را تقویت می کند. همچنین این سوال در مورد ژنتیک محرک هایی مانند تغییرات خواب که محرک های شناخته شده برای میگرن هستند و نشانه هایی برای ریتم شبانه روزی بدن هستند، ایجاد می کند.

محققان دریافتند: ۷۱ درصد از افراد مبتلا به سردردهای خوشه ای هر روز آن را در زمان مشخصی تجربه می کنند. سردرد معمولاً بین ساعات پایانی شب و صبح زود ظاهر می شود. از سوی دیگر سردردهای خوشه ای بیشتر در طول بهار و پاییز ظاهر می شوند.

 در این میان وقتی به ژن‌ های افراد نگاه می‌ کنیم، سردرد های خوشه ‌ای ارتباطی با بیان دو ژن شبانه ‌روزی نشان می ‌دهند. علاوه بر این، پنج ژن از نه ژن شبانه روزی خطر ابتلا به سردردهای خوشه ای را افزایش می دهند.

نویسندگان مطالعه همچنین به بررسی تاثیر هورمون‌ها بر سردرد و میگرن پرداختند. بر این اساس مشخص شد کورتیزول و ملاتونین دو هورمونی هستند که سطح آن ها به ریتم شبانه روزی بستگی دارد.

نتایج نشان داد:افراد مبتلا به سردردهای خوشه ‌ای در مقایسه با افرادی که به طور مرتب این نوع سردردها را تجربه نمی‌ کردند، اغلب سطوح کورتیزول و ملاتونین پایین ‌تری داشتند.

نیمی از افراد مبتلا به میگرن مکرر الگویی از حملات را نشان دادند که حول یک زمان خاص از روز می چرخید. بیشتر افراد در طول روز از اواخر صبح تا اوایل شب دچار میگرن می‌ شوند. تجزیه و تحلیل نمونه های ادرار نشان داد افراد مبتلا به میگرن سطح ملاتونین کمتری نسبت به افراد بدون میگرن داشتند. همچنین در طول حمله میگرن، سطح ملاتونین کاهش یافت.

در خاتمه گفتنی است یکی از محدودیت‌ های مطالعه فوق این بود که محققان اطلاعاتی در مورد سایر عواملی که می ‌توانند بر ساعت داخلی افراد تأثیر بگذارند، نداشتند. به عنوان مثال، برخی داروها و اختلال دوقطبی می توانند ریتم شبانه روزی فرد را مختل کنند. علاوه بر این، شیفت کاری شبانه و خوابیدن در طول روز می تواند ریتم طبیعی بیولوژیکی فرد را تغییر دهد که این موارد نیز می توانند باعث مشکلات خواب شوند.

 شرح کامل این مطالعه در آخرین شماره مجله Neurology منتشر شده است.