خدمات متنوع ایران به مهاجران افغانستان در سه دهه گذشته
-
خدمات متنوع ایران به مهاجران افغانستان در سه دهه گذشته
در بیش از سه دهه گذشته جمهوری اسلامی ایران بر اساس رویکردهای بشر دوستانه و قرابت های مختلف جغرافیایی،تاریخی،دینی و زبانی پذیرای بیش از دو میلیون پناهجو از افغانستان بوده است.
از زمان اشغال افغانستان از سوی ارتش سرخ شوروی در اواخر سال 1979 ،جمهوری اسلامی ایران میزبان میلیونها مهاجر افغان بوده است .
با وجود آنکه ایران دردهه هشتاد میلادی با چالش های بسیاری ناشی از جنگ تحمیلی از سوی عراق مواجه بود اما مانعی برای ورود مهاجرین افغانستان به ایران ایجاد نکرد.ایران در بیش از سه دهه گذشته با رعایت همه موازین مربوط به کشورهای میزبان مهاجرین،پذیرای میلیون ها مهاجر از افغانستان بوده است.
بر اساس برخی برآورد ها،حدود 4 درصد از جمعیت ایران را مهاجرین افغان تشکیل می دهند و 11 درصد جمعیت افغانستان در ایران حضور دارند که معادل 3 میلیون مهاجر قانونی و غیر قانونی است که در ایران از همه امکانات بهداشتی ، آموزشی و اشتغال برخوردارند .
«نصیر احمدنور» سفیروقت افغانستان در تهران با اشاره به حضور سه میلیون مهاجر افغان در ایران می گوید:
خدمات بی نظیر ایران به مهاجران نشان دهنده روحیه نوع دوستی و احساس مسوولیت مردم ایران است.
ایران حتی در موضوع مهاجرین افغان فراتر از پروتکل های موجود در جامعه جهانی عمل کرده است. به گونه ای که مهاجرین افغان در ایران نه تنها در کمپ ها بلکه درمناطق مختلف در کنار مردم ایران زندگی می کنند.
مهاجرین افغانستان بدون اعمال محدودیت در مشاغل مختلف فعالیت دارند و مهارت و تخصص های متفاوتی نیز فرا گرفته اند .
در بخش فنی و حرفه ای نیز بالغ بر 16 هزار افغان آموزشهای فنی و حرفه ای را در ایران فراگرفته اند که برخی از انان پس از بازگشت به افغانستان برای جامعه خود بسیار مفید بوده اند.
فرزندان مهاجرین افغانستان همچون دانش آموزان ایرانی در مدارس با امکانات برابر و تسهیلات مناسب تا مقطع تحصیلات عالیه امکان تحصیل برای آنها فراهم شده است.
براساس آمارهای رسمی بالغ بر450 هزار دانش آموز مهاجرافغان که مدرک قانونی اقامت دارند در مدارس ایرانی تحصیل می کنند.
در پی دستور رهبرمعظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای مبنی براینکه همه کودکان افغان چه آنهایی که دارای شرایط قانونی حضور در ایران هستند وچه آنهایی که مدرک قانونی حضور در ایران را ندارند باید در مدارس دولتی ثبت نام شوند این عده از کودکان نیز ثبت نام و مشغول تحصیل شدند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) با انتشار گزارشی در وب سایت خود در سال گذشته با اشاره به تحصیل رایگان بیش از 480 هزار دانش آموز پناهجوی افغان در مدارس ایران،این اقدام دولت ایران برای فراهم کردن زمینه تحصیل مهاجرین افغان را مورد تحسین قرار داد.
برنامه جامع ایران در مواجهه با مهاجرین افغان که همه خدمات مورد نیاز آنان را تامین می کند موجب شده تا موضوع الگوپذیری دیگر کشورها از این رویه مورد تاکید و توجه جدی نهادهای بشر دوستانه بین المللی قرار گیرد.
«سیوانکا داناپالا»، نماینده وقت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در ایران می گوید،
در حالی که گزارش‌های ناخوشایندی از میزبانی برخی از کشورهای جهان از پناهجویان منتشر می شود ، ایران به خوبی از پناهجویان میزبانی و خدمات شایسته ای ارائه می کند.ایران نقش یک الگو را در پذیرش پناه جویان داشته که الگویی برای بسیاری از کشورهاست که از آن تبعیت کنند.
با وجود آنکه افغانستان بتدریج شرایط با ثبات تری را تجربه می کند اما همچنان مهاجرت از این کشور به ایران ادامه دارد و برخی گزارش ها نشان می دهند که به طور میانگین روزانه دو هزار افغان به صورت غیر قانونی وارد مرزهای ایران می شوند.
دولت ایران برای همه مهاجران قانونی افغان مجوز کار صادر می کند و بخش بین الملل وزارت کشور ایران در امور مهاجرت وظیفه مشخص کردن مهاجران واجد شرایط است و به آنها مجوز فعالیت و کار بدهد.
در بخش سلامت هم بالغ بر 117 هزار پناهجوی دارای بیماری خاص از خدمات رایگان بیمه ای در ایران بهره مند هستند .
خدمت بزرگی که جمهوری اسلامی ایران به مهاجران افغان ارائه کرده است،تامین امنیت آنان بوده است.
مال ، جان و ناموس اتباع کشورهای خارجی که در ایران سکونت و حتی حضور داشتند، مانند مال و جان و ناموس اتباع ایران، از سوی نیروهای حافظ انتظام و امنیت کشور محترم شمرده شده است.اگر چه امنیت، خدمتی است که دیده و احساس نمی شود، مگر اینکه بر آن خدشه ای وارد شود.
کار و اشتغال، خدمت بزرگ دیگری بود که جامعه ایرانی برای اتباع کشور افغانستان مهیا کرد. در شرایطی که میانگین بیکاری در جمعیت فعال کشور بیش از ۱۲ درصد قلمداد می شود، کمتر شخصی از اتباع افغانستان در ایران وجود دارد که دارای شغل نباشد. هر چند مشاغلی که نوعا به این افراد واگذار می شود، مربوط به بخش خصوصی و بیشتر «کارهای فیزیکی» است که نیاز به تخصص ویژه ای ندارد ولی باید پذیرفت اصل اعطای شغل و آسان گیری جامعه ایران در استخدام اتباع بیگانه، همیشه مورد تایید کارگران خارجی هم بوده است.
واقعیت این است که برخی کارفرماهای ایرانی، ترجیح می دهند به جای استخدام هموطنان در برخی مشاغل خاص مانند باغبانی و کارهای فیزیکی، از خدمت کارگران خارجی از جمله افغان ها بهره مند شوند.
قانون اعطای تابعیت به فرزندان مردان خارجی که در سال گذشته در مجلس ایران به تصویب رسید،در نوع خود قانون مترقی و منطبق با موازین بین المللی حقوق بشری تلقی می شود که طی آن، اتباع بیگانه مانند مردان افغان که با زنان ایرانی ازدواج کرده اند، دارای کودکانی با تابعیت ایرانی خواهند شد.
این امکان از آن رو برای اتباع خارجی حاضر در ایران یک امتیاز محسوب می شود که با داشتن شناسنامه و هویت ایرانی، فرزندان حاصل از ازدواج مردان خارجی با زنان ایرانی هم دارای حق و حقوقی می شوند که یک ایرانی اصیل از آن برخوردار است.
اگر چه شاید مطالبات و خواسته های مهاجران افغان شامل مهاجرین قانونی و غیر قانونی در ایران فراتر از اقدامات صورت گرفته است اما خدمات ارائه شده به آنان در بالاترین استانداردهای جهانی مربوط به خدمات کشورهای میزبان مهاجران محسوب می شود.
