نقش موثر ایران در روند صلح افغانستان
حضور هیئت سیاسی طالبان در ایران،در راستای سیاست اصولی تهران برای کمک به اثر بخشی روند گفتگوهای بین الافغانی صلح است که برای نزدیک کردن دیدگاه های طرفین این مذاکرات انجام شد.
هفته گذشته هیئت سیاسی طالبان به ریاست "ملا عبدالغنی برادر" وارد تهران شد و با برخی مقامات ایران از جمله دبیر شورای عالی امنیت ملی درباره روند مذاکرات صلح بین این گروه و دولت افغانستان رایزنی کردند.
سفر هیئت طالبان به تهران انعکاس گسترده ای در رسانه های مختلف منطقه ای و جهانی داشت و البته خط مشترک تحلیل این رسانه ها اذعان به نقش مثبت ایران در روند تحولات افغانستان از جمله موضوع صلح بوده است.
ایران در سال های اخیر چند بار میزبان هیئت طالبان در تهران بوده است که این رایزنی ها در هماهنگی کامل با دولت افغانستان انجام شده است.
ایران در مسیر کمک به برقراری صلح و پایان جنگ در افغانستان تلاش می کند ضمن تماس و گفتگو با طرفین مذاکرات صلح در این کشور، برای ایجاد تفاهم وانجام گفتوگوهای صلح میان طوائف و اقوام افغانستان و استقرار آتشبس پایدار زمینه سازی کند.
بر همین اساس ایران با میزبانی از هیات سیاسی طالبان در هفته گذشته دور تازه ای از تلاش های خود برای تسهیل در مسیر مذاکرات بین الافغانی را آغاز کرده است .
در شرایطی ایران نقش خود در کمک به تداوم گفتگوهای صلح افغانستان را تعمیق بخشیده است که در حال حاضر این مذاکرات در بن بست قرار گرفته است و مقامات تهران می کوشند با برقراری تماس و گفتگوهای مستمر با طالبان و دولت افغانستان بستر مناسبی برای تفاهم و تعدیل دیدگاه های دو طرف برای پیشرفت در فضای مذاکرات را فراهم کند.
با توجه به آنکه در حال حاضر اصرار طالبان به آزادی باقیمانده زندانیان این گروه و اجرای همه تعهدات آمریکا از جمله خروج کامل نظامیان این کشور از افغانستان به مانعی بزرگ در روند مذاکرات صلح بین الافغانی در قطر تبدیل شده است،ایران درصدد است بتواند با تعدیل مواضع این گروه به عنوان مانعی در روند تدریجی مذاکرات و تفاهم نهایی برای استقرار صلح نقش خود برای کمک به تامین ثبات در افغانستان و منطقه را در راستای سیاست های صلح طلبانه خود ایفا کند.
ایران برقراری آتش بس در افغانستان توسط دوطرف جنگ در این کشور شامل طالبان و دولت این کشور را اقدامی تعیین کننده در مسیر ایجاد اعتماد متقابل برای یافتن راهکارهای اصولی برای توافق نهایی صلح می داند و تداوم خشونت و ناامنی در فضای مذاکرات بین الافغانی را سمی مهلک برای نتیجه بخشی این گفتگوها می داند.
ایران بر این باور است که قدرت یابی در افغانستان صرفا باید بر اساس مراجعه به انتخابات و آرای مردم باشد و طالبان نیز باید برای سهیم شدن در قدرت سیاسی در این کشور باید در ابتدا به سمت خاتمه جنگ حرکت کند و در ادامه برای مشارکت در حکومت خود را در معرض رای مردم قرار دهد.
بر مبنای چنین ملاحظه راهبردی است که علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در ملاقات هیئت طالبان بر این نکته تاکید کرد که «ایران هیچگاه جریانی را که بخواهد با جنگ در افغانستان به حاکمیت برسد به رسمیت نخواهد شناخت.»
اعلام موضع صریح دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در دیدار هیات سیاسی طالبان نشان میدهد که نقش فعال ایران در تحولات افغانستان نه تنها بازی بر خلاف جریان صلح در این کشور نیست بلکه کاملا مطابق با خواست و اراده مردم افغانستان برای استقرار دائمی صلح و ثبات در این کشور است.
ایفای نقش میانجی توسط ایران بین دو طرف مخاصمه در افغانستان، تلاشی مسئولانه برای متقاعد کردن طالبان به منظور بر زمینگذاردن سلاح و پیگیری مشارکت در حکومت آینده افغانستان از طریق گفتوگو با دولت قانونی و نمایندگان همه اقوام و طوایف در این کشور است.
در همین راستا پس از سفر هیات طالبان به تهران و رایزنی با مقامات ایران ،محمد ابراهیم طاهریان نماینده ویژه ایران در امور افغانستان به کابل رفت تا درباره نتایج مذاکرات با هیات طالبان با برخی مقامات این کشور از جمله عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان تبادل نظر کند.
عبدالله عبدلله در این دیدار باقدردانی از مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال مذاکرات صلح افغانستان و مسائل مرتبط با این کشور، بر اجماع منطقهای و بینالمللی و به ویژه نقش ایران در تامین صلح تأکید کرد.
با توجه به بی اعتمادی کابل به بسیاری از بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای و به خصوص برخی همسایگان درنیات آنان برای کمک به صلح در افغانستان ، شفافیت سیاست های ایران در قبال مسائل این کشور موجب شده تا تهران جایگاه ممتازی در بین این کشورها در ذهن مقامات افغانستان برای ایفای نقش میانجی داشته باشد.