امتناع ناتو از خارج شدن از افغانستان در شرایط کنونی

پس از توافق آمریکا و طالبان در دوره زمامداری "دونالد ترامپ" در دوحه در فوریه 2020، نیروهای آمریکایی روند خروج خود را از این کشور جنگزده آغاز کرده اند، هر چند که دولت بایدن قصد تغییر این روند را دارد.با این حال ناتو رویکرد متفاوتی را در این زمینه اتخاذ کرده است.

"ینس استولتنبرگ" دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی "ناتو" روز ‌دوشنبه در نشستی خبری گفت که خروج نیروهای این سازمان از افغانستان بستگی به کاهش خشونت‌ها از سوی طالبان دارد. وی تصریح کرد که «هیچ یک از ما نمی‌خواهد بیش از آن‌که باید در افغانستان باقی بماند، اما ما تا پیش از زمان مناسب از این کشور خارج نخواهیم شد. افغانستان هیچ‌گاه نباید به پناهگاه تروریست‌ها برای حمله به کشورهای ما بدل شود.»

استولتنبرگ از طالبان خواست تا سطح خشونت‌ها را در افغانستان کاهش دهد .

اعلام تصمیم ناتو درباره باقی ماندن نیروهای آن در افغانستان در شرایط کنونی که اوضاع امنیتی آن روز به روز وخیم تر می شود،  با توجه به رویکرد کلی این سازمان نظامی غربی و نیز تغییر اوضاع و احوال و شرایط معنا پیدا می کند.

از دیدگاه اعضای اروپایی ناتو وهم چنین دولت مرکزی افغانستان، شرط اصلی خروج نیروهای خارجی از افغانستان یعنی کاهش سطح خشونت ها در افغانستان از سوی طالبان عملی نشده است.

برعکس با توجه به تاکید اخیر طالبان بر ادامه جنگ در افغانستان به نظر می رسد زمینه اجرای توافق دوحه بین آمریکا وطالبان عملا از میان رفته است. به گفته «استفانو پونته کورو» نماینده غیرنظامی ناتو در افغانستان: این سازمان تا زمانی که نیاز است به حضورش در افغانستان ادامه می‌دهد و این کابل است که باید در این باره تصمیم‌گیری کند.

در واقع طالبان با مطرح کردن شروطی مانند خروج کامل همه نظامیان خارجی از افغانستان و لزوم کنار رفتن "اشرف غنی" رئیس جمهور افغانستان از قدرت ، که به خوبی از اجرا نشدن آن آگاهند،  خواهان گسترش دامنه جنگ در افغانستان هستند. این مساله باعث شده تا ناتو در کنار اتحادیه اروپا، گروه طالبان را مقصر وضعیت ناهنجار کنونی قلمداد نماید.

در اعلامیه ای که کشورهای اروپایی عضو اتحادیه اروپا و ناتو در 21 ژانویه 2021/ 2 دلو1399 منتشر کردند تصریح شده که اقدامات خشونت‌بار طالبان جز آسیب زدن به مردم افغانستان که اکثرا به دلیل ادامه چندین دهه جنگ و شیوع ویروس کرونا با چالش‌های اقتصادی و تامین امنیت غذایی مواجه هستند، هدف دیگری را دنبال نمی‌کند.

دلیل دیگری نیز از سوی "ینس استولتنبرگ" دبیر کل ناتو در باره لزوم ادامه حضور نیروهای ناتو در افغانستان مطرح شده است. وی معتقد است که خروج همه نیروهای غربی از افغانستان موجب ایجاد خلاء امنیتی در این کشور می شود. دبیرکل ناتو بر این گمان است که موج جدید خشونت‌ها در افغانستان می‌تواند روند مذاکرات صلح را از مسیر خود خارج کند. این مساله به ویژه با توجه به دور جدید درگیری های گسترده بین طالبان و نیروهای دولتی افغانستان در نقاط مختلف این کشور معنا پیدا می کند.

مساله دیگری که موجب موضع گیری متفاوت ناتو و آمریکا درباره مساله خروج نیروهای غربی از افغانستان شد، اختلاف نظر ناتو با دولت ترامپ در ارزیابی اوضاع امنیتی افغانستان و نیز اولویت ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا برای خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان تا مه 2021/ثور 1400 به دلیل منافع سیاسی وی بود. با این حال با روی کار آمدن دولت بایدن ظاهرا دیدگاه واشنگتن نیز در این زمینه تغییر کرده و مقامات واشنگتن بر لزوم حضور نظامیان آمریکایی به دلیل خلف وعده طالبان تاکید می کنند. اکنون به طور آشکار دیدگاه های ناتو و آمریکا درباره افغانستان به هم نزدیک شده است.بدین ترتیب انتظار می رود با کند شدن و حتی توقف خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، ناتو نیز از هر اقدامی برای کاهش نیروهای خود در این کشور جنگزده خودداری نماید./