Pars Today

هفتم فروردین امسال و در جریان سفر وانگ یی عضو شورای دولتی و وزیر امور خارجه جمهوری خلق چین به تهران، سند همکاری‌های جامع راهبردی ایران و چین به امضای وزیران خارجه ۲ کشور رسید.

امضای سند همکاری جامع 25 ایران و چین  در آستانه پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک تهران و پکن  صورت گرفت .

اگر چه مدت کوتاهی از امضای سند همکاری جامع ایران وچین نمی گذرد ، اما این موضوع همچنان در کانون توجه رسانه های جهان قرار دارد. اما نکته مهم اینکه ، در این مدت رسانه ها غربی برحجم تبلیغات منفی خود درباره درباره همکاری ها دوجانبه ایران وچین افزودند.

این پرسش مطرح است که چرا دولتمردان غربی از اتحاد ایران و چین می ترسند؟ دلیل نگرانی آنها چیست ؟ درباره علل و چرایی نگرانی غربی ها از گسترش همکاریهای ایران و چنین می توان به چند نکته مهم اشاره کرد:

نکته اول اینکه؛ به اذعان اغلب ناظران سیاسی،امضای سند همکاری های ایران و چین یکی از اتفاقات مهم در عرصه سیاست خارجی ایران در سال ۱۴۰۰ محسوب می شود. اگر چه امضای این سند همکاری در هفتم فرودین ماه سال جاری امضا شد اما برای حصول به این همکاری ، مقامات دو کشور بیش از پنج سال تلاش کردند.

به بیان دیگر بررسی این تفاهم نامه از سوم بهمن ماه 1394 آغاز شد و در نهایت هفتم فروردین 1400 این سند همکاری به امضای وزرای خارجه دوکشور رسید.

نکته دوم اینکه، همانگونه که از عنوان سند مشخص است، سند حاضر در قالب یک «برنامه» برای بازه زمانی بلند مدت تهیه و تنظیم شده است. در این سند طرفین بر یک نقشه راه و افق روابط همه‌جانبه برای تحقق مشارکت جامع راهبردی و ارتقای عملی آن توافق نموده‌اند.

در واقع  سند حاضر را باید برنامه‌ای سیاسی - راهبردی، اقتصادی و فرهنگی دانست که سویه‌های همه ‌جانبه روابط را در افقی بلندمدت دنبال می‌نماید. در واقع امضای این سند در پنجاهمین سالگرد روابط دیپلماتیک تهران و پکن یک نقطه عطف در روابط دو کشور محسوب می شود.

نکته بعدی اینکه ،در مدت کوتاهی که از امضای سند جامع همکاری های ایران و چین می گذرد ، رسانه ها غربی حجم تبلیغات منفی خود را ضد این همکاری افزوده اند . پرسش این است چرا غرب از اتحاد ایران و چین می ترسد؟ برای پی بردن به این دلمشغولی غربی ها از همکاریهای تهران- پکن کافی است ، در این مدت کوتاه تورقی در رسانه ها و مطبوعات غربی و منطقه داشته باشیم تا برخی دلایلی نگرانی مشخص گردد.

از منظر رسانه های امریکایی یکی از علل مخالفت آمریکایی ها با گسترش همکاری ها ایران و چین ، تضعیف فشارهای حداکثری آمریکا علیه ایران است .در این باره روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال می نویسد :" این توافق به دنبال کاهش فشارهای آمریکا علیه هر دو کشور است و آنها نشان دادند در برابر فشار آمریکا، راه چاره دارند".

روزنامه امریکایی نیویورک تایمز هم دراین باره خاطر نشان می سازد که :" این سند در صورت نهایی شدن می تواند ضربه ای عظیم به فشارهای واشنگتن علیه تهران وارد کند. این طرح همچنین ضربه ای عظیم به سیاست ستیزه جویانه دولت آمریکا علیه ایران وارد خواهد آورد."

روزنامه "المصری الیوم" هم امضای "سند همکاری ایران و چین را باعث بی تاثیری و بی نتیجه ماندن تحریم های آمریکا می داند و در این باره می نویسد:" رییس جمهوری آمریکا حق دارد از توافق مشارکت راهبردی ایران و چین دچار نگرانی شود، زیرا این توافق تا سطح یک ائتلاف ارتقا یافته است و باعث می شود تا تاثیر تحریم های آمریکا علیه ایران به شدت کاهش یابد."

ودر نهایت در این باره "عبد الباری عطوان"، تحلیلگر معروف جهان عرب و روزنامه "رأی الیوم" درباره سندهمکاری جامع ایران وچین می گوید :" قرارداد جدید ایران با چین، بایدن را در موضع ضعف قرار داده؛ ائتلاف ایران، محور جدیدی را علیه ناتو تشکیل داده است… به نظرم شرایط خوبی شده وبایدن بسیار ضعیف شده است ."

دلیل دیگری که رسانه ها از دلمشغولی دولتمردان غربی از امضای سند همکاری های راهبردی جامع بین چین و ایران به آن اشاره کردند، درواقع همکاری ایران و چین یک چالش جدیدی را برای واشنگتن ایجاد کرده است . شبکه ‌ای بی سی آمریکا در این باره می گوید: این نخستین پیمان همکاری راهبردی و طولانی مدت ایران با یک ابرقدرت جهانی است که تاکنون به امضا رسیده است".

خبرگزاری بلومبرگ هم در تحلیل امضای سند همکاری جامع ایران و چین می نویسد: این سند برنامه های دولت جدید آمریکا را به چالش می کشد. تازه ترین ائتلاف بین پکن و تهران چالشی برای دولت جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا محسوب می شود به ویژه اینکه وی تلاش می کند در مقابل چین ائتلاف تشکیل دهد و آنتونی بلینکن وزیر خارجه او این کشور را «بزرگترین آزمون ژئوپلتیکی» جهان توصیف کرده است."

روزنامه کامرسانت روسیه نیز  همکاری های جدید ایران و چین را چالش جدید بایدن ارزیابی می کند و در این باره می افزاید :" توافقنامه مشارکت استراتژیک جامع بین چین و ایران ، چالش جدیدی را برای واشنگتن ایجاد کرد. اتحاد بین خاورمیانه نفت خیز و دومین اقتصاد بزرگ جهان برخی از تحریم ها را باطل می کند و اهرم های فشار تلافی جویانه را بر ایالات متحده ایجاد می کند. در همین حال، پس از امضای پیمان ۲۵ ساله با پکن، تهران خواستار اتحاد استراتژیک با مسکو است."

البته به این دلایل ذکر شده یک دلیل دیگر نیز باید افزوده شود و ان موضوعی است که رسانه های صهیونیستی از آن یاد می کنند. .

روزنامه صهیونیستی جروزالم پست امضای توافقنامه ایران و چین را خبر بدی برای اسرائیل  دانست که می‌تواند بسیار بدتر نیز باشد.

روزنامه هاآرتص هم توافق ایران و چین را، شکست استراتژی دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو ارزیابی می کند . روزنامه «هاآرتص» در بررسی امضای سند راهبردی بین ایران و چین می نویسد : این توافق نشانه دیگری از «شکست ملال‌انگیز» استراتژی دونالد ترامپ رئیس‌ جمهور سابق آمریکا و «بنیامین نتانیاهو» نخست ‌وزیر رژیم صهیونیستی علیه تهران بود. در واقع «همکاری استراتژیک جامع بین چین و ایران، شاهدی بر شکست رویکرد سیاست خارجی آمریکا و اسرائیل است. از منظر این روزنامه صهیونیستی ،"این توافق نشان داد که علی‌رغم تحریم‌های سخت آمریکا، ایران فاصله بسیار زیادی تا به‌زانو درآمدن دارد. "

و در نهایت نشریه گلوبال‌تایمز نیز در گزارشی درباره امضای سند همکاری ایران و چین نوشت،  " سرکوبگری آمریکا مانع همکاری میان چین و ایران و دیگر کشور‌ها در خاورمیانه نمی‌شود. در واقع سرکوبگری تنها سبب می‌شود که کشور‌ها و منطقه همکاری بُرد-بُرد بیشتری را پیگیری کنند."

در مجموع باید گفت ، صرف نظر از فضاسازی هایی که رسانه های غربی درباره امضای سند همکاری جامع ایران و چین مطرح می کنند  که به برخی از دلایل آن اشاره شد.

 از منظر بساری از کارشناسان ، سند همکاری تهران و چین ، می تواند موتور اقتصاد ایران را بیش از گذشته فعالتر سازد .

مهدی صفری سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در چین در خصوص اهمیت سند همکاری ۲۵ ساله دو کشور می گوید: این سند، موتور اقتصادی ایران در زمینه های مختلف همچون رونق کارخانه های فولاد، گردشگری، دارو، درمان، تجهیزات پزشکی و نفت خام و انرژی را روشن می کند.

البته از منظر این کارشناس شرق آسیا ، ایجاد ثبات و پایداری در عراق و سوریه با نابودی گروه تروریستی داعش، کمک معنوی شش ساله ایران به یمن، قدرت نظامی، ایستادگی در برابر تحریم‌ها و اموری از این دست که ضامن استقلال و عزت ملی است؛ سبب ترغیب چین در برقراری تعاملات بلندمدت و اعتماد استراتژیک با ایران شده است .

به هرتقدیر ، امضای سند همکاری جامعه ایران و چین ، بیانگر عزم، اراده و آمادگی هر دو کشور در عالی ترین سطوح سیاسی است. سند برنامه همکاری جامع ایران و چین دارای جنبه هــای مختلفی اســت. دو طــرف به این باور رســیده اند که ظرفیتهای بالقوه برای همکاریها بســیار فراتر از وضعیت کنونی است .در واقع امضای این سند جامع همکاری، نقشه راه دو کشور برای گسترش همکاری های دو جانبه در حوزه های مختلف اقتصادی ، سیاسی و امنیتی در سالهای آینده محسوب می شود.