جاری شدن آب در هامون به هر دلیلی که باشد باعث خرسندی و سودمند است
کارشناس و پژوهشگر ارشد ایرانی گفت: باز شدن دریچه های بند کمال خان در افغانستان و جاری شدن آب به دریاچه هامون ایران به هر دلیلی که باشد باعث خرسندی و سودمند است.
داکتر محمد حسین پاپلی یزدی در گفت و گو با خبرنگار رادیو دری با اشاره به گفته های مقامات جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه دریچه های سد کمال خان در نتیجه رایزنی با مقامات طالبان باز شده، اظهار داشت: اگر باز شدن این دریچه ها به دلیل بروز سیلاب ها و ناگزیری صورت بگیرد، امری طبیعی است اما اگر بر اثر مذاکرات و رفت و آمدهای بین مقامات طالبان و ایرانی انجام شود جنبه سیاسی دارد و در هر دو صورت خوشحال کننده است و این امیدواری را به وجود می آورد که حق آبه مصوب ایران از رود هیرمند دریافت می شود.
وی افزود: حق آبه ایران از رود هیرمند حدود 900 میلیون متر مکعب در سال است که در برخی سال ها این میزان به ایران وارد نشده است در حالیکه این حق آبه سیاسی است و حق آبه زیست محیطی هم باید در همین حدود داده شود، به این ترتیب اگر این آب به ایران داده شود هم شامل آب کشاورزی و شرب می شود و هم محیط زیست. هامون هم از دریاچه های مهم ایران و از تالاب های مهم دنیا است و باید حق حیات داشته باشد، چه خود هامون و چه حیوانات و گیاهانی که در آن زیست می کنند.
به گفته این کارشناس جغرافیای سیاسی اینکه در نتیجه مذاکرات دریچه های بند کمال خان باز شده اقدام مثبتی است اما به معنای آن نیست که دولت ایران طالبان را به رسمیت بشناسد. خوب است که طالبان در رفتارها و سیاست های خود تجدید نظر کنند تا مورد پذیرش مردم افغانستان باشند و با دنیا هم ارتباط خوبی داشته باشند.
این استاد دانشگاه اظهار امیدواری کرد که رها سازی آب هیرمند به سمت هامون ادامه داشته باشد و منوط به میزان ذخایر آب پشت بند کمال خان باشد نه منوط به میزان آورد آب. و روابط دو کشور هم روز به روز بهبود پیدا کند.
پاپلی یزدی با اشاره به کتاب دیپلماسی آب که سال ها قبل نوشته و راهکارهایی که در آن ارایه داده گفت: به آن راهکارها که شامل توسعه منطقه ای و توسعه دوجانبه ایران و افغانستان می باشد، مصر است ایران به آب نیاز دارد و افغانستان به سرمایه، انرژی، نیروی متخصص و ماشین آلات. پیشنهاد این بوده که دشت کشف رود ایران و دشت هرات افغانستان به هم پیوند بخورد، سیستان ایران با سیستان افغانستان پیوند بخورد و دو طرف طرح های توسعه کلانی را اجرا کنند.
وی تصریح کرد: به عنوان مثال در افغانستان زمین خوب، آب و نیروی کار ارزان وجود دارد و ایران امکانات، ماشین آلات و کارخانه دارد. افغانستان می تواند سالانه با امکانات موجود خود سالانه چند میلیون تن چغندر قند بکارد و در کارخانه های ایران فرآوری شود و دو طرف در سود آن شریک باشند.
این کارشناس جغرافیای سیاسی عنوان کرد: ایران حتی می تواند در درازمدت سرمایه گذاری کند تا در افغانستان کارخانه قند ایجاد شود. این امکان در کشت های دیگر که نیاز به آب دارند هم وجود دارد و زمینه ایجاد تاسیسات مهم مانند سیلو و امکانات نگهداری محصولات غذایی و تبدیل آن نیز وجود دارد.
وی اضافه کرد: معتقد است دیوارهای مرزی باید برداشته شده و زمینه قراردادهای مشارکت طرفین و توسعه منطقه ای ایجاد شود و برای هریرود باید پای ترکمنستان هم به میدان کشیده شود و ایران بخشی از آب مورد نیاز خود را از طریق آب مجازی و کشت محصول در زمین های کشور دیگر تامین کند.
