طرح سازمان ملی مهاجرت یا اقامت در ایران دارای نقاط قوت و ضعف و نیازمند بررسی های بیشتر است
حقوقدان افغان گفت: طرح سازمان ملی مهاجرت یا اقامت دارای نقاط قوت و ضعفی است که ضروری است نقاط قوت آن برجسته و نقاط ضعف آن برطرف شود.
داکتر سید حبیب الله حسینی در گفت و گو با برنامه انعکاس رادیو دری اظهار داشت: این طرح که کلیات آن در مجلس شورای اسلامی ایران به تصویب رسیده در دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران مطرح شد و طرح و لایحه ای هم آماده و به مجلس فرستاده شد، مجلس شورای اسلامی ایران هم از قبل طرحی را به نام سازمان ملی اقامت آماده کرده بود، این دو باهم تلفیق شد و قرار شد همان نام سازمان ملی اقامت بر آن نهاده شود.
وی که دارای دکترای حقوق بین الملل است، افزود: این طرح خنثی کننده پروژه های ایران هراسی و افغان هراسی دشمنان دو ملت است اما نقاط ضعف و قوتی دارد که نیازمند به بررسی است.
به گفته این کارشناس افغان با وجود تلاش های خرابکارانه استکبار جهانی و غرب، جمهوری اسلامی ایران در آینده ای نه چندان دور زمره کشورهای توسعه یافته قرار خواهد گرفت. غربی ها و به ویژه امریکایی ها می دانند که نمی توانند با جمهوری اسلامی ایران مانند کشورهای ضعیف برخورد کنند از اینرو جنگ های ترکیبی را ترتیب داده اند تا بین شیعیان و فارسی زبانان که در حوزه زبان فارسی و حوزه تمدنی ایران قرار دارند اختلاف افکنی کنند که این طرح می تواند خنثی کننده این پروژه های فارسی ستیزی و شیعه ستیزی باشد که امریکا و غرب مد نظر دارند.
حسینی عنوان کرد: نکته قوت دیگر طرح نگاه درازمدت و برنامه ریزی دقیقی است که نسبت به مهاجرین و اتباع خارجی در ایران دارد که بسیار کارآمد خواهد بود اما اجرای آن مستلزم این است که نگاه ها فرصت محور باشد و نگاه تهدید محور را شاهد نباشیم. در صورتی که سازمان ملی مهاجرت تشکیل شود یک وجهه بین المللی دارد و نشان دهنده میزان بشردوستی و نوع دوستی ملت و دولت ایران خواهد بود زیرا در جهان مدرن و بر اساس شاخص های توسعه یافتگی مهاجرپذیری از معیارهای توسعه یافتگی کشورها محسوب می شود.
این کارشناس افغان بیان داشت: نکته قوت دیگر طرح این است که می تواند به ایجاد دیپلماسی مهاجرتی با همسایگان و حتی در سطح جهان کمک کند، ضمن اینکه اگر اصلاحات و بازبینی هایی در آن در نظر گرفته شود می تواند به اقتصاد ایران کمک کند. ایران در حال حاضر با جنگ اقتصادی مواجه است و اگر در این طرح نگاه های فرصت محور و ظرفیت محور ایجاد شود شاهد خواهیم بود که بسیاری از اتباع خارجی به ویژه اتباع افغانستانی که سال هاست در ایران اسلامی زندگی می کنند در اقتصاد ملی ایران و در عرصه تولید ملی و حتی ورود سرمایه گذاران خارجی تاثیر بسزایی خواهند داشت.
حسینی تاکید کرد: با توجه به این نقاط قوت در صورتی که این طرح مورد بررسی دقیق کارشناسان و حقوق دانان قرار بگیرد برای جمهوری اسلامی ایران و اتباع خارجی به خصوص اتباع افغانستانی ساکن در ایران دستاوردهای خوبی خواهد داشت.
این حقوقدان افغان در رابطه با نقاط ضعف طرح سازمان ملی مهاجرت هم گفت: با یک نگاه کلی به این طرح و مواد و تبصره های آن یک شمای کلی سختگیرانه و امنیتی مشاهده می شود که این نگاه امنیتی محور و کیفری محور می تواند مشکلات عدیده ای ایجاد می کند به خصوص در رابطه با جرم انگاری هایی که شده و در بسیاری مواد تبعه خارجی با یک سهل انگاری، قصور یا کوتاهی که در مواد طرح انجام می دهد با اخراج مواجه می شود در حالیکه اخراج مجازاتی بسیار شدید برای یک مهاجر تلقی می شود. در این طرح حداقل 32 بار از واژه اخراج استفاده شده است.
به گفته حسینی نکته چالش برانگیز دیگر نام این سازمان است، در صورتی که نام آن سازمان ملی اقامت گذاشته شود ویژگی هایی هم بر آن مترتب می شود و اولویتش تنها مساله مربوط به اقامت خواهد بود و سایر امور مربوط به مهاجرین مانند تابعیت، اشتغال، استملاک، ازدواج، اخذ سیم کارت، امور بانکی و مالی، گواهینامه رانندگی و بسیاری موارد دیگر از دایره این سازمان خارج خواهد شد و نمی توان برای هر کدام از آن ها اداره جداگانه ای در نظر گرفت، زیرا در فلسفه ایجاد آن هم تاکید شده که به دنبال جلوگیری از پراکندگی های سازمانی است و اینکه کلیه امور مربوط به اتباع خارجی و مهاجرین را عهده دار باشد. پس ضروری است نام آن همان سازمان ملی مهاجرت باشد.
این کارشناس حقوقی بیان داشت: همچنان در بررسی مواد این طرح دیده می شود که اشاره دقیقی به بحث تابعیت نشده است، اکنون با سه نسل از مهاجران در ایران مواجه هستیم، نسل اول کسانی هستند که از بیست تا چهل سال قبل در ایران سکونت دارند، نسل دوم فرزندان آن ها هستند که متولد جمهوری اسلامی ایران می باشند و نسل سوم شامل جدیدالورودها است که این مسایل باید در بحث تابعیت و اقامت در نظر گرفته شود.
حسینی تصریح کرد: در بحث اقامت که شامل اقامت های یک ساله و مدت دار است باید بین مهاجرین جدیدالورود و مهاجرین نسل اول و دوم تفکیک شود و اقامت های مدت دار علاوه بر نخبگان، خانواده های شهدا و ایثارگران و سرمایه گذاران باید شامل مهاجرین نسل اول و دوم هم بشود.
این کارشناس افغان اظهار کرد: موضوع دیگر مورد توجه جرم انگاری هایی است که در این طرح شده و نیز در مواردی تناسب جرم و مجازات رعایت نشده و در مواردی حتی مجازات مضاعف در نظر گرفته شده که این دیدگاه بسیار کیفری به فلسفه قانون و ایجاد نظم عمومی آسیب زننده است.
وی همچنان به موضوعات مربوط به اشتغال و مالیات، حوزه های اشتغال اتباع خارجی، جذب سرمایه گذاران خارجی و مشکلاتی که در این موارد در طرح وجود دارد اشاره کرد و خواستار اصلاحات لازم در آن شد.
