نوروز ایرانی(12)
در این برنامه با رسوم نوروزی عشایر ترک قشقایی ایران آشنا می شویم.
عید یا جشن نوروز در میان عشایرترک قشقایی به نام نوروز بایرام رواج دیرینه دارد و شاید یکی از مهمترین روزهای به یاد ماندنی و بهترین روز شادی آفرین در میان مردم این ایل باشد. نوروز همراه نو شدن طبیعت است که برای مردم عشایر حکم زندگی از نو دارد و این روز، پیام آوری است برای آنان که روزهای سرد زمستان سپری و سرمای کشنده برای زندگی کوچ به پایان رسیده است. اگر زمستان پربرکت بوده و باران کافی باریده باشد، معمولاً در قشلاق عشایری که در حوزه های گرمسیری قرار دارد، بهار زودتر فرا می رسد و سبز شدن علفزارها و روییدن گل های لاله وحشی که مردم به آن نوروز گلی می گویند، باعث شادی مردم عشایر می شود. بهار برای ایل قشقایی فصل تحرک بیشتر است و هدایای طبیعی بسیاری برای دام این گروه از مردم که زندگیشان به رونق و توسعه دام هایشان بستگی دارد، فراهم می کند و به همین دلیل،عشایر به شکرانه روی خوش طبیعت نو، مراسم جشن و شادی را برگزار می کنند.
روز قبل از تحویل سال مردم ایل با آرد و روغن و خرما حلوای مخصوصی تهیه کرده و به عنوان آخرین روز سال برای مردگان خیرات می‌کنند و این روز را «عرفه» می گویند. و اگر قبرستان و یا امام زاده ای در جوار آنان باشد به آن جا می روند و فاتحه ای می خوانند.
برای شب عید سعی می‌کنند شام مرتب و مفصلی نظیر بره پلو یا مرغ پلو داشته باشند. شب عید باید حتما همه کس در خانه خودش باشد و اگر در سفر هستند تلاش می کنند که به خانه برگردند و معتقدند اولین شب سال نو، داشتن اجاقی روشن با غذایی کامل سبب رونق و ادامه آن در سال خواهد بود. عشایر روزهای عید چادرهای خود را با فرش‌ها و گلیم و جاجیم های رنگین تزیین می‌کنند. آویز های رنگین(گوکپول) بر دیرک های چادر آویزان می کنند. بخش هایی از بدن گوسفندان را رنگ آمیزی می کنند. بر دستان کودکان خود حنا می گذارند و لباس نو بر تن می کنند. مراسم دید و بازدید عید قبل از ظهر و در میان خویشان شروع می‌شود. اولین بار به دیدار ریش سفید خود می روند. و تقریبا همه یک جا جمع می شوند. بعد از آن دید و بازدیدها را از چادرهای اقوام نزدیک تر شروع می کنند. پس از دست بوسی و تبریک گویی، با نان شیرین محلی (یوخه)، گندم برشته، گردو، خرمای خشک شده، انجیر، کشمش وشیرینی و کیک پذیرایی می شوند. هدایایی نیز به عنوان عیدی رد وبدل می شود .معمولاً خواستگاری ها و عروسی ها در عید نوروز مورد گفتگو و توافق قرار گرفته در ماه های بهار صورت می گیرد.
*********************************************
