نگرانی سازمان ملل از اوضاع پناهجویان افغان در تنش‌های کابل ــ اسلام‌آباد
معاون نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان از اخراج اجباری و افزایش فشارها بر پناهجویان افغان در پاکستان ناشی از تیرگی روابط کابل ــ اسلام‌آباد،ابراز نگرانی کرد.
«توبی لنزر» Toby Lanzer معاون نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان با اشاره به افزایش تنش‌های بین اسلام‌آباد و کابل گفت ، پاکستان پیش از این در نظر داشت تا 350 هزار پناهجوی افغان را از این کشور اخراج کند، اما اکنون این شمار را به 700 هزار نفر افزایش داده است.
« توبی لنزر » نبود امنیت ، کمبود منابع و امکانات برای بازگرداندن پناهجویان افغان به کشورشان را از بزرگترین نگرانی‌های سازمان ملل دانست.
در همین حال پس از هشدار آمریکا مبنی بر قطع حمایت‌های مالی واشنگتن به پاکستان، مقامات اسلام‌آباد تهدید کرده بودند که اقامت 1.4 میلیون پناهجوی افغان مستقر در پاکستان را تنها برای یک ماه تمدید خواهند کرد.
مسئله تداوم اقامت و یا اخراج پناهجویان افغانستان در پاکستان همواره یکی از چالش های اساسی در روابط پر تنش دو کشور بوده است.
دولت افغانستان وحتی برخی نهادهای بین المللی فعال درامور پناهجویان،پاکستان را به استفاده سیاسی از مسئله پناهجویان برای اعمال فشار برکابل یا دریافت کمک های بیشتر جامعه بین االمللی متهم می کنند.
اما دولت اسلام آباد با رد چنین اتهامی می گوید، بنا به ملاحظات اقتصادی،امنیتی واجتماعی باید پناهجویان افغانستان به خصوص آندسته که بدون مجوز در پاکستان زندگی میکنند،خاک این کشور را ترک کنند.
رایزنی های قبلی دولت افغانستان و سازمان ملل با پاکستان موجب شده تا مسئله خروج اجباری پناهجویان افغان تا پایان سال 2017 به تعویق بیافتد.
دولت پاکستان می گوید،پناهجویان غیرقانونی درافغانستان ضمن آنکه با برخی گروه های تروریستی ارتباط دارند،موجب محدود شدن فرصت های شغلی برای شهروندان آن کشور شده اند.به خصوص آنکه حدود سه میلیون نفر پناهجوی قانونی و غیرقانونی افغان در پاکستان زندگی میکنند.
اگر چه دولت اسلام آباد زیان های اقتصادی حضور پناهجویان افغان از دلایل تصمیم برای اخراج آن اعلام کرده اما برخی کارشناسان نیز خروج پناهجویان افغان که موجب خروج سرمایه های آنان از پاکستان میشود را دارای اثرات زیانبار اقتصادی برای این کشور می دانند.
"ضیاالحق سرحدی" رئیس اتاق مشترک تجارت افغانستان و پاکستان گفته است،سیاست فعلی اسلام آباد در قبال مهاجران افغان بر وضعیت اقتصادی پاکستان تاثیر منفی گذاشته است:،زیرامهاجران افغان در این کشور سرمایه گذاری میلیونی کردند و حالا همه آنها به فکر برگشتن به افغانستان هستند.
در شرایطی که پاکستان بر خروج پناهجویان افغانستان اصرار دارد،اما علاوه بر دولت کابل ،کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل نیز با این تصمیم اسلام آباد مخالف است.
این نهاد وابسته به سازمان ملل اوضاع فعلی افغانستان برای بازگشت همه پناهجویان افغان از پاکستان را مساعد نمی داند.
آسیب پذیری امنیتی در بیشتر مناطق افغانستان،نبود زمینه های اشتغال و فراهم نبودن شرایط تامین مسکن از جمله دلایل مخالفت مقامات کابل و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل با اخراج پناهجویان افغان از پاکستان است.
البته سال گذشته درواکنشی متقابل همزمان با افزایش فشارها بر پناهجویان افغان برای خروج از خاک پاکستان،سخنگوی استاندارقندهار ازصدور دستور اخراج مهاجران غیر قانونی پاکستان ازاین استان خبر داد.
به نظر میرسد،چالش مربوط به مسئله پناهجویان افغانستان در پاکستان باید در چارچوب گفتگو و تفاهم دو جانبه وکمک های اختصاصی بین المللی برای فراهم کردن بازگشت پناهجویان افغان،تعدیل بشود.
