همگرایی دریایی در خزر؛ ایران در خط مقدم امنیت منطقه‌ای

پارس‌تودی- فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که برای شرکت در نشست فرماندهان نیروی دریایی کشورهای ساحلی دریای خزر به روسیه سفر کرده‌است، در حاشیه‌ این اجلاس با همتایان خود از کشورهای جمهوری آذربایجان، قزاقستان و روسیه دیدار کرد.

امیر دریادار «شهرام ایرانی» فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در شهرِ سن‌پترزبورگ با «ناخدایکم قلی‌محمدوف» فرمانده نیروی دریایی ارتشِ جمهوری آذربایجان دیدار و گفت‌وگو کرد. به گزارش پارس‌تودی، ناخدایکم قلی‌محمدوف در سخنانی پس از این دیدار، ایران و جمهوری آذربایجان را دو کشورِ دوست، برادر و همسایه عنوان کرد و افزود: دو کشور همکاری تنگاتنگی در همه‌ زمینه‌ها دارند و درباره‌ مسائل مرتبط با دریای خزر نیز هماهنگی بسیار خوبی بین دو کشور وجود دارد.

امیر دریادار ایرانی، همچنین با همتای قزاقستانی خود راه‌های ارتقای سطح کیفی همکاری‌های دوجانبه را بررسی کرد. «ناخدایکم قانات نیازبکوف» فرمانده نیروی دریایی قزاقستان، پس از دیدار با همتای ایرانی خود گفت: مذاکرات بسیار خوبی داشتیم و درباره‌ نقشه‌ راه همکاری‌های آینده به توافقات مهمی دست یافتیم.

فرماندهان نیروی‌ دریایی ارتش ایران، روسیه، قزاقستان و جمهوری‌ آذربایجان روز سه‌شنبه ۱۵ مهر (۷ اکتبر) در نشست‌ مشترک‌ خود نیز به اظهارات و برخی‌ تحرکات قدرت‌های‌ فرامنطقه‌ای درباره‌ مسائل‌ دریای‌ خزر، واکنشی‌ قاطع نشان‌ دادند.

«الکساندر موی‌سایف» فرمانده نیروی دریایی روسیه گفت: دریایِ خزر راهی به اقیانوس و آب‌های آزاد ندارد و از نظرِ قواعد بین‌المللی، غیر از ۵ کشورِ ساحلی، هیچ قدرت خارجیِ دیگری حقِ دخالت و اظهارنظر درباره‌ مسائلِ این دریا را ندارد.

امیر دریادار شهرام ایرانی نیز در این نشست گفت: دریای خزر متعلق به پنج کشورِ ساحلی دریایِ خزر است و اجازه نخواهیم داد که از بیرون کشوری بخواهد برایِ این دریا تصمیم بگیرد. فرماندهِ نیروی دریایی ارتشِ جمهوری اسلامی ایران افزود: جمهوری اسلامی ایران با تمام توان خود در رویدادهای مرتبط با دریای خزر با همگرایی بسیار بالا حضور پیدا خواهد کرد.

نیرویِ دریاییِ ارتشِ جمهوریِ اسلامی ایران، به‌ویژه در سال‌های اخیر، حضوری گسترده، موفق و تأثیرگذار در آبراه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی داشته‌است. توانِ عملیاتی و فنیِ بالایِ نیرویِ دریایی ارتشِ ایران، با برخورداری از تجهیزات بومی، ناوگان متنوع و تجربه در عملیات دریایی، می‌تواند نقشِ محوری در آموزش، پشتیبانی و هماهنگی‌های منطقه‌ای ایفا کند. مشارکت مستمرِ ایران در نشست‌هایِ فرماندهانِ دریاییِ کشورهایِ ساحلیِ خزر، نشان‌دهنده‌یِ نقش‌آفرینی فعال در تعیینِ قواعدِ منطقه‌ای است.

همکاری‌های امنیتی می‌تواند زمینه‌ساز همکاری‌های اقتصادی در حوزه‌ شیلات، انرژی و حمل‌ونقل دریایی باشد. کشورهایِ ساحلی دریای خزر، با تشکیل جبهه‌ای هماهنگ، می‌توانند در برابرِ تهدیدات سایبری، تروریسم دریایی و قاچاق دریایی مقابله‌ مؤثرتری داشته‌ باشند.

همکاری‌های نیروی دریایی ایران با کشورهای ساحلی دریای خزر، نقش کلیدی در تأمین امنیت منطقه، مقابله با مداخلات خارجی و تقویت همگرایی دفاعی دارد. این همکاری‌ها بستری برای توسعه‌ تعاملات نظامی، اقتصادی و زیست‌محیطی میانِ پنج کشورِ ساحلی فراهم می‌سازد.

دریایِ خزر به‌دلیل نداشتنِ ارتباط مستقیم با آب‌های آزاد، از نظرِ حقوق بین‌المل تنها متعلق به پنج کشورِ ساحلی است. فرماندهان نیروی دریایی ایران، روسیه، قزاقستان و جمهوری آذربایجان در نشست اخیر تأکید کردند که هیچ قدرت خارجی حق دخالت در امورِ این دریا را ندارد.

همکاری‌های دوجانبه‌ ایران با جمهوری آذربایجان و قزاقستان، از جمله توافق بر سرِ نقشه‌ راه همکاری‌های آینده، نشان‌دهنده‌ حرکت به‌سوی ساختارهای امنیتی مشترک و هماهنگی در رزمایش‌ها و عملیات‌ دریایی است. رزمایش‌های مشترک دریایی، و برنامه‌ریزی برایِ رزمایش‌های جدید با مشارکت کشورهای ساحلی دریای خزر، نیز نشان‌دهنده‌ اراده برایِ تقویتِ آمادگی دفاعی و هماهنگی عملیاتی در برابرِ تهدیدات مشترک است.

همکاری‌هایِ نیروی دریایی جمهوریِ اسلامی ایران با کشورهای ساحلی دریای خزر، به‌ویژه جمهوری آذربایجان، قزاقستان و روسیه، نه‌تنها یک ضرورت راهبردی بلکه یک فرصت تاریخی برایِ تقویت امنیت منطقه‌ای، مقابله با مداخلات خارجی و توسعه‌ تعاملات چندجانبه است.

esh