Հայ-ամերիկյան համատեղ զորավարժությունները օգտակար են արդյո՞ք Երևանի համար
Ռուսաստանի «Ինտերֆաքս» լրատվական գործակալությունը, հղում անելով Հայաստանի Պաշտպանության նախարարությանը, շաբաթ օրը հայտնել է, որ Հայաստանը և Միացյալ Նահանգները համատեղ զորավարժություններ կանցկացնեն Հայաստանում օգոստոսի 12-20 ընկած ժամանակահատվածում։
Նախարարությունը հայտարարել է, որ «Արծիվ գործընկեր 2025» զորավարժությունները կկենտրոնանան «խաղաղապահության և բժշկական օգնության» վրա։
Հայաստանի մերձեցումը Միացյալ Նահանգների հետ, հատկապես վերջին շրջանում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի պաշտոնավարման ընթացքում, լուրջ և երբեմն վնասակար հետևանքներ է ունեցել Հայաստանի և Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի համար։ Տարիներ շարունակ Ռուսաստանի ավանդական դաշնակից համարվող Հայաստանը, ներքաղաքական զարգացումներից և նոր իշխանության արևմտամետ կողմնորոշումից հետո թևակոխել է արտաքին քաղաքականության վերափոխման փուլ, որը հանգեցրել է լարվածության Մոսկվայի հետ հարաբերություններում։
Այս շրջադարձի առաջին վնասը Ռուսաստանի հետ ռազմական և անվտանգության հարաբերությունների թուլացումն է։ Մոսկվան միշտ էլ նշանակալի դեր է խաղացել Հայաստանի անվտանգության ապահովման գործում, հատկապես Ադրբեջանից եկող սպառնալիքների դեմ։ Փոխադարձ վստահության նվազման և երկկողմ համագործակցության թուլացման պայմաններում, Հայաստանը գործնականում չի կարողացել վճռորոշ աջակցություն ստանալ Ռուսաստանից այնպիսի ճգնաժամերի ժամանակ, ինչպիսիք են 2020 թվականի Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմը և դրան հաջորդած ռազմական գործողությունները։
Երկրորդ, Միացյալ Նահանգների հետ մերձեցումը, առանց Արևմուտքի կողմից հստակ անվտանգության երաշխիքների, թուլացրել է Հայաստանի ռազմավարական դիրքը տարածաշրջանում։ Միացյալ Նահանգները հիմնականում հետապնդում է իր երկարաժամկետ աշխարհաքաղաքական շահերը և ցույց է տվել, որ չի ցուցաբերում գործնական հանձնառություն կարևոր պահերին տարածաշրջանում իր նոր դաշնակիցներին աջակցելու հարցում։
Վերջապես, Ռուսաստանից հեռանալը կարող է հանգեցնել Հայաստանի տնտեսական մեկուսացման աճի, քանի որ Հայաստանի ենթակառուցվածքների, էներգետիկ ռեսուրսների և շուկաների մեծ մասը կախված է Ռուսաստանից։ Բացի այդ, Կովկասում ռուսական շահերի հետ բախումը կարող է երկիրը ենթարկել տնտեսական ճնշման կամ նույնիսկ ոչ պաշտոնական պատժամիջոցների։
Ընդհանուր առմամբ, Փաշինյանի արևմտամետ քաղաքականությունը, չնայած առաջին հայացքից այն կարող է դիտվել որպես քաղաքական և տնտեսական ապաշրջափակմանն ուղղված քայլ, սակայն գործնականում այն մեծացնում է Հայաստանի աշխարհաքաղաքական խոցելիությունը և սպառնում տարածաշրջանային կայունությանը։