Մամուլի տեսություն 16․10․2023
էներգետիկ թեմաներով մասնագիտացած «Oil Price» առցանց հրատարակությունը, ընդգծելով աշխարհում էներգակիրների մատակարարման գործում Իրանի վճռական դերը, ամերիկացի ներկայացուցիչներին խնդրել է դադարեցնել Թեհրանի դեմ չափազանցվածությունն ու հռետորաբանությունը, քանի որ այդ քայլը կբարձրացնի նավթի գինը և ԱՄՆ-ին կկագնեցնի ավելի շատ խնդիրների առջև:
Քեյհան օրաթերթ
Նավթի գին. ամբողջ աշխարհի հայացքն ուղղված է Իրանի վրա՝ ապահովելու էներգետիկ անվտանգությունը
էներգետիկ թեմաներով մասնագիտացած «Oil Price» առցանց հրատարակությունը Իրանի դերը որոշիչ է համարել աշխարհի էներգակիրների մատակարարման ներկա վիճակում։
Oil Price-ը, անդրադառնալով Իրանի դեմ ամերիկյան որոշ ներկայացուցիչների սպառնալիքների և չափազանցության անուղղելի հետևանքներին, գրել է. «Հանրապետական և ռազմատենչ ամերիկացի սենատոր Լինդսի Գրեհեմը դեռ ցանկանում է, որ Ամերիկան ռմբակոծի Իրանի նավթավերամշակման գործարանները։ Այս ակցիան և նմանատիպ գործողությունները կարող են հեշտությամբ բարձրացնել նավթի գինը մեկ բարելի դիմաց 100 դոլարից ավելի։
Իրան օրաթերթ
Գազայում Իսրայելի 10 օրվա հանցագործությունների արդյունքում 2750 նահատակ և ավելի քան 9700 վիրավոր է գրանցվել
Պաղեստինի առողջապահության նախարարությունը երկուշաբթի օրը հայտարարեց, որ Սիոնիստական ռեժիմի 10 օրվա օդային ու հրետանային հարձակումների ընթացքում Գազայի հատվածում նահատակների թիվը հասել է 2750-ի, իսկ վիրավորներինը՝ ավելի քան 9700-ի։
Վաթանե Էմրուզ օրաթերթ
Թիլերսոնի կանխատեսման կատարումը
2019 թվականին ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնը սթափ նախազգուշացում է ուղարկում այս երկրի ինչպես դեմոկրատական, այնպես էլ հանրապետական կուսակցություններին. «Ես մտահոգված եմ ԱՄՆ-ում քաղաքական ցնցումներով։ Այս բռնկումը Ամերիկայում քաղաքացիական պատերազմի մակարդակի վրա է։ Երկու կողմերն էլ պետք է համագործակցեն միմյանց հետ (այս երեւույթը կանխելու համար)»։
Թիլերսոնի կանխատեսումից 4 տարի անց, Թրամփիզմը դարձել է սոցիալական ապահովության խնդիր Ամերիկայում, և քաղաքական գործիչների միջև տարանջատումը հանգեցրել է այս երկրում աննախադեպ երևույթների ստեղծմանը: Ներկայացուցիչների պալատի առաջին նախագահի պաշտոնանկությունից մինչև ԱՄՆ նախկին նախագահի դեմ ամենաաննախադեպ դատական նիստերի անցկացում։
Իրան օրաթերթ
Հյուսիս-Հարավ միջանցքն ավարտելու նոր պայմանավորվածություններ
Չինաստան-Իրան-Թուրքիա միջանցքի գործարկումը, հարավային և կենտրոնական ափամերձ միջանցքների ավարտը, Իրանում Հյուսիս-Հարավ միջանցքի ընդլայնման ծրագրի մի մասն է:
Հյուսիս-Հարավ միջանցքի առավելությունները մեծացրել են Հյուսիս-Հարավ միջանցքին միանալու երկրների ցանկությունը, և վերջին դեպքում Կենտրոնական Ասիայի երկրները հայտարարել են Չինաստանի և Եվրամիության միջև Իրանի միջոցով նոր միջանցքի համաձայնագիրը ստորագրելու պատրաստակամության մասին:
Մյուս կողմից, Իրանի տրանսպորտային ենթակառուցվածքների կառուցման և զարգացման ընկերության տնօրենների խորհրդի անդամ Մոհամմադռեզա Քադխոդազադեն ասել է. «Երկրի հարավում գտնվող ափամերձ ճանապարհի մնացած մասը կավարտվի և շահագործման կհանձնվի ապագա 8 ամսւա ընթացքում»։
Անցյալ շաբաթ Իրանում Շիրազ-Սպահան 212 կմ երկարությամբ ավտոճանապարհի շահագործմամբ ավարտվել է Բանդար Անզալիից Ֆարս ընկած հյուսիս-հարավ միջանցքի կենտրոնական հատվածի 90%-ը և կառուցվում է Ֆարսից Բուշեր-Ասսալույե-Պարսից ծոց այս երթուղու շարունակությունը։
tert.am
Խոսողներ շատ կան, ծառայողներ՝ քիչ, կարիքները շատ են, մշակները՝ քիչ, մենք մշակներ պետք է պատրաստենք․ Արամ Ա
Մենք նկարագիր պետք է կերտենք այս տղաների մեջ, որպեսզի այդ նկարագրով զորացած ու հարստացած գնան, ծառայեն մեր ժողովրդին։
Անթիլիասի Դպրեվանքի 2023-2024 թթ կրթական-ուսումնական տարեշրջանի բացման ժամանակ ասաց Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Արամ Առաջինը։
«Հաճախ եմ հիշեցնում, որ այդ Դպրեվանքում մենք պատրաստում ենք այս պատանիներին, որ գնան, ծառայեն մեր ժողովրդին։ Մեր վկայականը ծառայությունն է, մեր արժեքը ծառայությունն է, ծառայությամբ է, որ Դպրեվանքը պետք է արժևորենք։
Ծառայությամբ է, որ մեր նկարագիրը պետք է արժևորենք ու այսօր մենք որքան ունենք ծառայողների կարիքը։ Խոսողներ շատ կան, չարախոսներ շատ կան, սակայն ծառայողները քիչ են։
Ինչպես Ավետարանն է ասում՝ «կարիքները շատ են, սակայն մշակները քիչ»։
Մենք մշակներ պետք է պատրաստենք Դպրեվանքում․ հոգևորական, ուսուցիչ, մտավորական, որոնք կծառայեն մեր ժողովրդին՝ բարձրագույն աստիճանի նվիրվածությամբ, մեր բարոյական, հոգևոր, ազգային արժեքեների հավատարմությամբ՝ իրենց արժեքը, իրենց մեծությունը ծառայության մեջ տեսնելով։
Մենք այս տիպի աշակերտներ ենք կազմավորել այս Դպրեվանքում և պիտի շարունակենք նույն ոգով, նույն հանձնառությամբ, նույն տեսլականով։
Հետևաբար ես այս առիթով ուզում եմ իմ գնահատանքը հայտնել տեսուչ Հայր Սուրբին, տեսչության անդամներին ու բոլոր ուսուցիչներին, որոնք վստահաբար վերանորոգ նվիրումով պետք է շարունակեն իրենց առաքելությունը Դպրեվանքի սրբազան հարկի տակ»,- ասաց Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Արամ Առաջինը։
tert.am
Միակ պատասխանն Ալիևին՝ Երևանում բարձրացնել փոփոխությունների դրոշը. Վահե Հովհաննիսյան
Այլընտրանքային նախագծեր խմբի փորձագետ, քաղաքագետ Վահե Հովհաննիսյանն իր հոդվածում գրում է.
«Ստեփանակերտում Ադրբեջանի դրոշի բարձրացումը բոլոր նորմալ մարդկանց ողբերգությունն էր։ Մեծ հաշվով այդ դրոշը բարձրացվել է մեր տների, մեր երեխաների օրորոցների, մեր եկեղեցիների վրա՝ ամենուր։ Եվ այդպես է լինելու, քանի դեռ Երևանում չի իջեցվել ԱՆԱՐԺԱՆԱՊԱՏՎՈՒԹՅԱՆ դրոշը։
Նորմալ չէ, որ Արցախ կորցնելուց հետո Երևանում իշխանություն չի փոխվում, չի գտնվում գոնե մեկը, ով հրաժարական կտա։ Այս պահին աշխարհում նման երկրորդ պետություն և երկրորդ ժողովուրդ չկա։ Այստեղ է հիմնական խնդիրը։
Կա՞ մի բան, որի տապալման դեպքում Նիկոլը հրաժարական կտա. 5 տարում՝ չորս պատերազմ, պարտություններ ու անհաշիվ զոհեր, Արցախի հանձնում, ու նա մնում է իշխանության։ Էլ ի՞նչ պիտի լինի, որ նա համարի, որ ինքը տապալել է։ Սա նեղացնում է հարցի շրջանակը. կա´մ իր իշխանությունը չպետք է լինի, կամ մենք։ Բայց այս պահին նրան դեռ դիմում են «մեծարգո»-ով։ Ալիևին մի պահ հանգիստ թողնենք, կենտրոնանանք մեզ վրա։ Սա ենք մենք՝ գոնե այսօր։
Մենք ունենք ԱՄՈԹԻ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆ, և մեր խնդիրն է՝ ամեն կերպ տարանջատվել դրանից։ Իշխանության նեղ խմբից, նրանց «մեծարգո» ասողներից, Նիկոլի նկարի տակ աշխատողներից պետք է տարանջատվել ու չխաբել մեզ, թե այն, ինչ կատարվում է, նորմալ է։ Սա մարդկության պատմության մեջ ամենաաննորմալ երևույթներից է։ Պետք է տարանջատվել ամեն կերպ, թողնել, որ չարիքի կորիզը նեղանա՝ մինչև իր նվազագույն չափերը։ Սա պետք է անել նաև ներքին հաշտեցման և պետական լայն համակարգի հետ երկխոսության ճանապարհով։ Սա պետք է անի նոր հարթակը, որտեղ չպիտի լինի կուսակցական կամ անհատական քվոտավորում, ապագա իշխանության մեջ երազած պաշտոնի մոտիվացիա, փայի կռիվ։
Ինչ վերաբերում է Արցախին, ապա շատ դրոշներ են շատ վայրերում բարձրացվել ու ժամանակների փոփոխության արդյունքում իջեցվել։ Բաքու-Երևան- Բրյուսել- Մոսկվա համատեղ օպերացիայի արդյունքում դատարկված Արցախում դրոշ բարձրացնելով՝ Ալիևը մատնում է հենց դա։ Երևանում արժապատվության և գրագիտության դրոշի բարձրացումով արցախահայության իրավունքները՝ հայրենի հողում ապրելու, անվտանգ ապրելու, գույքային, հոգևոր ժառանգության և այլն, բարձրացվելու են ու լուծվելու։ Ու դա չի լինելու ռևանշիստական կամ ռազմատենչ իշխանություն, նոր պատերազմի պահանջ՝ ամենևին։ Հին իրականությունն այլևս չկա, նոր պայմանները նոր պատկերացումներ են պահանջում։
Իսկ եթե մենք չիջեցնենք ամոթի ու անարժանապատվության դրոշը Երևանում ու չբարձրացնենք նորը, դրանով ճանապարհ կբացենք ալիևյան նոր դրոշների համար։ Սա պետք է շատ հստակ հասկանալ և բացատրել հայ ժողովրդին։ Արցախի ողբերգությունը չի կատարվել երկու օրում, ոչ էլ վերջին 10 օրում։ Դա երկար ամիսների հարց էր, շրջափակման 9 ամիսների ը
նթացքում հասունացվում էր բուն ողբերգությունը։ 9 ամիս շարունակ մենք մեզ պահել ենք ծայրահեղ սխալ, և դրանք եղել են մի կողմից՝ ամենաստվերային պայմանավորվածությունների և մյուս կողմից՝ աններելի անգործության ամիսներ։ Սրա մասին պետք է խոսել, որքան էլ ցավոտ լինի ոմանց։ Առաջիկայում՝ անպայման»։
tert.am
Պեկինում կայացել են Լավրովի և Չինաստանի ԱԳ նախարարի բանակցությունները. հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել
Հոկտեմբերի 16-ին Պեկինում կայացել են Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի և Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Վան Յիի միջև բանակցությունները։ Այս մասին հայտնում է ՌԴ ԱԳՆ-ն:
Տեղի է ունեցել մտքերի հանգամանալից փոխանակում միջազգային և տարածաշրջանային խնդիրների լայն շրջանակի, այդ թվում՝ Մերձավոր Արևելքում կտրուկ վատթարացող իրավիճակի շուրջ։
Նախարարները մանրամասն քննարկել են Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի անվտանգության հարցերը՝ Կորեական թերակղզում կայունության պահպանման համատեքստում։
Արտաքին գործերի գերատեսչությունների ղեկավարները քննարկել են ուկրաինական ճգնաժամի խնդիրները, այդ թվում՝ քաղաքական և դիվանագիտական մեթոդներով այն լուծելու ջանքերը։
News.am
The Times. Ինչպիսի՞ն է մշակութային ցեղասպանությունը Լեռնային Ղարաբաղում հայերի համար
2023 թվականի սեպտեմբերին Լեռնային Ղարաբաղից ավելի քան 100,000 հայերի ցավոտ արտագաղթ է տեղի ունեցել։ Տեղի բնակիչների այս զանգվածային արտագաղթը իրենց հայրենիքից հաջորդեց ինը ամիս շրջափակմանը, որն ավարտվեց սեպտեմբերի 19-ին արյունալի ռազմական հարձակմամբ, գրում է Times-ը։
«Այս տղամարդիկ, կանայք և երեխաները, վախենալով իրենց կյանքի համար, թողեցին ամբողջ աշխարհներ՝ իրենց դպրոցներն ու խանութները. դաշտեր, նախիրներ և խաղողի այգիներ, իրենց նախնիների գերեզմանոցները։ Նրանք թողել են նաև եկեղեցիներ՝ մեծ ու փոքր, հին ու ավելի ժամանակակից, մեծ ու համեստ, որոնց մեջ հավաքվել ու աղոթել են դարերով։ Նրանք նաև թողել են կամուրջներ, ամրություններ, վաղ ժամանակակից առանձնատներ և խորհրդային ժամանակաշրջանի հուշարձաններ, ինչպիսին է սիրելի «Մենք և մեր սարերը» հուշարձանը: Հիմա ի՞նչ է լինելու այս վայրերի հետ։
Մենք լավ գիտենք, թե ինչ կատարվեց Ջուղայում, Նախիջևանում. 16-րդ դարի հայկական տապանաքարերի տպավորիչ լանդշաֆտը Ադրբեջանի կողմից մի քանի տարում ջնջվեց աշխարհի երեսից։ Մենք գիտենք, թե ինչ է պատահել Ջեբրայիլի Աստվածածին եկեղեցուն և Մեծ Թաղեր գյուղի հայկական գերեզմանատանը. երկուսն էլ ամբողջությամբ ջնջվել են հողատար սարքավորումների միջոցով։
Մենք նաեւ գիտենք, թե ինչ եղավ Շուշիի Ղազանչեցոց տաճարի հետ, որն իր հերթին գնդակոծվեց, վնասեցին գրառումները, այն «վերականգնվեց» առանց հայկական գմբեթի և այժմ վերանվանվել է «քրիստոնեական» տաճար։ Այս գործողությունների լկտիությունը, ինչպես գրել է լրագրող Ջոշուա Կուչերան 2021 թվականի մայիսին, «ենթադրում է աճող վստահություն, որ [Բաքուն] կարող է վերակառուցել իր նոր վերականգնված տարածքները ցանկացած տեսքով, ինչպես կցանկանա»:
Արցախում հազարավոր տարիների հայկական կյանքի ոչնչացումը հնարավոր է դարձել այն մարդկանց եւ երկրների անգործության և թվացյալ անտարբերության շնորհիվ, որոնք կարող էին դա կանխել։
Միացյալ Նահանգները և Եվրամիությունը շռայլորեն խոսում են մարդու համընդհանուր իրավունքների մասին, սակայն ոչինչ չարեցին այն ինը ամիսների ընթացքում, երբ արցախցիներին զրկել էին սննդից, դեղորայքից, վառելիքից և այլ կենսական ապրանքներից։ Նրանք ոչինչ չարեցին Արդարադատության միջազգային դատարանի վճիռն իրականացնելու համար, որն Ադրբեջանից պահանջում էր դադարեցնել շրջափակումը դեռևս 2023 թվականի փետրվարին։ Այս անգործությունը խրախուսեց Ադրբեջանին հարձակվել, ինչպես կխրախուսի մյուսներին անել նույնը այլուր:
news.am
Մենք այժմ Անդրկովկասում պիեսի մեծ խաղի վկաներն ենք. հնդիկ դիվանագետ
Սառեցված հակամարտությունները կարելի է հասկանալ միայն պատմության միջոցով։ Հենց այդ պատճառով Արցախի «ջնջումը Ադրբեջանի քարտեզից անհավանական բուռն իրադարձություն է Անդրկովկասի եւ նրա շրջակա տարածաշրջանների համար, գրել է հնդիկ նախկին դիվանագետ, դեսպան Մ.Կ. Բհադրակումարը Indian Punchline-ի իր հոդվածում։
Հարցականի տակ է Նախիջեւանի կարգավիճակը, որ մինչեւ հիմա մնում է էսկլավ, որը դեպի ծով ելք չունի։ Ադրբեջանը, ոգեւորված Արցախի անեքսիայով, ցանկանում է ցամաքային կապ Նախիջեւանի հետ։
Այս հանդուգն նպատակին հասնելու համար Ադրբեջանը, կրկին Թուրքիայի աջակցությամբ, հույս ունի զավթել Հայաստանի տարածքի զգալի մասի վերահսկողությունը, որը սահմանակից է Իրանին հարավում։ Զարմանալի չէ, որ Երեւանը եւ Թեհրանը դեմ են նման ցանկացած քայլի, ինչը հակառակ դեպքում կնշանակեր, որ Հայաստանը եւ Իրանը հարեւաններ չեն լինի եւ կհայտնվեն ադրբեջանա-թուրքական ռազմավարական առանցքով շրջապատված վիճակում։
Երկխոսության եւ բանակցությունների միջոցով հարկավոր է փոխընդունելի բանաձեւ գտնել ցանկացած ցամաքային հաղորդակցության համար, որը հայտնի է որպես «Զանգեզուրի միջանցք», անգամ Բաքվին Նախիջեւանի ազատ հասանելիություն տրամադրելով։
Աշխարհաքաղաքականությունը բարդացնում է իրավիճակը, որին մասնակցում են երեք շահագրգիռ կողմեր՝ Հայաստան, Ադրբեջան եւ Իրան, եւ եւս երկու տերություն՝ Ռուսաստանը եւ Թուրքիան, ինչպես նաեւ որոշ համառ արտատարածաշրջանային ուժեր եւ կազմավորումներ՝ ԱՄՆ, Եվրամիություն եւ ՆԱՏՕ։
Չնայած Ռուսաստանը եւ Իրանը շահագրգիռ կողմեր են, դա չի կարելի ասել արտատարածշրջանային տերությունների եւ կազմակերպությունների մասին, որոնք միջամտում են բարձր մրցակցային տարածաշրջանային միջավայրին։ Զանգեզուրի միջանցքի «թիթեռի էֆեկտը» խոր հետեւանքներ կունենա Սեւծովյան եւ Կասպյան տարածաշրջանների համար, ինչպես նաեւ կարող է ազդել Մերձավոր Արեւելքի եւ Կենտրոնական Ասիայի վրա։
Տարածաշրջանի պետություններից Իրանը աչքի է ընկնում իր հակառեւիզիոնիստական մոտեցմամբ։ Անցած չորեքշաբթի Թեհրանում կայացած առանձին հանդիպումների ժամանակ Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռայիսին հաստատել է, որ Իրանը դեմ է Զանգեզուրի միջանցքի բացմանը՝ հայտարարելով, որ Թեհրանը դեմ է տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական փոփոխություններին։
Ռայիսին ասել է, որ Զանգեզուրի միջանցքը կդառնա «պլացդարմ ՆԱՏՕ-ի համար, սպառնալիք երկրների ազգային անվտանգությանը, դրա համար էլ Իրանը դեմ է դրան», նշել է նրա շտաբի քաղաքական ղեկավար Մոհամադ Ջամշիդին։ Թեհրանը չի կարող հաշվի չառնել, որ Իսրայելը հետախուզական մեծ ներկայություն ունի Ադրբեջանում։
Լուրեր են տարածվում այն մասին, որ Ադբեջանը կարող է ուժ կիրառել, որպեսզի բացի Զանգեզուրի միջանցքը՝ չնայած Իրանի դիմադրությանը։ Թուրքիան՝ թիվ մեկ ռեւիզիոնիստական տերությունը տարածաշրջանում, Ադրբեջանի դաշնակիցն ու ուսուցիչն է։ Նա տնտեսական եւ քաղաքական ընդլայնման վիթխարի պլաններ է փայփայում ցամաքային միջանցքի միջոցով՝ եվրոպական սահմաններից՝ Արեւելյան Թրակիայից մինչեւ Կասպից ծով եւ այնուհետեւ Կենտրոնական Ասիա, որը սահմանակից է Չինաստանին։
news.am
Սնել. Գազայի հատվածի հետ պատերազմի ֆոնին Իսրայելը շարունակում է զենք մատակարարել Ադրբեջանին
Լրագրող Լինդսի Սնելը X սոցիալական ցանցի իր միկրոբլոգում հայտնել է, որ հոկտեմբերի 13-ին Իսրայելից զենքով հերթական ինքնաթիռը վայրէջք է կատարել Ադրբեջանում։
Նրա կարծիքով, այդ զենքերը նախատեսված են Հայաստանի վրա հարձակվելու համար։
«Միևնույն ժամանակ, ամերիկացի հարկատուները զենք են ուղարկում Իսրայել՝ Գազայի վրա հարձակվելու համար։ Չնայած իր տարածքում պատերազմին, Իսրայելը կատարում է իր պայմանագրային պարտավորությունները»,- գրել է նա։
