Ամերիկայի 6 կարևոր և ռազմավարական սխալներն Իրանի նկատմամբ

Pars Today - Իսլամական հեղափոխության հաղթանակից և Իրանում Իսլամական Հանրապետության հաստատումից հետո Միացյալ Նահանգները, որպես Արևմուտքի առաջնորդ, թշնամական քաղաքականություն է որդեգրել Իրանի դեմ վերջին 46 տարիների ընթացքում և լայնածավալ պատժամիջոցներ կիրառել Թեհրանի դեմ։ Սակայն Վաշինգտոնը չի կարողացել հասնել իր հակաիրանական նպատակներին։

Ստորև ներկայացնում ենք մի քանի կարևոր ռազմավարական սխալներ, որոնք թույլ են տվել Միացյալ Նահանգները Իրանի Իսլամական Հանրապետության նկատմամբ։

1. Իրանում դրածո ռեժիմ նշանակելու փորձեր
Ամերիկայի առաջին ռազմավարական սխալը սխալ համոզմունքն է Իրանում դրածո ռեժիմը վերականգնելու հնարավորության վերաբերյալ: Այս մոտեցումն արտացոլում է Իրանի պատմական մշակույթի նկատմամբ Վաշինգտոնի անտեղյակությունը: Որովհետև Իրանի ժողովուրդը միշտ տոկացել է ամեն տեսակի ճնշումները՝ իր անկախությունը պահպանելու համար: Փահլավի ռեժիմի կառավարման կարճ ժամանակահատվածն ավարտվեց իսլամական հեղափոխությամբ։ Ուստի նման իրավիճակը վերականգնելու ցանկացած փորձ ձախողվելու է։

2. Տարածաշրջանում Իրանի իրական դիրքի անտեսումը
Ամերիկան ​​անտեսել է Իրանի բնական դիրքը Արևմտյան Ասիայում։ Այս դիրքը նյութական բարձր արժեք չունի և թուլություն լինելու փոխարեն համարվում է ռազմավարական առավելություն։ Եթե ​​անգամ տարածաշրջանային ակտիվությունը նվազի, Իրանը դեռևս ազդեցիկ դեր կունենա տարածաշրջանում։

3. Իրանի անվտանգություն կերտող դերի անտեսում
Մեկ այլ սխալ, որը թույլ տվեց Ամերիկան, ահաբեկչության և ծայրահեղականության դեմ պայքարում Իրանի դերակատարության անտեսումն էր։ Տարածաշրջանի փորձը ցույց է տվել, որ առանց Իրանի արդյունավետ ներկայության, թաքֆիրական խմբավորումները կրկին կարող են լուրջ վտանգ ներկայացնել տարածաշրջանային և համաշխարհային անվտանգությանը: Այս իրավիճակում Ամերիկան ​​կլինի ամենամեծ պարտվողը։

4. Ապարդյուն առավելագույն պատժամիջոցներ և տնտեսական ճնշում
2018 թվականին ՀԳՀԾ-ից դուրս գալուց հետո ԱՄՆ-ի «առավելագույն ճնշման» քաղաքականությունը ոչ միայն Վաշինգտոնի նպատակների իրագործմանը չհանգեցրեց, այլև ուժեղացրեց ներքին դիմադրությունը, ավելացրեց հարաբերական ինքնաբավությունը և խորացրեց անվստահությունը երկու երկրների միջև: Այս պատժամիջոցները բացասաբար են ազդել Իրանի ժողովրդի կյանքի վրա, սակայն ԱՄՆ-ի ցանկալի քաղաքական փոփոխություններին չեն հանգեցրել։

5. Իրանը լիովին մեկուսացնելու փորձ
Տարածաշրջանում Իրանին մեկուսացնելու Ամերիկայի քաղաքականությունը հակադարձ արդյունք է տվել: Չնայած ճնշումներին, Իրանն ամրապնդել է իր հարաբերությունները Չինաստանի, Ռուսաստանի և հարևանների հետ և պահպանել իր ազդեցությունը Իրաքում, Լիբանանում, Եմենում և Պաղեստինում:  ԱՄՆ-ն իր հաշվարկներում թերագնահատել է Իրանի՝ դիմակայելու և իր ազդեցությունն ընդլայնելու հնարավորությունները։

6. Կայուն դիվանագիտությունը չհարգելը և դիրքորոշումների հաճախակի փոփոխությունը
Իրանի նկատմամբ ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությունը տատանվել է։ Այս անկայունությունն ակնհայտ է Օբամայի ժամանակաշրջանից մինչև Բայդենն ու Թրամփը:  Այս մոտեցումը նվազեցրեց Իրանի վստահությունը ԱՄՆ-ի պարտավորությունների նկատմամբ և մարտահրավեր նետեց ապագա բանակցություններին։

Եզրակացություն
Այս վեց ռազմավարական սխալները ցույց են տալիս, որ Ամերիկայի առճակատման և անխոհեմ մոտեցումը, առանց հասկանալու Իրանի քաղաքական, տնտեսական և անվտանգության բարդ կողմերը, չի կարող հանգեցնել Վաշինգտոնի նպատակների իրագործմանը:
Շատ վերլուծաբաններ կարծում են, որ ԱՄՆ-ին անհրաժեշտ է իրատեսական և կայուն ռազմավարություն Իրանի նկատմամբ։ Քաղաքականությունների անցանկալի հետևանքներին ուշադրություն չդարձնելը համարվում է Սպիտակ տան որոշում կայացնողների կարևորագույն ռազմավարական սխալը։