ԱՄՆ-Հնդկաստան հարաբերությունների լարվածությունն ու բարդությունները մարտավարական ռազմավարությունների դարաշրջանում

Pars Today - Վերջին տարիներին ԱՄՆ-Հնդկաստան հարաբերությունները բարդ զարգացումներ են ապրել՝ ոչ միայն երկու երկրների ներքին և արտաքին քաղաքականության տարբերությունների, այլև համաշխարհային կարգի լայնածավալ փոփոխությունների պատճառով։

Այն պայմաններում, երբ Միացյալ Նահանգները՝ իր «Ամերիկան ​​առաջինը» կարգախոսով և Թրամփի միակողմանի քաղաքականությամբ, տնտեսական և քաղաքական մեծ ճնշում է գործադրում Հնդկաստանի վրա, Նյու Դելին, պահպանելով իր ռազմավարական անկախությունը և բազմադաշնակից քաղաքականությունը, փորձում է պաշտպանել իր ազգային շահերը լարված և անորոշ միջավայրում։ Այս պայմանները բարդացրել են երկկողմ համագործակցության ուղին և անորոշ դարձրել երկու երկրների միջև հարաբերությունների ապագան։ Pars Today-ի լրատվական այս փաթեթում քննարկվել են ԱՄՆ-Հնդկաստան հարաբերությունների զարգացումները։

«Մարտավարական ռազմավարությունների» դարաշրջանը և համաշխարհային կարգի փոփոխությունները

Սառը պատերազմի ավարտով և Խորհրդային Միության փլուզմամբ երկբևեռ կարգը վերածվեց բազմաբևեռ և մասնատված համակարգի, որտեղ միջազգային քաղաքականության և դաշինքների կայունությունը զիջեց մարտավարական և ժամանակավոր փոխազդեցություններին։ Որպես գերիշխող տերություն՝ Միացյալ Նահանգները վարում է իր միաբևեռ քաղաքականությունը, սակայն այս մոտեցումը հանգեցրել է անկայունության և միջազգային ինստիտուտների խաթարման: Դոնալդ Թրամփի իշխանության գալը և նրա «Ամերիկան ​​առաջինը» կարգախոսը սրել են այս գործընթացը, ինչի հետևանքով Վաշինգտոնի հարաբերությունները ավանդական գործընկերների, այդ թվում՝ Հնդկաստանի հետ դարձել են լարված և անվստահելի:

Հնդկաստանը և ԱՄՆ-ն. մարտավարական դաշինքից մինչև ռազմավարական անհամաձայնություններ

Հնդկաստանի և ԱՄՆ-ի հարաբերությունները միշտ եղել են երկու երկրների արտաքին քաղաքականության առանցքային թեման։ Չնայած տնտեսական, անվտանգության և տեխնոլոգիական ոլորտներում ընդհանուր շահերին, Թրամփի քաղաքականությունը՝ սահմանելով բարձր մաքսատուրքեր և ճնշում գործադրելով Հնդկաստանի վրա՝ Ռուսաստանից նավթի գնումը շարունակելու համար, հանգեցրել է հարաբերությունների սառեցման։ Բացի այդ, լարվածությունն ավելացրել է Թրամփի միակողմանի պնդումը՝ միջնորդել Հնդկաստանի և Պակիստանի հակամարտությանը, որը մերժվել էր Նյու Դելիի կողմից։ Ի տարբերություն դրա, Հնդկաստանն, ընդգծելով իր «ռազմավարական անկախության» և բազմադաշնակից լինելու քաղաքականությունը, խուսափում է որոշակի դաշինքով սահմանափակված ռազմական կամ տնտեսական դաշինքների մեջ մտնելուց և ԱՄՆ-ի, Պակիստանի և Չինաստանի հետ վեճերը պահում է երկկողմ մակարդակում։

ԱՄՆ տնտեսական ճնշումը և Հնդկաստանի արձագանքը

Հնդկաստանից ներմուծվող ապրանքների վրա 50% ԱՄՆ մաքսատուրքի սահմանումը Վաշինգտոնի կողմից Նյու Դելիի դեմ ձեռնարկված ամենադաժան տնտեսական գործողությունն է, որը նպատակ ունի նվազեցնել Հնդկաստանի կախվածությունը ռուսական նավթից։ Այս տնտեսական ճնշումները բազմաթիվ մտահոգություններ են առաջացրել Նյու Դելիում, բայց Հնդկաստանի կառավարությունը շարունակում է հավատարիմ մնալ էներգիայի աղբյուրների դիվերսիֆիկացման և տնտեսական կայունության պահպանման քաղաքականությանը։ 2025 թվականի սեպտեմբերին Հնդկաստանի վարչապետը նույնպես հայտարարեց Միացյալ Նահանգների հետ առևտրային հարաբերությունները քննարկելու և բարելավելու իր պատրաստակամության մասին, սակայն այս գործընթացը պահանջում է ճկունություն երկու կողմերից էլ։

Անորոշ հեռանկար և խելացի դիվանագիտության անհրաժեշտություն

Ի վերջո, Հնդկաստան-ԱՄՆ հարաբերությունները մտել են զգայուն շրջան, որտեղ համագործակցությունն ու հակամարտությունը տեղի են ունենում միաժամանակ։ Այս հարաբերությունների ապագան կախված կլինի ոչ միայն երկու երկրների տնտեսական և քաղաքական շահերից, այլև համաշխարհային զարգացումներից և միջազգային կարգի փոփոխություններից։ Այս հարաբերությունների հաջող կառավարումը պահանջում է խելացի դիվանագիտություն, ճկունություն և ընդհանուր շահերի ու հիմնարար տարբերությունների խորը ըմբռնում։