Շաբաթվա ամփոփում
Ողջույն Ձեզ թանկագին բարեկամներ: Ամփոփելով շաբաթը անդրադառնալու ենք Միջին Ասիայի և Կովկասի անցած շաբաթվա կարևորագույն իրադարձություններին,որոնց խորագրերը ներկայացրեցինք Ձեր ուշադրությանը։ Ընկերակցեք մեզ։
Չորս տարի ձգված դատաքննությունից հետո Հայաստանի երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվեց նրա իսկ միջնորդությամբ։
Իր նախագահության օրոք 3 միլիոն դոլար կաշառք ստանալու համար մեղադրվող Քոչարյանը դիմել էր դատարանին, ասել, որ անցել է այս գործով վաղեմության ժամկետը, ինչն էլ նրան հնարավորություն է տալիս ազատվել քրեական հետապնդումից, բայց առանց արդարացման կամ էլ մեղադրական դատավճռի։
Դեկտեմբերի 27-ին, դատավոր Աննա Դանիբեկյանը հրապարակեց Քոչարյանի քրեական հետապնդումը դադարեցնելու որոշումը․ Դատարանը որոշեց Ռոբերտ Սեդրակի Քոչարյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնել՝ քրեական պատասխանատվության ենթարկելու վաղեմության ժամկետն անցած լինելու հիմքով։
Աննա Դանիբեկյանը երկու տարի առաջ էլ Սահմանադրական դատարանի որոշումից հետո նախկին նախագահին արդարացրել էր 2008 թվականի մարտի 1-ի հետընտրական արյունալի իրադարձությունների գործով, դրանից հետո դատարանը քննում էր միայն կաշառք ստանալու դրվագը։ Նախկին նախագահը պարբերաբար հայտարարում էր, թե անմեղ է, կաշառք չի վերցրել։
Ռոբերտ Քոչարյանը եւ նրա փաստաբանները մերժեցին բոլոր մեղադրանքները եւ նշեցին, որ բոլոր մեղադրանքներն ուղղված են քաղաքական դրդապատճառներով: ՀՀ նախկին նախագահը նաեւ իր դատավարությունը նկարագրել է որպես «քաղաքական վրեժխնդրության» մաս, որը Փաշինյանի կառավարությունը սկսել էր նրա դեմ:
Ռոբերտ Քոչարյանի քրեկան հետապնդումն ավարտվելով, Հայաստանի ներքին իրադարձությունները անսպասելիորեն մտել են կարեւոր փուլ: Փաստորեն, Նիկոլ Փաշինյանի կառավարության ընդդիմադիրներ կուսակցությունները, որոնք լռում էին վերջին հինգ տարիների ընթացքում, ակտիվացել են Հայաստանի քաղաքական ասպարեզում:
Ավելի վաղ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի նախկին առաջնորդներին պատասխանատու էր ներկայացնում Ղարաբաղի շրջանի փլուզման համար:
Սակայն Հայաստանի նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանը մերժել է Փաշինյանի մեղադրանքները և ասել, որ Փաշինյանի կառավարությունն է Արցախը զոհել Ադրբեջանին։
Սերժ Սարգսյանը, որ վերջին հինգ տարում տարօրինակ լռում էր, հայտարարել է, որ անցյալ շաբաթ, Փաշինյանը հեռուստատեսային մի հարցազրույցում խոստովանեց, որ ինքը Լեռնային Ղարաբաղը գիտակցաբար է զոհաբերել։
«Երբ որ նա խոսում է ինչ-որ մահակների մասին, այսինքն իր համար Լեռնային Ղարաբաղի հարցը մահակ է խաղացրել իր գլխին: Ուղղակի ես չհասկացա, թե, որ մահակների մասին է խոսում կամ ովքեր էին այդ մահակները պարզել Հայաստանի գլխին, համանախագահնե՞րը, ովքեր 5 անգամ գրավոր հայտարարություն են տարածել Լեռնային Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակի մասին, որ այն պետք է որոշվի ազատ կամաարտահայտությամբ:
Ո՞ր երկրի մասին է խոսում, ու՞մ մասին է խոսում, որ մահակ է պարզել Հայաստանի գլխին, միգուցե այն երկրի, որը մեզ միլիարդներով անվճար սպառազինություն է մատակարարել: Եվ ինչը ամբողջությամբ ինքը հանձնել է Ադրբեջանին:
Բայց գոնե, հասկացանք բոլորս իր խոստովանությունը և ինքը շատ ճիշտ է ասում, միակ ճիշտ բանը, որ ասել է: Ինքը գիտակցաբար է զոհել Ղարաբաղը»,- ասել է Սերժ Սարգսյանը:
Այդ առնչությամբ, ռուս պաշտոնյաները Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությանը զգուշացրել են Արեւմտյան կառավարությունների եւ Հյուսիսատլանտյան պայմանագրի կազմակերպության (ՆԱՏՕ) հետ ցանկացած վարժության անցկացման կապակցությամբ։
Այս բոլոր տեղաշարժերը վկայում են այն մասին, որ Փաշինյանի կառավարությունը 2024 թվականին կկանգնի կարեւոր մարտահրավերների առջև, որոնցից մեկը ընտրություններն են լինելու։
Մասնավորապես, ներկայումս ակնկալվում է, որ Ռոբերթ Քոչարյանը, ով սերտ հարաբերություններ ունի Ռուսաստանի նախագահի հետ, պատրաստվում է մասնակցել Հայաստանում կայանալիք նախագահական ընտրություններին։
Իրականում, կանխատեսելի է, որ ընդդիմադիր կուսակցությունների հինգ տարվա լռությունից հետո հայ ժողովուրդը պետք է կարեւոր տեղաշարժերի ականատես լինի նախագահական եւ Ազգային Ժողովի ընտրությունների թեկնածուների կարգախոսներին զուգընթաց։
***
Մինչ Ադրբեջանի նախագահն իր ամանորյա ուղերձում խոսել է երկաթե բռունցքի և Հայաստանին պատերազմի վերսկսմամբ սպառնալու մասին, Հայաստանի արևմտամետ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը 2024 թվականի ամանորյա ուղերձում միայն հայտնել է հարևանների հետ հարաբերությունների խորացման մասին և փորձել է արդարացնել Ղարաբաղը Ադրբեջանին հանձնելը և այս շրջանից հայերի զանգվածային արտաքսումը։
Նիկոլ Փաշինյանը նաև Հայաստանի անկախության և տարածքային ամբողջականության հիմնական գործոնն է համարել Ղարաբաղից հայերի զանգվածային վտարումը և Երևանի նահանջը՝ Բաքվի մաքսիմալիստական պահանջների դիմաց։
Բաքվի «Ատլաս» հետազոտական կենտրոնի տնօրեն, և Ադրբեջանի նախագահին կից կենտրոնի փորձագետ՝ Էլխան Շահինօղլուն ասել է. «Փաշինյանն ուզում էր ասել, որ եթե պատերազմեր Ղարաբաղի համար, ապա կկորցներ Հայաստանը»։
Փաշինյանն իր ելույթում օգտագործել է «Մենք ընթանում ենք որքան էլ դաժան, բայցևայնպես միակ հնարավոր ճանապարհով, որը մեզ հնարավորություն կտա պետություն ժառանգել մեր սերունդներին» արտահայտությունը։ Տարածաշրջանի փորձագետներն ու անկախ քաղաքական շրջանակները նվաստացուցիչ են համարում Հայաստանի արևմտամետ վարչապետի վերջին հայտարարությունները,որոնք հնչել են թույլ դիրքից։
Չնայած այն հանգամանքին, որ Նիկոլ Փաշինյանի խոսքերից ընկալվում է,որ նա կարևորություն է տալիս խաղաղությանն ու խաղաղ գոյակցությանը, սակայն մյուս կողմն այսպես է ընկալում, որ «Իլհամ Ալիևի կառավարության դիմաց Հայաստանի հանձնվելու քաղաքականությունը շարունակվում է»։
Կարելի է ասել, որ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ամանորյա ուղերձը դեմ է Հայաստանի բազմաթիվ ազգայնական քաղաքական գործիչների և հայ ժողովրդի դիրքորոշումներին, չնայած այն հանգամանքին, որ Հայաստանի վարչապետը, որդեգրելով արևմտամետ քաղաքականություն, փորձում է մերժելով Ռուսաստանին, Հայաստանը տանել դեպի ԱՄՆ և նրա արևմտյան դաշնակից երկրներ։ Պարզից էլ պարզ է, որ նման թույլ դիրքից խոսելը դիմացի կողմին ավելի հանդուգն կդարձնի և ավելի կվատթարացնի իրավիճակը Հայաստանի համար։
Ադրբեջանի նախագահի հնչած ամանորյա ուղերձից հետո, ՀՀ վարչապետի ամանորյա ուղերձը ցույց է տալիս, որ անզոր է արտաքին որևէ ագրեսիայի դեմ, և որ ռազմական տեղաշարժի դեպքում Հայաստանը կպարտվի։ Դա այն դեպքում, երբ Հայաստանի քաղաքական դաշտում ընդդիմադիր, բայց հզոր խմբակցության կողմնակիցները նման կարծիք չունեն։ Հայաստանի նախկին քաղաքական գործիչներից շատերը Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքականությունը համարում են Ջորջ Սորոսի ծրագրերի մի մասը, որոնք «Սորոսի հիմնադրամի» միջոցով պարտադրվում են Հայաստանի ղեկավար կազմին։
Սորոսի հիմնադրամը վերապատրաստելով բազմաթիվ հայ քաղաքական գործիչների, այդ թվում՝ Նիկոլ Փաշինյանին, հինգ տարում կարողացել է չեղարկել նախորդ հայ քաղաքական գործիչների երեք տասնամյակների ավտորիտար քաղաքականությունը։ Փաստորեն, Հայաստանի վարչապետը առաջ քաշելով Ղարաբաղի օկուպացման հարցը և ընդունելով Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունը փորձել է մերժել Հայաստանի նախորդ կառավարությունների բոլոր քաղաքականությունները՝ սկսած 1990-ականներից և այս երկրի անկախացումից հետո: Ակնհայտ է, որ այս քաղաքականության որդեգրումը չի համապատասխանում Հայաստանի ազգային շահերին և կարող է ավելի մեծ վնաս հասցնել Հայաստանի պետականությանը, անկախությանը և տարածքային ամբողջականությանը։
Բաքվի և Երևանի ղեկավարների ելույթներն ամփոփելով կարելի է ասել, որ Հայաստանին Ադրբեջանի առջև թույլ ներկայացնելու քաղաքականության որդեգրումը, և Հայաստանի տարածքից Ռուսաստանի զորքերը դուրս բերելու համար Մոսկվայի նկատմամբ ավելի մեծ ճնշում գործադրելու քաղաքականությունը կասկածելի են և խորհելու տեղիք են տալիս։ Այդ իսկ պատճառով, չնայած այն հանգամանքին, որ ժողովուրդը հոգնել է շարունակվող պատերազմից և արյունահեղությունից, բացառվում է, որ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը ՀՀ ղեկավարման հաջորդ ժամկետում կարողանա մնալ քաղաքական իշխանական բուրգի գագաթին։