Marrëveshja e Bahrejnit me Izraelin; Dimensionet dhe pasojat

29 ditë pasi Emiratet e Bashkuara Arabe ranë dakord me regjimin sionist për normalizimin e marrëdhënieve, Bahrejni zyrtarizoi marrëdhëniet me këtë regjim. Në këtë program, do të shqyrtojmë dimensionet dhe pasojat e marrëveshjes së Manamasë me Tel Avivin.  

Megjithëse Bahrejni njoftoi normalizimin e marrëdhënieve me regjimin izraelit pas Emirateve të Bashkuara Arabe, Al Khalifa mund të konsiderohet pionieri i këtij procesi. Sipas raporteve të shumta, regjimi Al Khalifa ka përdorur forcat izraelite që nga viti 2011 për të shtypur protestuesit në Bahrejn. Në vitin e kaluar, Bahrejni ka lëvizur më shumë se çdo vend tjetër arab për t'i bërë publike marrëdhëniet e tij me Izraelin.

Ministri i Jashtëm i Bahrejnit, Khalid bin Ahmed Al Khalifa mbrojti sulmin e regjimit izraelit ndaj Sirisë në maj të vitit 2019, duke pretenduar: "Izraeli ka të drejtë të mbrojë veten". Ministri i atëhershëm izraelit i komunikimeve, Ajub Qara, i quajti fjalët e Ministrit të Jashtëm të Bahrejnit mbështetje historike të Manamasë për Tel Avivin. Bahrejni organizoi një takim ekonomik më 25 dhe 26 qershor 2019 në Manama, në përputhje me planin e Marrëveshjes së Shekullit të SH.B.A. Në qershor 2019, ministri i jashtëm i Bahrejnit e quajti një gabim mos-pjesëmarrjen e palestinezëve në samitin e Manamasë. Khalid bin Ahmed gjithashtu pohoi në gusht 2019 se agresioni i regjimit sionist ishte "vetëmbrojtje" në mbështetje të sulmeve izraelite në Siri, Liban dhe Irak. Në pretendimin e tij, ai iu referua nenit 51 të Kartës së OKB, i cili merret me mbrojtjen e ligjshme. Ambasadori i Bahrejnit në Uashington ishte midis tre ministrave arabë që morën pjesë në zbulimin e Marrëveshjes së Shekullit më 28 Janar.

Kjo qasje dhe deklaratat e shefit të aparatit diplomatik të Bahrejnit treguan ekzistencën e një marrëdhënie zyrtare midis Manamasë dhe Tel Avivit, por kjo marrëdhënie është bërë publike me një vonesë prej një viti. Gjëja e rëndësishme për Bahrejnin dhe regjimin sionist është se ata të dy vuajnë nga një krizë legjitimiteti. Al-Khalifa po përballet me një krizë legjitimiteti brenda Bahrejnit dhe regjimi sionist po përballet me një krizë legjitimiteti në rajonin e Azisë Perëndimore, sepse pas 72 vjetësh, ai ende nuk njihet nga shumica e vendeve në rajon. Prandaj, qëllimi kryesor i Al-Khalifa dhe regjimit sionist në arritjen e një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve mes tyre është të fitojnë legjitimitetin brenda dhe në rajon.

Shtetet e Bashkuara janë lojtari kryesor në normalizimin e marrëdhënieve të Bahrejnit me Izraelin. Në fakt, qeveria amerikane e ka hartuar këtë skenar në interes të regjimit sionist dhe regjimi Al-Khalifa e ka zbatuar atë. Masud Asadullahi, një ekspert i vjetër në çështjet e Azisë Perëndimore, beson se normalizimi i marrëdhënieve të Bahrejnit me Izraelin është pjesa e jashtme e Marrëveshjes së Shekullit, zbuluar nga Presidenti i SHBA Donald Trump më 28 Janar 2020. Pjesa e brendshme e Marrëveshjes së Shekullit janë pikët që regjimi sionist merr në dimensione gjeografike dhe të sigurisë dhe pjesa e jashtme është legjitimimi i këtij regjimi përmes normalizimit të marrëdhënieve me vendet arabe.

Fakti është se Bahrejni është një nga vendet më të dobëta arabe për sa i përket politikës, ekonomisë dhe sigurisë. Bahrejni është një vend i vogël në rajonin strategjik të Azisë Perëndimore. Regjimi Al-Khalifa nuk është vendas i Bahrejnit pasi ai është me origjinë Saudite. Ekonomikisht, Bahrejni ka qenë në rënie që nga viti 2011 dhe problemet e tij ekonomike janë rritur për shkak të protestave të vazhdueshme anti-Al Khalifa. Prillin e kaluar, Instituti Witch parashikoi që deficiti buxhetor i Bahrejnit do të arrinte 13.5 përqind deri në vitin 2020. Përveç kësaj, Bahrejni, si shumica e vendeve arabe, nuk ka një ushtri të fortë dhe bashkëkohore dhe nuk është në gjendje të mbrojë veten nga kërcënimet. Duke pasur parasysh këtë situatë, regjimi i Al Khalifa ka marrë përsipër vendosjen e Flotës së Pestë të SH.B.A.-së në mënyrë që të gëzojë mbështetjen e SH.B.A.-së. Mund të thuhet se Shtetet e Bashkuara kanë marrë disi pushtetin e Bahrejnit dhe regjimi Al-Khalifa nuk ka pavarësi në marrjen e politikës së tij të jashtme. Prandaj, mesazhi i rëndësishëm i normalizimit të marrëdhënieve të Bahrejnit me regjimin sionist qëndron në të njëjtën çështje të kujdestarisë amerikane mbi Bahrejnin. "Kjo marrëveshje tregon kujdestarinë amerikane të Bahrejnit dhe mbreti i Bahrejnit është nën kontrollin e qeverisë amerikane", thotë Davud Shahab, kreu i zyrës së informacionit të lëvizjes Xhihadi Islamik i Palestinës.

Ekzistojnë tre pika të rëndësishme në lidhje me marrëveshjen e Bahrejnit me regjimin sionist. Pika e parë është se Donald Trump, ashtu si marrëveshja e Emirateve të Bashkuara Arabe me regjimin sionist, synon t'i përdorë këto marrëveshje për përfitime elektorale. Zgjedhjet presidenciale amerikane do të mbahen nëntorin e ardhshëm dhe Trump është nën presion nga protestat raciste në Shtetet e Bashkuara, përkeqësimi i situatës nga problemet ekonomike për shkak të shpërthimit të korona dhe paaftësia për të përballuar me shpërthimin e përhapur të koronas, pasi aktualisht një e katërta e vdekjeve nga korona në të gjithë botën janë nga Amerika. Në fushën e politikës së jashtme, Trump po dëshmon gjithashtu në presionin maksimal kundër Iranit, në arritjen e rezultateve në konfrontimin ekonomik me Kinën, si dhe distancimin e aleatëve tradicionalë nga Uashingtoni. Prandaj, zyrtarizmi i marrëdhënieve të vendeve arabe me regjimin sionist, të cilat ekzistojnë për dekada, ka për qëllim përdorimin e kësaj në fushatën elektorale, si një arritje e politikës së jashtme.

Pika e dytë është se Bahrejni është një vend i vogël në Azinë Perëndimore që nuk ka asnjë peshë ose vend në vendimet e këtij rajoni. Ajo që ka rëndësi për marrëveshjen e Bahrejnit me regjimin sionist është varësia e plotë e Al-Khalifa nga Al-Saud. Al-Saud ka frikë nga publikimi i marrëdhënieve me regjimin sionist për shkak të pozitës fetare dhe politike të Arabisë Saudite në botën islame dhe nga ana tjetër, ajo është nën presion të fortë nga qeveria amerikane për t'i bërë publike marrëdhëniet në fjalë. Prandaj, marrëveshja e Bahrejnit me regjimin sionist është indirekt marrëveshja e Arabisë Saudite me këtë regjim. "Megjithëse Bahrejni nuk është një fuqi e Lindjes së Mesme apo edhe një fuqi në Këshillin e Bashkëpunimit të Gjirit Persik, mirëpo nënshkrimi i një marrëveshje kompromisi, është i vlefshëm për Tel Avivin" shkruan Eli Fouda, një profesor i studimeve islamike dhe të Lindjes së Mesme në Universitetin e Kodsit të pushtuar. "Kjo është e rëndësishme sepse Bahrejni ka lidhje të ngushta me Arabinë Saudite dhe kjo marrëveshje mund të nënkuptojë një kompromis indirekt midis Riadit dhe Izraelit."

Pika e tretë është se në Bahrejn, ndryshe nga vendet e tjera të Këshillit të Bashkëpunimit të Gjirit Persik, lëvizja civile ka një histori të fortë. Lëvizja Islamike Al-Wefaq, Shoqëria Islamike Amal, Koalicioni i 14 Shkurtit, Lëvizja Liridashëse dhe Lëvizja Hak janë grupe të rëndësishme politike që kanë një pozitë shumë të njohur në Bahrejn. Përveç kësaj, Bahrejni ka udhëheqës të rëndësishëm politikë dhe fetarë si Shejh Issa Kasem, Shejh Ali Salman, Nabil Rajab dhe Hassan al-Shamima, të cilët jo vetëm që nuk kanë frikë përpara regjimit Al Khalifa, por madje kanë pranuar burgosjen dhe internimin. Prandaj, një marrëveshje me regjimin sionist jo vetëm që nuk do të jetë e sigurt për Al-Khalifa, por gjithashtu do të rrisë kërcënimet e brendshme kundër Al-Khalifa.

Shtrohet pyetja se marrëveshja midis Bahrejnit ose Emirateve të Bashkuara Arabe me regjimin sionist do të ketë një pasojë të prekshme për sigurinë e Palestinës?. Kjo marrëveshje nuk duket se ka ndonjë pasojë të re për Palestinën, sepse këto vende tashmë kanë pasur të gjitha llojet e marrëdhënieve me regjimin sionist dhe tani ata vetëm sa i kanë bërë publike këto marrëdhënie. Kjo marrëveshje është një lloj arritjeje për Palestinën sepse, siç thotë Sejed Hassan Nasrullah, Sekretari i Përgjithshëm i Hezbullahut të Liban në nëntor 2018: "Normalizimi i marrëdhënieve me Izraelin do t'i japë fund hipokrizisë arabe dhe do të heq maskën trukeve të mynafikëve dhe hipokritëve". Nga ana tjetër, Autoriteti Autonom Palestinez tani ka arritur në përfundimin se kompromisi dhe negociatat me regjimin sionist jo vetëm që nuk sjellin favore për Palestinën, por ato shtojnë agresionin dhe pushtimin e saj. Nëse grupet palestineze përdorin racionalizmin dhe logjikën dhe veten e tyre e përcaktojnë në formën e një identiteti kombëtar palestinez, këto marrëveshje mund të rrisin kërcënimet ndaj Emirateve të Bashkuara Arabe dhe Bahrejnit dhe veçanërisht ndaj regjimit sionist.