تفسیر-نمایی از ابعاد مهم سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به سوریه
سید ابراهیم رییسی به دعوت بشار اسد برای سفری دو روزه در راس یک هیات بلند پایه سیاسی و تجاری راهی دمشق شد.
رئیسی و هیأت همراه در سفر دو روزه خود به سوریه با مقامات عالی این کشور درباره راهکارهای تحکیم و تقویت روابط سیاسی و گسترش و همکاری‌های اقتصادی گفتوگو می‌کند. رئیس جمهوری همچنین در این سفر در نشست مشترک تجار ایران و سوریه حضور می‌یابد. دیدار و گفتوگو با ایرانیان مقیم و زیارت اماکن مقدسه سوریه از دیگر برنامه‌های این سفر دو روزه است.
سفر آیت الله رئیسی به کشور سوریه، نخستین دیدار یک رئیس‌جمهور اسلامی ایران از سوریه از سال ۲۰۱۱ و زمان آغاز بحران در این کشور خواهد بود.
در طول دوازده سال گذشته در جریان بحران داخلی سوریه، بشار اسد رییس جمهور این کشور عربی و اسلامی دو بار در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ و اسفندماه ۱۳۹۷ در قالب سفرهای غیر منتظره و بدون اعلام قبلی به تهران سفر کرد و با آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران و روسای جمهور وقت و فعلی ایران دیدار و رایزنی کرد و اکنون سید ابراهیم رییسی به دعوت همتای سوری خود بر اساس برنامه از پیش اعلام شده راهی دمشق می شود تا با مقامات عالی رتبه این کشور درباره تقویت همکاری راهبردی میان دو کشور به ویژه در زمینه‌های اقتصادی مذاکره و رایزنی کند و براساس آنچه که اعلام شده در جریان این سفر بین طرفین چند توافق و یادداشت تفاهم در خصوص همکاری‌های اقتصادی امضا خواهد شد.
در سال های اخیر با وجود روابط تنگاتنگ میان سوریه و ایران و همکاری‌های متقابل، روسای جمهور کشورمان به این کشور سفر نکرده بودند. اما حالا با بهبود اوضاع در سوریه و تسلط دولت بر اکثر نقاط سوریه، دمشق تبدیل به محلی برای حضور مقامات دیگر کشورها شده است.
روابط ایران و سوریه در سطوح اقتصادی، فرهنگی و نظامی طی چند دهه پیوسته رشد و توسعه یافته تا به این سطح از روابط استراتژیک رسیده و به نمونه ای عالی از روابط پیشرفته و ممتاز بین دو کشور تبدیل شده است و هر قدر که چالش های مهم و سرنوشت ساز در منطقه افزایش یافته ، این روابط هم اهمیت خاص تری پیدا کرده اند.
با آغاز حمله به سوریه در سال 2011، ایران در کنار سوریه وارد میدان شد و مستشاران نظامی خود را به این کشور فرستاد و آن ها نقشی مهم را در مبارزه با گروه های تروریستی که به نیابت از رژیم صهیونیستی و غرب و آمریکا از هر سو به خاک سوریه سرازیر شده بودند، ایفا کردند.
به اذعان بسیاری از کارشناسان عرصه بین‌المللی و حتی مقامات دولت دمشق ، آرامش نسبی ایجاد شده در سوریه و حاکمیت مجدد دولت دمشق بر بخش اعظم سرزمین های این کشور، بدون همکاری شرکای راهبردی سوریه از جمله ایران و روسیه امکان پذیر نبود و اکنون سوریه که در دوران پسابحران وارد عرصه بازسازی خود در حوزه زیرساخت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری در این ارتباط شده است قطعا ایران می تواند در این حوزه نیز نقش موثری داشته باشد.
سوریه اکنون وارد مرحله بازسازی شده است و جمهوری اسلامی ایران همانطور که در فصل مبارزه با تروریسم به‌طور جدی تعیین کننده و موثر در کنار دولت، ارتش و ملت سوریه بود با توجه به ظرفیت‌ها و توانایی‌های اقتصادی، تکنیکی و فنی و امکاناتی که در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی دارد در این زمینه آمادگی دارد که در کنار دولت و ملت سوریه باشد و بتواند در فصل بازسازی اقتصادی سوریه و خرابی‌های ناشی از جنگ نقش موثر و تعیین کننده ایفا کند.
این سفر درعین حال که می‌تواند به تقویت و توسعه روابط دو کشور در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و حتی دفاعی منجر شود، دارای تاثیرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیز هست که در ارتباط با تاثیرات منطقه‌ای این سفر می‌توان به تقویت جریان مقاومت و ضد اسراییلی در منطقه اشاره کرد؛ چنان که طی روزهای اخیر، تعدادی از منابع خبری در منطقه اعلام کرده‌اند که رژیم صهیونیستی نسبت به سفر رئیس جمهور ایران به سوریه و نتایج آن بسیار نگران است.
درمجموع این سفر تاریخی دارای دو بُعد اساسی راهبردی و اقتصادی مهم است، راهبردی از این جهت که در یک دهه گذشته منطقه شاهد تحولات ژئوپلتیک و بسیار پر تنشی بوده است. جنگ سوریه، جنگ یمن و ظهور داعش و گسترش تروریسم و فتنه‌های داخلی که بر ضد جمهوری اسلامی ایران و دیگر اعضای محور مقاومت صورت گرفت با این هدف همراه بوده که ایران و محور مقاومت را زمین‌گیر و مهار کند اما امروز مشاهده می شود که هیچکدام از این اهداف شوم عملی نشده و سیاست جمهوری اسلامی ایران در منطقه موفق بوده است و اکنون محور مقاومت در بالاترین توانمندی خود قرار دارد.
بُعد دوم سفر واساسا هدفی که جمهوری اسلامی ایران دارد در سوریه دنبال می‌کند این است که حضور و نقش‌آفرینی اقتصادی اش را فعال‌تر کند. چون این سفر در شرایط آرام که گشایش هایی در سوریه و منطقه حاصل شده ، صورت می گیرد، بیشتر رویکرد اقتصادی دارد و با هدف مشارکت در بازسازی زیرساخت های سوریه صورت می گیرد. دراسنادی هم که قرار است بین رؤسای جمهور و هیأت‌های همراه امضا شود، بُعد اقتصادی پررنگ تر است و این اسناد به گونه ایی تهیه شده که بتواند حضور تجاری و اقتصادی ایران اعم از بخش دولتی و خصوصی را در آنجا روان و تسهیل و ملت ایران بتواند از منافع اقتصادی و این پیروزی راهبردی استفاده کند.