تفسیر- تأکید ایران و ترکیه بر گسترش روابط دوجانبه و منطقه ای

وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران و هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه در تهران دیدار و بر گسترش روابط دوجانبه و منطقه ای تأکید کردند.

هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه امروز 3 سپتامبر وارد تهران شد. این نخستین سفر هاکان فیدان به تهران پس از انتصاب وی به عنوان وزیر خارجه ترکیه است. سفر فیدان به ترکیه حائز اهمیت زیادی است. این اهمیت در درجه نخست ناشی از جایگاه و وزن ایران و ترکیه در جهان اسلام و منطقه غرب آسیا و در درجه دوم نیز ناشی از مجاورت جغرافیایی دو کشور است. 

ایران و ترکیه از قدرتهای اصلی جهان اسلام و منطقه غرب آسیا هستند و نوع نگاه این دو کشور به تحولات جهان اسلام و منطقه، تاثیر زیادی بر این تحولات دارد. در همین راستا، هاکان فیدان در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود گفت ایران و ترکیه دو کشور قدرتمند منطقه هستند و مسؤولیت ما این است که صلح و ثبات را در منطقه حاکم کنیم.

ترکیه و ایران در واکنش به اسلام هراسی که به خصوص اخیراً در برخی از کشورهای اروپایی شدت گرفته است، موضع محکی اتخاذ کردند. موضع مشترک ایران و ترکیه یکی از دلایلی است که سبب شد کشورهای دانمارک و سوئد در مقابل اهانت به قرآن در این کشورها موضع جدی تری بگیرند و در جهت توقف اهانت به قرآن کریم اقدامات موثری انجام دهند. هاکان فیدان نیز در نشست خبری مشترک با امیرعبداللهیان به این موضوع اشاره کرد و با بیان اینکه در خصوص اسلام هراسی با همتای ایرانی خود گفت‌وگو کردم، اظهار داشت: در دوره‌‌های اخیر به ویژه در اروپا علیه ارزش‌های اسلامی و کتب مقدس ما قرآن حملات شنیع و به صورت آگاهانه صورت می‌گیرد. در این خصوص و اقداماتی که سازمان همکاری اسلامی می‌تواند صورت دهد، گفت‌وگو کردیم.

موضوع دیگر اینکه ایران و ترکیه تهدیدهای مشترکی نیز دارند که تروریسم یکی از این تهدیدها است. در دیدار امروز فیدان و امیرعبداللهیان نیز به موضوع تروریسم پرداخته شد. ترکیه با تهدید گروه تروریستی پ.ک.ک و جمهوری اسلامی ایران نیز با تهدید گروههای تروریستی مستقر در شمال عراق مواجه است. 

علاوه بر موضوعات ذکر شده، آنکارا و تهران بر تقویت روابط اقتصادی نیز تأکید دارند. حسین امیرعبداللهیان در نشست خبری با فیدان عنوان کرد «هدفگذاری حجم تبادل اقتصادی دو کشور ۳۰ میلیارد یورو است و اکنون در میانه راه هستیم.» امیرعبداللهیان با تاکید بر اینکه «ما معتقدیم که باید سند تجارت ترجیحی که سال‌ها پیش بین دو کشور به امضا رسیده است به‌روز رسانی شود»، از صحبت‌های خود مسیرهای ترانزیتی موجود را از جمله زمینه‌های همکاری‌های دو کشور عنوان کرد و گفت: ما معتقدیم که مسیرهای ترانزیتی عامل رقابت نیست بلکه مسیر گسترش همکاری بین تهران و آنکارا است.

موضوع ژئوپلیتیک قفقاز و اختلاف ها میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان نیز از دیگر موضوعات مورد گفتگو میان وزرای خارجه ترکیه و ایران بود. جمهوری اسلامی ایران پیش از این هرگونه تغییر در ژئوپلیتیک منطقه قفقاز را رد کرده بود و امیرعبداللیان امروز نیز در دیدار با فیدان مجددا بر این موضوع تاکید کرد. امیرعبداللهیان با بیان اینکه ما از گفت‌وگوها و توافقات ایروان و باکو استقبال و بار دیگر تاکید می‌کنیم هر گونه تغییر در ژئوپلیتیک در منطقه و هر گونه اقدام برای مسدود کردن و یا محدود کردن مسیرهای تاریخی ترانزیتی و موجود در منطقه را هرگز برنمی‌تابیم. به گفته امیرعبداللهیان مقرر شد با پیشنهاد آقای هاکان نشست‌های سه جانبه ایران، آذربایجان و ترکیه با هدف همکاری‌های نیرومند در برقراری صلح و ثبات در منطقه از جمله منطقه قفقاز مورد پیگیری قرار بگیرد.