تفسیر ؛ نگاهی به هفدهمین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ترکمنستان

هفدهمین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان 26 و 27 آبان (17و 18 نوامبر ) در عشق آباد برگزار می شود.

"مهرداد بذرپاش" وزیر راه و شهرسازی به همراه نمایندگان دستگاه‌های اجرایی ایران برای حضور در کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و ترکمنستان به عشق‌آباد سفر کرده است.

شانزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در آبان ماه سال ١۴٠٠ در تهران برگزار شده بود.

ترانزیت و حمل و نقل ریلی، بازارچه‌های مرزی ، تهاتر گاز بین دو کشور ، تبادل برق ، تجارت و سرمایه گذاری و موضوعات بانکی و مالی از جمله موضوعاتی است که در دستور کار هفدهمین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان قرار دارد.

ترکمنسـتان تنهـا کشـور آسـیای مرکـزی اسـت کـه بـا ایـران مـرز زمینـی دارد؛ دو کشور جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان با دارا بودن حدود 900 کیلومتر مرز زمینی و 300 کیلومتر مرز دریائی از طریق چهار مرز زمینی سرخس؛ باجگیران؛ لطف آباد و اینچه برون با یکدیگر در ارتباط می باشند.

موقعیت ایران بعنوان دروازه اتصال کشورهای آسیای میانه به آبهای خلیج فارس و اروپا از یک سو و موقعیت کشور ترکمنستان بعنوان دروازه ورود به کشورهای آسیای میانه و چین ؛ نشان از جایگاه ممتاز و استراتژیک دو کشوردر منطقه دارد.

روابط ایران و ترکمنستان از زمان استقلال این کشور مسیری د‌‌وستانه را طی کرد‌‌ه است و فقط چند‌‌ سال به د‌‌لیل تحریم‌های اعمال‌ شد‌‌ه بر ایران و بد‌‌هی‌های گازی ایران به آن کشور با چالش‌هایی مواجه شد‌‌، با وجود این ، با روی کار آمدن دولت سیزدهم ایران و امضای تفاهمنامه‌های متعد‌‌د‌‌ د‌‌ر حوزه‌های مختلف سیاسی و تجاری بین ایران و ترکمنستان ، روابط دو کشور رو به افزایش است؛ حجم تجارت ایران و ترکمنستان سال گذشته (1401) حدود 490 میلیون دلار بود که 460 میلیون دلار از این عدد مربوط به صادرات ایران و حدود 29 میلیون دلار واردات از آن کشور بوده است، البته هدف گذاری که سیاستگذاران ایران و ترکمنستان در تجارت دو کشور پیش بینی کرده اند رسیدن به عدد 3 میلیارد دلار است.

"حضرت آیت‌الله خامنه‌ای" رهبرمعظم انقلاب اسلامی 25 خرداد 1401 در دیدار "سردار بردی محمداف "رئیس‌ جمهور ترکمنستان و هیئت همراه،با تاکید بر لزوم فعال شدن کمیسیون همکاری‌های مشترک میان دو کشور گفتند: سیاست دولت جمهوری اسلامی ایران، گسترش روابط با کشورهای همسایه است.

در سال ۲۰۲۱ همزمان با سفر "سید ابراهیم رئیسی" رئیس جمهوری اسلامی ایران به ترکمنستان قرارداد سه جانبه سواپ در حاشیه اجلاس سازمان همکاری‌ اقتصادی (اکو) و با حضور "الهام علی‌اف" رئیس جمهوری آذربایجان امضا شد؛ بر اساس این توافق، ترکمنستان روزانه ۵ تا ۶ میلیون مترمکعب گاز به جمهوری آذربایجان می‌فروشد، این گاز از مسیر ایران به جمهوری آذربایجان منتقل خواهد شد ؛ ایران نیز گاز مصرفی مورد نیاز خود در پنج استان کشور را از حق انتقال این گاز برداشت خواهد کرد.

خدمـات فنـی مهندسـی نیز یکـی دیگـر از ابعـاد روابـط اقتصـادی ایـران و ترکمنسـتان اسـت کـه همچنـان می توانـد بخـش عمـده ای از همکاری هـای مشـترک اقتصـادی دو کشـور باشـد. در دو دهـه اخیـر، ایـران در پروژه هـای عمرانـی و ساخت وسـاز ترکمنسـتان نقـش داشـته اسـت.

ترکمنسـتان همچنین خواهان استفاده از موقعیت ترانزیتی ایـران است و در نشست "کریدورهـای حمل ونقـل و ترانزیتـی بین المللی ؛ اتصـال و توسـعه " کـه جـولای 2022 در عشـق آباد برگـزار شـد، پیشـنهاد ایجـاد دو مسـیر بین المللـی ترانزیـت کالا در چهارچـوب کشـورهای عضـو سـازمان همکاری اقتصـادی (اکـو) را مطرح کرد ، یکی " کریـدور قزاقسـتان، ازبکسـتان، ایـران" و دیگـری "تاجیکسـتان، ازبکسـتان، ترکمنسـتان، ایـران، ترکیـه " که هـر دو مسـیر از ایـران می گـذرد.

در این حال ایران در زمینه محصولات دانش بنیان و دام و طیور نیز از ظرفیت‌های وسیعی برخورد‌‌ار است و می‌تواند‌‌ نیاز ترکمنستان را پاسخ د‌‌هد‌‌ و ترکمنستان نیز امکان تامین نیاز ایران د‌‌ر تامین مواد‌‌ اولیه‌ همچون گند‌‌م، پنبه، کود‌‌، گوگرد‌‌ را د‌‌ارد‌‌.

بدیهی است، اشتراکات فرهنگی و دینی، مرزهای طولانی و ظرفیت های اقتصادی، زمینه همکاری های بلند مدت ایران و ترکمنستان را فراهم کرده و اراده مقامات دو کشور نیز در همین راستا قرار دارد؛ بر همین اساس برگزاری هفدهمین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان می تواند به توافقات جدید در مناسبات اقتصادی دو طرف بیانجامد.

وزیر راه و شهرسازی ایران در اینباره گفته است درهفدهمین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان سه سند همکاری در حوزه گاز، برق و جاده‌ای و یک یادداشت تفاهم نیز در خصوص کلیه فعالیت‌های مشترک دو کشور امضا خواهد شد.