نگاهی به اولین کار گروه مشترک تجارت ایران و اتحادیه اقتصادی اورآسیا

اجرای موافقتنامه تجارت ترجیحی میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا منجر به توسعه روابط اقتصادی ایران با همسایگان خود شده است.

این موضوع در نخستین کار گروه مشترک تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا مورد تاکید قرار گرفت .

اولین کار گروه مشترک تجارت ایران و اتحادیه اقتصادی اورآسیا با حضور مسئولان سازمان گمرک ایران و روسیه، کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو و رئیس روس هیات کمیسیون اقتصادی اورآسیا روز سه شنبه بصورت ویدئو کنفرانس برگزار شد.دنیای امروز دنیای همگرایی اقتصادی منطقه‌ای است. در این راستا حضور فعال در ائتلاف های منطقه ای و گسترش روابط اقتصادی با همسایگان از سیاست های اصولی جمهوری اسلامی ایران است.

مذاکرات موافقتنامه موقت تجاری بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ماه می 2018 در قزاقستان به امضا رسید. با خاتمه سه سال عضویت موقت در تشکیل منطقه آزاد تجاری اوراسیا ، زمینه لازم برای عضویت ایران در این اتحادیه فراهم می‌شود. با پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در گام نخست ،برای بیش از 700 قلم از کالاهای صادراتی ایران به کشورهای عضو این اتحادیه، تعرفه اعمال شده با کاهش حدود 80 درصدی همراه شد.

مطابق امارهای منتشره ؛ 72 درصد از میزان تجارت خارجی ایران و اوراسیا سهم واردات و 28 درصد نیز سهم صادرات ایران بوده است.از آنجا که اتحادیه اوراسیا با کاهش استفاده از دلار، سهم پرداخت‌های تجاری با ارز ملی را به ۷۰ درصد افزایش داده، می‌توان به کاهش استفاده از دلار در مبادلات تجاری نیزخوش‌بین بود.از نگاه کارشناسان پیوستن به این اتحادیه، مزیت‌های اقتصادی بسیاری  به دنبال دارد .ایران  برای اولین بار وارد یک سازمان منطقه‌ای شده است که این در هم‌تنیدگی، علاوه بر ثمرات اقتصادی، دستاورد‌های سیاسی نیز خواهد داشت.

«ولی کوزه‌گر کالجی» کارشناس مسائل آسیای مرکزی ، بر این باور است که  پیوستن به این اتحادیه می تواند بخشی از فشارهای جنوب را از سمت شمال جبران کند. ایران عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا نشده است و فقط قرارداد تجارت ترجیحی با این اتحادیه دارد و این توافقنامه سه ساله و موقت است. اگر تعهدات دو طرف به درستی اجرا شد این توافقنامه تبدیل به تجارت آزاد می شود. اهمیت این توافقنامه در این است که برای نخستین بار حجم بسیار وسیعی از کالا از طرف این اتحادیه یعنی آن پنج کشور، دارای تعرفه گمرکی پایین و نزدیک به صفر خواهد شد."

طبق نقشه راه اتحادیه که در قالب برخی اهداف از قبیل آزادی سرمایه، تجارت، خدمات و تحرک کالا  ترسیم شده است ،اتحادیه اقتصادی اوراسیا یکی از کارآمدترین ساختارهایی محسوب می شود که در حوزه وسیعی از آسیا  شکل گرفته است. وجودمنابع طبیعی وسیع در قلمرو اتحادیه  شامل انرژی نفت و گاز وتأمین بخش مهمی از مواد معدنی جهان همراه با  زیرساخت‌ها، شهرک‌های بزرگ صنعتی و کشاورزی، این اتحادیه را در سطح راهبردی قرار داده است .از منظر جغرافیایی نیز کشورهای عضو اتحادیه شامل ؛ روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان  در منطقه ژئواستراتژیک بسیارمهمی‌ بین شرق و غرب و در میان اتحادیه اروپا، چین، هند، آسیای میانه و غرب آسیا قرار گرفته اند.از این دید گاه این اتحادیه می تواند به  یک کریدور حمل و نقل ترانزیت غرب به شرق تبدیل شود .این در حالی است که ایران نیزدراین حلقه ارتباطی نقش کلیدی در تکمیل شاهراه‌های موجود درمنطقه یعنی جاده ابریشم، راه‌آهن سراسری آسیا، تراسیکا و کریدور شمال و جنوب دارد.

در مجموع  با توجه به تأکید ایران بر چندجانبه‌گرایی در سیاست خارجی و تقویت همکاری اقتصادی با کشورهای منطقه، حضور در این اتحادیه را می‌توان فرصتی سودمند با منافع  متقابل ارزیابی کرد.