تحلیل: بندر چابهار؛ تمایل چند سویه برای توسعه تجارت آسیایی
-
چابهار از سه مولفه سرعت، سهولت و امنیت برای حمل و نقل کالا برخوردار است
جمهوری اسلامی ایران از رویکرد دولت ازبکستان برای استفاده از ظرفیت‌های بندری چابهار برای توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری این کشور استقبال می‌کند.
«علی اکبر صفایی» معاون وزیر راه و شهرسازی ایران دردومین نشست سه جانبه جمهوری اسلامی ایران، هند و ازبکستان که روزسه شنبه برگزارشد، با بیان این موضوع افزود؛ با پیوستن ازبکستان به تفاهم نامه چابهار، در آینده‌ای نزدیک شاهد هموار شدن مسیر ترانزیت کالا بین هند، ایران و ازبکستان خواهیم بود.
هند درراستای توسعه همکاری های دریایی با ایران فعالیت خود را به ویژه در حوزه کالای عمومی از مدتها پیش در بندر چابهار آغاز کرده است .
تهران ازهمکاری سایر کشورها نیز برای هم افزایی همکاری های چند جانبه وراهبردی با کشورهای منطقه استقبال می کند.
سرعت ؛ سهولت و امنیت 3 مولفه ای است که در تجارت و حمل و نقل کالا ، تعیین کننده است . سواحل مکران و چابهار ازجمله نقاط مهم و استراتژیک است که از این سه مولفه با ظرفیت های بالا برخوردار است .
بندر چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران است که در کرانه دریای مکران و اقیانوس هند قرار دارد. با توجه به عضویت هند در کریدور بین‌المللی شمال-جنوب، این مسیر برای دهلی نو این امکان را فراهم کرده است که به بازار کشورهای آسیای مرکزی مانند تاجیکستان و ترکمنستان وازبکستان و ذخایر انرژی آن‌ها و همچنین ترکیه، روسیه و درنهایت شمال اروپا دسترسی پیدا کند.
"راجیو نارایان" ، کارشناس ارشد مرکز خدمات متحد هند ، می گوید : ژئوپلیتیک چابهار و فضای جدید ایجاد شده، بازیگران جدید فرامنطقه‌‌ای را نیز جذب این کریدور خواهد کرد و ممکن است منجر به تشکیل بلوک جدیدی از حلقه های تجاری گردد.
در جغرافیای منطقه ، دسترسی ترانزیتی و تجاری کشورهای آسیای مرکزی و کشورهای حوزه قفقاز به آب‌های آزاد دارای اهمیت راهبردی است که با استفاده از زیر ساخت های ارتباطی ایران قابل دسترسی است . این ظرفیت ها موقعیت مناسبی را برای توسعه همکاری اقتصادی دو و چند جانبه ایجاد کرده است. در حال حاضر علاوه بر جاده ابریشم جدید با نقش محوری چین، کشورهای اوراسیا با تقویت و توسعه حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب قصد وصل کردن کشورهای جنوبی آسیا را به کشورهای شمالی و غربی اروپا دارند. بندر راهبردی چابهار با ظرفیت های قابل توجه خود با استفاده از مسیرهای ترکیبی ؛ آبی ، ریلی و زمینی می‌تواند پاسخگوی بخشی از نیاز‌های رو به افزایش تجارت کالا باشد.
«عبدالصمد مومن اف» معاون وزیر حمل و نقل ازبکستان در همین خصوص در نشست سه جانبه تهران با بیان اینکه حجم مبادلات تجاری ازبکستان و هند در سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است، تاکید کرد؛ بندر چابهار می تواند نقش پررنگی در تسهیل حمل و نقل و لجستیک بین کشورهای منطقه داشته باشد.
چابهار با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی در سطح جهان و محور بودنش به عنوان حلقه ارتباطی مسیرهای تجاری منطقه ای بهترین مکان برای فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری چند جانبه است.جمهوری اسلامی ایران در این راستا با تاکید بر داشتن بهترین روابط با همسایگان ؛ اولویت دیپلماسی اقتصادی خود را رفع موانع همکاری اقتصادی با کشورهای همسایه و بهره گیری از پیمان‌های چندجانبه نظیر اکو، دی 8 وتدوین برنامه همکاری بلند مدت با سازمان ها واتحادیه های قدرتمند آسیایی همچون اوراسیا و شانگهای قرار داده است.
"جیمز دورسی"؛ محقق وکارشناس موسسه مطالعات راهبردی آمریکا با اشاره به نقش پررنگ ایران در آسیای میانه معتقد است : نیاز کشورهای آسیای میانه به بنادر ایران سبب شده است که به‌رغم تحریم‌های ایالات‌متحده ، این کشورها همچنان روابط خود با تهران را در اولویت قرار دهند.
کشورهای آسیای مرکزی تمایل زیادی به استفاده از ظرفیت‌های تجاری و اقتصادی ایران بویژه بندر اقیانوسی و راهبردی چابهار دارند . با توجه به این تمایل چند سویه پیش بینی می شود که با همکاری هند، ایران، افغانستان و ازبکستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی، فعالیت بندر چابهار بیش از پیش شود.
بیشتر بخوانید:
