تحلیل- مشارکت محققان ایرانی در ساخت بزرگترین تلسکوپ رادیویی جهان
-
مشارکت دانشمندان ایرانی در ساخت بزرگترین رادیو تلسکوپ جهان نشان دهنده توانمندی علمی ایران در عرصه تحقیقاتی است
تیمی متشکل از محققان پژوهشکده نجوم پژوهشگاه دانش‌های بنیادی ایران به همراه گروهی از دانشمندان از کشورهای مختلف در پروژه ساخت «بزرگترین تلسکوپ رادیویی جهان» مشارکت دارند. تلسکوپی که گفته می‌شود قدرت تفکیک تصاویر گرفته شده توسط آن تا ۱۰۰ برابر بهتر از تلسکوپ فضایی «جمیزوب» خواهد بود.
دکتر فاطمه طباطبایی عضو هیات علمی پژوهشکده نجوم پژوهشگاه دانش های بنیادی و عضو کارگروه رصدخانه بین المللی (SKA)، محقق و مدیر یکی از کارگروه های علمی بین‌المللی ساخت بزرگترین تلسکوپ رادیویی جهان است که اخیرا در مطالعاتی گروهی توانایی این رصدخانه را در آشکارسازی و مطالعه کهکشان‌های مارپیچی معمولی در زمان های کیهانی اولیه بررسی کرده‌اند.
دکتر طباطبایی می گوید: اهمیت این مطالعه در این است که برای نخستین بار کهکشان های امروزی را در زمان های اولیه کیهان در طول موج های رادیویی شبیه سازی و در ضمن پیشنهاداتی درباره ملزومات و پیش نیازهای تلسکوپ (SKA) برای آشکارسازی این سیگنال ها ارائه کرده است.
رصدخانه یا آرایه کیلومترمربعی (SKA) یک پروژه تلسکوپ رادیویی بین دولتی است که قرار است در کشورهای استرالیا و آفریقای جنوبی ساخته شود و مساحت کل آن تقریباً یک کیلومتر مربع خواهد بود. این رصدخانه بین‌المللی یکی از بزرگترین تأسیسات بین‌المللی قرن بیست و یکم خواهد بود که به واسطه نوآوری های فناورانه اش قادر به جمع آوری و ثبت اطلاعات از کیهان با سرعتی بیشتر از ۱۰ هزار برابر و با حساسیتی بیش از ۵۰ برابر تلسکوپ‌های رادیویی کنونی خواهد بود.
مشارکت موثر محققان و دانشمندان ایرانی در توسعه وساخت بزرگترین رادیو تلسکوپ جهان نشان دهنده توانمندی علمی جمهوری اسلامی ایران در عرصه های مختلف علمی و تحقیقاتی است .در واقع ایران طی چهار دهه پس از پیروی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی توانسته گام های بلندی در زمینه توسعه علمی و دانشگاهی بردارد.
پیشرفت های جمهوری اسلامی ایران در طول 44 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی به گونه ای است که حتی دشمنان هم به آنها اذعان دارند و نمی توانند آن را انکار کنند. پیشرفت‌های علمی و دستیابی ایران به برخی از فناوری‌های نوین، آن چنان شگفت انگیز و غیر منتظره بوده که غربی‌ها به ویژه آمریکا را به شدت نگران کرده و تشدید فشارها، کارشکنی‌ها و تحریم‌ها را با بهانه‌هایی از جمله موضوع هسته‌ای موجب شده است.
ارتقای سطح علمی جامعه، افزایش نرخ باسوادی، رشد مراکز علمی مدارس و دانشگاهها، رشد تعداد دانشجویان در رشته‌های مختلف علمی، رتبه برتر ایران در تعداد مقالات و ارجاعات علمی، ثبت اختراعات و برتری در فناوری نانو، هسته‌ای، فضایی و سلول‌های بنیادی از جمله مهم‌ترین دستاوردهای علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود.
هم چنین افزایش قابل توجه شمار دانشگاهها را می توان یکی دیگر از معیارهای رشد علمی در ایران دانست. تعداد دانشگاه‌های ایران که پیش از انقلاب حدود 15 واحد دانشگاهی بود، امروز به بیش از 2640 واحد رسیده است. رشد کمّی دانشجویان کشور یکی دیگر از شاخص های توسعه علمی در سالهای پس از انقلاب اسلامی است. در حالی که تعداد دانشجویان دانشگاه‌های کشور پیش از انقلاب حداکثر از مرز 155هزار نفر تجاوز نمیکرد، امروز افزون بر چهار میلیون و دویست هزار نفر دانشجو در ایران مشغول تحصیل هستند.
مخبر دزفولی دبیر سابق شورای انقلاب فرهنگی ایران می گوید: تعداد پژوهشگران، حجم سرمایه گذاری کشور در امر پژوهش تعداد مقالات علمی داخلی و تعداد ثبت اختراع به عنوان عوامل موثر در پژوهش رشد قابل توجه داشته و در عرصه های داخلی و خارجی شاهد درخشش دانشمندان علمی ایرانی به ویژه در المپیادهای جهانی هستیم./
بیشتر بخوانید:
