همکاری اقتصادی، بهانه غرب برای نفوذ در آسیای مرکزی

چهارمین نشست بررسی مسائل مربوط به گسترش همکاری‌های اقتصادی قزاقستان و اتحادیه اروپا در شهر "نورسلطان" پایتخت قزاقستان برگزار شد.

در این نشست - که به ریاست "عسکر مامین" ، (Asker Mommin) نخست وزیر قزاقستان برگزار شد - سفرای کشورهای عضو اتحادیه اروپا حضور داشتند. 

 اتحادیه اروپا  طی دودهه گذشته ده ها نشست مشترک همکاری با مقام های جمهوری های آسیای مرکزی و همچنین به صورت انفرادی با هر یک ازکشورهای این حوزه برگزار کرده است اما به نظر می رسد اتحادیه اروپا و نهادهای وابسته به این اتحادیه همگی به منظور نفوذ هرچه بیشتر درجمهوری های وابسته به بلوک شرق سابق بویژه کشورهای آسیای مرکزی تلاش مضاعفی را در دستورکار قرار داده اند. مقام های اروپایی با موضوعاتی نظیر سرمایه گذاری درجمهوری های آسیای مرکزی و کمک به اقتصاد این کشورها ، زمینه های ورود نهادهای وابسته به غرب را به کشورهای این حوزه فراهم می کنند. اما درادامه این روند، دولت های غربی ضمن وابستگی، با موضوعاتی نظیر حقوق بشر، آزادی بیان و رسانه ها ، درپیش گرفتن سبک زندگی غربی و موارد مشابه ، درعمل خواسته های خود را دراین کشورها محقق می سازند.

اتحادیه اروپا ازسال 2007 میلادی ، به صورت جدی برای همکاری با کشورهای آسیای مرکزی ، برنامه های بلندمدتی را تدوین و اجرا کرده است. تدوین و اجرای این برنامه ها ، نشان می دهد که این اتحادیه، ضمن گسترش حضور درمنطقه، درعمل موقعیت خود را درمنطقه آسیای مرکزی به عنوان یک بازیگر بین المللی موثر برسیاست جهانی مستحکم می کند. "فدریکا موگرینی" ، (Federica Mogherini) صاحبنظر سیاسی و از مقامات سابق سیاسی اتحادیه اروپا درماه می سال جاری میلادی در این زمینه گفته بود:  "آسیای مرکزی همواره به دلیل پیشینه تاریخی، فرهنگی و نقشی که این منطقه در ارتباط میان شرق و غرب ایفا می‌کند ، یک منطقه کلیدی و مهم بوده است".

به منظور تحقق این هدف ، اتحادیه اروپا به طور خاص براهمیت گفتگو با کشورهای آسیای مرکزی در زمینه حقوق بشر تاکید می‌کند وآن را بخشی از"ماموریت خود در زمینه‌ اروپایی‌سازی منطقه" اعلام می کند. مقام های اروپایی درگفتگو با مقام های آسیای مرکزی، ازبرنامه هایی که با هدف اصلاح سیستم های قانونی و قضایی این کشورها براساس مدل اتحادیه اروپا طراحی شده‌اند، سخن به میان می آورند. برنامه های مرتبط با "جامعه مدنی" ، "ابتکار اروپایی برای دموکراسی و حقوق بشر" ازابزارهای اتحادیه اروپا دراین زمینه محسوب می شوند. مروری برمواضع دولت های غربی این حقیقت را اثبات می کند که رهبران اتحادیه اروپا ، کشورهای آسیای مرکزی را عمدتا" به عنوان دریافت‌کننده کمک‌های انسان‌دوستانه و مالی تصور می‌کنند. به همین دلیل ، کشورهای آسیای مرکزی ، نه تنها باید منافع اتحادیه اروپا را مورد توجه قرار دهند ، بلکه باید آن ها را به طور کامل محقق نمایند. درمقابل خواسته های فزاینده دولت های غربی ، دولت های آسیای مرکزی نظیر قزاقستان، اتحادیه اروپا را به عنوان کشورهای متصل به اروپا و آسیا درنظر می گیرند. رهبران آسیای مرکزی، خواستار سرمایه گذاری غرب درکشورهای خود هستند و به نظر می رسد به همین دلیل، به برگزاری نشست های مشترک با نهادهای غربی و گفتگو در زمینه های موردنظر غرب تن می دهند.  

در مجموع، باید گفت: نشست های مشترک اروپا با کشورهایی نظیر قزاقستان نه تنها به حل مشکلات این کشورها منجر نمی شود، بلکه برمشکلات آن های می افزاید. دراین زمینه بسیاری ازمحافل سیاسی منطقه، تنش های جاری درقزاقستان را ناشی ازهمکاری های دولت "نورسلطان" با نهادهای غربی می دانند.