عضویت ناظر ازبکستان در اتحادیه اوراسیا

مجلس عالی ازبکستان پیوستن این کشور به "اتحادیه اقتصادی اوراسیا" را به عنوان عضو  ناظر، تصویب کرد.

درهمین ارتباط ، یکصد و سی و دو (132) نفر از یکصد و پنجاه (150) نماینده در این رای‌ گیری مشارکت کردند که از این تعداد ، هشتاد و شش (86) نماینده رای موافق ، سی و دو (32) نماینده رای مخالف و چهارده (14) نماینده نیز رای ممتنع دادند. 

ازبکستان از زمان استقلال خود در سال 1991 میلادی درمجموع ، در 120 سازمان و نهاد بین المللی ازجمله سازمان های اقتصادی ، مالی و پولی عضو شده است.

با وجود این ، پیوستن ازبکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا شکاف میان سیاستمداران این کشور را تشدید کرد. همانند آنچه که دردیگر جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز برای عضویت دراین اتحادیه رخ داد ، درازبکستان نیز دیدگاه‌ها و رویکردهای موافق و مخالف به منظور پیوستن این کشور به اتحادیه اوراسیا وجود داشته است.

سیاستمداران مخالف دولت تاشکند معتقدند:  تلاش‌های "شوکت میرضیایف" برای بررسی گزینه عضویت یک کار بیهوده و عبث است. چرا که اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک سازمان ضعیف دربسیاری ازحوزه‌هاست و عضویت ازبکستان بیش ازهمه به نفع روسیه است. 

به باور این دسته ازمخالفان دولت تاشکند،  با نگاهی به منشا شکایت ها درباره اتحادیه اقتصادی اوراسیا ، مشخص می شود که به جز روسیه ، همه اعضا با این اتحادیه در چالش و جدل هستند. 

درهمین ارتباط ، موافقان پیوستن دولت تاشکند با اوراسیا نیز بر این باورند که   بازارهای ازبکستان درپی دسترسی به بازارهایی هستند که یا توسط روسیه به شدت کنترل می‌شوند ، یا نیازمند رضایت مسکو برای دسترسی هستند . 

علاوه براین، شمار زیادی ازجوانان جویای کار ازبک در روسیه و قزاقستان به کار اشتغال دارند و تعدادشان درمجموع به بیش از 2/2 میلیون تن بالغ می گردد.

به همین دلیل است که عضویت ازبکستان دراتحادیه اقتصادی اوراسیا ضروری و اجتناب ناپذیر است. این درحالی است که مقام های دولت تاشکند نیز دوعامل اصلی مهاجران کاری ازبک و دسترسی به بازار کشورهای عضو این اتحادیه را به عنوان مهمترین دلایل تمایل ازبکستان به عضویت در این اتحادیه ذکر کرده اند.

شکی نیست که ازبکستان دربرخی ازحوزه‌های اقتصادی بویژه کشاورزی ، نساجی ، و خودروسازی ، توانایی های ویژه ای کسب کرده است و درانحصار خود دارد.   

درحال حاضر، کشورهای روسیه ، بلاروس ، قزاقستان ، قرقیزستان و ارمنستان ، اعضای اصلی اتحادیه اقتصادی اوراسیا محسوب می شوند. درحالی که بخش اعظم تجارت ازبکستان با همین کشورها صورت می گیرد. درهمین ارتباط ، خانم "یوگنیا وایکا"Yognia Vikaیک کارشناس روس ، معتقد است: "یکی ازمزیت‌های عضویت ازبکستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا ، آسان شدن کار مهاجران ازبک درقزاقستان و روسیه خواهد بود".

جدا ازمسائل داخلی و منطقه ای پیوستن ازبکستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا ، مساله عضویت این کشور در این اتحادیه دربعد بین المللی به ویژه درچارچوب رقابت های روسیه و آمریکا نیز بازتاب هایی داشته است.

به عنوان مثال ، وزیر بازرگانی آمریکا درچارچوب همایش اقتصادی این کشور و ازبکستان در روز 22 ماه اکتبر سال گذشته میلادی (2019)اعلام کرد: 
"پیگیری عضویت دراتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌تواند روند ورود ازبکستان به سازمان تجارت جهانی را پیچیده تر نماید. این موضعگیری موجب واکنش آقای مدوداف نخست وزیر سابق روسیه شد". 

درجمع بندی کلی ، باید گفت: اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا ، با تردد آزاد کالا ، سرمایه، نیروی کار و خدمات در مرزهای اوراسیا موافقت خود را اعلام کرده‌اند.

اعضای اوراسیا همچنین در پی آن هستند که سیاست مشترکی در زمینه انرژی ، صنعت ، کشاورزی و وسایل نقلیه اتخاذ کنند. با توجه به این امتیازها، بدیهی است که پیوستن ازبکستان و حتی تاجیکستان و به اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای این کشورها دارای مزایای اقتصادی است.