تحلیل: نهمین نشست وزرای حمل و نقل شانگهای در ازبکستان
-
محدوده جغرافیایی سازمان همکاری شانگهای شامل ۶۰ میلیون کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر ۳ میلیارد نفر است
نهمین نشست وزرای حمل و نقل کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در شهر "خیوه" ازبکستان برگزار شد.
دراین نشست که به ریاست وزیر حمل و نقل ازبکستان برگزار شد - هیأت های نمایندگی 8 کشور عضو این سازمان از جمله جمهوری اسلامی ایران شرکت کردند. از جمله موضوعاتی که در نشست خیوه بررسی شد، تقویت همکاری های متقابل کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در بخش حمل و نقل و ترانزیت، گسترش و تنوع بخشی کریدورهای حمل و نقلی و استفاده موثر از فرصت های موجود در طول مسیرهای حمل و نقلی این سازمان بود.
"الهام محکم‌اف" وزیر حمل و نقل ازبکستان درجریان نشست خیوه ، در سخنانی تصریح کرد: استفاده موثر از ظرفیت های بزرگ و کارآمد حمل و نقل و ترانزیت سازمان همکاری شانگهای ، یکی از اولویت های کلیدی دولت تاشکند در این سازمان تلقی می شود.
پیش از این برگزاری نشست خیوه ، "شوکت میرضیایف" رئیس جمهوری ازبکستان در ابتکاری ویژه ، پیش نویس استراتژی همکاری کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در زمینه به هم پیوستگی و ایجاد کریدورهای حمل و نقلی را تهیه و تنظیم کرده است.
با توجه به وسعت ، جمعیت و محدوده جغرافیایی سازمان همکاری شانگهای ، کارشناسان اهمیت همکاری میان کشورهای عضو این سازمان را یه عنوان یکی از اولویت های مهم تلقی کرده و بر اهمیت این اولویت تاکید می کنند.
محدوده جغرافیایی سازمان همکاری شانگهای شامل ۶۰ میلیون کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر ۳ میلیارد نفر است. در حقیقت ، باید گفت، نزدیک به یک سوم از مساحت و جعیت جهان در چارچوب سازمان همکاری شانگهای قرار دارند. به همین دلیل ، حمل و نقل و ترانزیت را باید از اولویت های اساسی این سازمان قلمداد کرد.
ناگفته نماند که سازمان همکاری شانگهای (Shanghai Cooperation Organization) ابتدا به منظور مقابله با تهدیدهای امنیتی جدید در قرن بیست و یکم میلادی تاسیس شد. اما این سازمان بر اساس برخی اولویت های جهان معاصر ، همکاری های خود را از امنیتی و نظامی به همکاری های اقتصادی و تجاری و امور فرهنگی تغییر داده است.
سازمان همکاری شانگهای نخستین بار با عنوان گروه شانگهای - ۵ در سال ۱۹۹۶ میلادی پا به عرصه وجود گذاشت. پنج سال بعد یعنی در سال 2001 میلادی با اهداف خاص و ویژه ای تاسیس رسمی خود را اعلام کرده است.
در حقیقت ، "سازمان شانگهای" یک سازمان بین دولتی است که در تاریخ 15 ژوئن سال 2001 میلادی در شانگهای چین تاسیس شده است. علاوه بر چین ، روسیه ، ازبکستان ، قزاقستان ، قرقیزستان و تاجیکستان نیز به این سازمان پیوسته اند. در سال 2017 میلادی هند و پاکستان نیز به عضویت دائمی این سازمان در آمدند.
ایران نیز در جریان نشست دوشنبه، به عضویت دائم این سازمان درآمده است.
با توجه به اهمیت و اولویت حمل و نقل و ترانزیت، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای برای تهران و اعضای این سازمان بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به طوری که بسیاری از کارشناسان ، ایران را حلقه مفقوده سازمان همکاری شانگهای می دانستند.
در این ارتباط ، "ماییس قربانف" کارشناس روس در امور غرب آسیا ، معتقد است: "عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای موجب تقویت هر چه بیشتر این سازمان و افزایش اعتبار و وجهه آن در عرصه بین المللی تلقی می شود".
در همین ارتباط ، "آنتون خلوپکوف" مدیر مرکز انرژی و امنیت روسیه و کارشناس این کشور در امور سازمان های منطقه ای و بین المللی نیز گفته است: "حضور ایران در سازمان همکاری شانگهای نه تنها زمینه تقویت تجارت کالاهای نفتی و غیرنفتی و مبادلات مالی میان این کشورها را امکان پذیر می سازد ، بلکه به عنوان یک کشور صاحب منابع عظیم گاز و نفت ، این ظرفیت را دارد که به عنوان کانون تامین انرژی کشورهای عضو شانگهای و منطقه ایفای نقش کند".
در حقیقت ، علاوه بر امکان مشارکت گسترده و مهم در بخش حمل و نقل و ترانزیت ، ایران در زمینه انرژی نیز می تواند با اعضای سازمان همکاری شانگهای مساعدت داشته باشد. در واقع ، ایران مهمترین کشور عضو سازمان همکاری شانگهای محسوب می شود که می تواند دسترسی دیگر اعضای این سازمان مهم را برقرار و تسهیل نماید.
این در حالی است که همکاری ایران و کشورهای آسیای مرکزی با چین در چارچوب جاده نوین ابریشم ، بسیاری از زمینه های همکاری های متقابل کشورهای عضو این سازمان را در امور ارتباطی و ترانزیتی تسهیل می کند. بدیهی است که این امر از اهمیت زیادی برای اعضای سازمان همکاری شانگهای برخوردار است.
تردیدی نیست که سازمان همکاری شانگهای نمادی از زنجیره همگرایی منطقه‌ای در آسیا به شمار می‌رود که بدون عضویت دائم ایران - با موقعیت ژئو استراتژیک و ژئواکونومیک منحصر به فردی که در آسیا دارد - حلقه‌های آن کامل نمی شد.
بیشتر بخوانید:
