تحلیل- امضای برنامه هفت ساله ترکمنستان در زمینه سیاست خارجی

دولت ترکمنستان که طرح های متعددی به منظور 'گسترش همکاری های منطقه ای و بین المللی در دستور کار قرار داده، با امضای برنامه سیاست خارجی این کشور مبتنی بر بی‌طرفی، تلاش کرده است، نقش موثرتری در سطح منطقه و جهان ایفا کند. 

رئیس جمهوری ترکمنستان، برنامه سیاست خارجی مبتنی بر بی‌طرف را تصویب کرد.

سردار بردی محمداف در عین حال، برنامه سیاست خارجی ترکمنستان را بین سال های 2028 - 2022 میلادی تصویب و جهت اجرا ابلاغ کرده است. توسعه دیپلماسی دیجیتال، ایجاد همکاری در زمینه پزشکی، زیست محیطی و گسترش همکاری با یونسکو در حوزه فرهنگی و بشردوستانه از دیگر اهداف این برنامه اعلام شده است.

 با وجود تلاش های مقام های دولت عشق آباد به منظور ارتقای اقتصادی و سیاسی ترکمنستان، به نظر می رسد محصور بودن در خشکی، این کشور آسیای مرکزی را در شرایط نامطلوبی قرار داده است. در حالی که با حضور ایران به عنوان کشوری که کشورهای مسلمان و همسایه خود را در آسیای مرکزی به عنوان برادر قلمداد می کند، بسیاری از مشکلات این کشور مرتفع شده است و زمینه های تحقق اهداف و خواسته های دولت عشق آباد بیش از پیش فراهم می شود.

در همین ارتباط، "نظر دیاب" متخصص ادغام اقتصاد منطقه ای در کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل برای آسیا و اقیانوسیه و کارشناس توسعه و عمران منطقه ای، اخیرا" گفته است: "کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی نظیر جمهوری های آسیای مرکزی، در موقعیت سختی قرار دارند. علی الخصوص که صادرات و واردات این دسته از کشورها، باید از طریق کشورهای همسایه انجام شود تا به بنادر ترانزیتی برسد. از این رو، دالان حمل و نقل ریلی میان ایران، ترکمنستان و قزاقستان که چنین دسترسی را ممکن می سازد، باعث گشایش ژئوپلیتیکی این مناطق محصور در خشکی می شود".

مروری بر اقتصاد ترکمنستان، این حقیقت را اثبات می کند که حمل و نقل و ترانزیت از مهمترین بخش های  اقتصادی ترکمنستان پس از انرژی محسوب می شود. به همین دلیل، توافق ریلی ترکمنستان و قزاقستان با ایران، این دو کشور آسیای مرکزی را در شرایط شکوفایی اقتصادی قرار داده است.

• تحلیل: قطار قزاقستان- ترکمنستان-ایران نمونه موفق همکاری منطقه ای

در حقیقت، دولت های عشق آباد و نورسلطان، دیگر نگران دسترسی به آب های گرم بین المللی نیستند و می توانند دسترسی خود را در شرایط امن، اقتصادی و کوتاه از طریق ایران به بازارهای جهانی تسهیل کنند.

این در حالی است که با توافقنامه سوآپ گازی SWAP ترکمنستان با جمهوری آذربایجان با کمک ایران، عشق آباد بار دیگر در شرایط سازنده ای قرار گرفته است که می تواند با کمک تهران، اقتصاد یک کشور برخوردار از منابع انرژی را به میزان زیادی قوی کند.

ناگفته نماند که "سردار بردی محمداف" رئیس جمهوری و فرمانده عالی ارتش ترکمنستان که از ابتدای دوران ریاست جمهوری خود در ماه های گذشته، اصلاحات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را در دستور کار قرار داده است، با انجام اصلاحات در بخش های مختلف حاکمیتی، تلاش می کند ترکمنستان را به سمت کشورهای در حال توسعه رهنمون سازد.

 با توجه به جایگزین سازی مقام های ناکارآمد و ناتوان، تغییر فرماندهان ارتش، تعویض وزیران بی کفایت و تضمین اقتصادی شکوفا به مردم ترکمنستان، چنین به نظر می رسد، سردار بردی محمداف با الگوگیری از سیاست های دولت "شوکت میرضیایف" رئیس جمهوری ازبکستان، همه تلاش خود را به کار گرفته است تا با معرفی نیروهای کاردان، سیاست خارجی، اقتصاد پیشرفته، توسعه فرهنگی و رشد و توسعه دیگر بخش های حاکمیتی، ترکمنستان را از وضعیت فعلی خارج سازد. تا پیش از این، نزدیک به سه چهارم از مقام‌های دولت عشق اباد از سطوح عالی تا سطوح میانی، اهل ایل آخال در ناحیه بهاردن بودند. اما با وجود قومیت های مختلفی که نظام و قدرت سیاسی ترکمنستان را تشکیل داده است، تردیدی نیست که سردار بردی محمداف با بازسازی های سازنده در بخش های سیاسی و اقتصادی، تلاش می کند دوره هفت ساله ریاست جمهوری خود را با موفقیت به پایان برساند تا اقوام مخالف به همکاری با دولت تحت امر وی ترغیب شوند.

بیشتر بخوانید:

• تصویب برنامه سیاست خارجی ترکمنستان

• رئیسی در دیدار رئیس مجلس  ترکمنستان: روابط ایران و ترکمنستان به سرعت در حال گسترش است