اشتیاق سران آسیای مرکزی به افزایش همکاری های ترانزیتی با ایران
-
اشتیاق سران آسیای مرکزی به افزایش همکاری های ترانزیتی با ایران
مقام های دولت های آسیای مرکزی همچنان مشتاق افزایش همکاری های حمل و نقلی و ترانزیتی با جمهوری اسلامی ایران هستند.
وزارت حمل و نقل قرقیزستان روز یکشنبه (16 اوت) با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: کشورهای آسیای مرکزی قصد دارند، ترانزیت کالا با جمهوری اسلامی ایران را به 20 میلیون تن در سال افزایش دهند.
در بیانیه وزارت حمل و نقل قرقیزستان همچنین تصریح شده است: در نشست مشترک اخیر میان روسای حمل و نقل ایران، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان و تاجیکستان، امکان گسترش همکاری های ترانزیتی بررسی شده است.
حضور وزیر توسعه اقتصادی روسیه و معاون وزیر حمل و نقل جمهوری آذربایجان، در دیدار اخیر مقام های حمل و نقل آسیای مرکزی با همتایان ایرانی خود در تهران به این معنا است که طرفین در این زمینه مصمم هستند و به منظور افزایش همکاری های متقابل تلاش مضاعفی را در دستور کار قرار داده اند. هدف از برگزاری نشست تهران، ایجاد شرایط به منظور توسعه سیاست حمل و نقلی هماهنگ تر میان کشورهای شرکت کننده اعلام شده بود. نخستین اجلاس مشترک وزیران حمل و نقل، ارتباطات و شهرسازی ایران با پنج کشور آسیای مرکزی درزمینه همکاری های ترانزیتی، هفته گذشته در تهران برگزار شد. متن بیانیه نخستین اجلاس همکاری ترانزیتی ایران با کشورهای آسیای مرکزی، با هدف توسعه ترانزیت توسط اعضای این اجلاس امضا شد.
"رستم قاسمی" وزیر راه و شهرسازی ایران بعد از امضای این بیانیه گفت:
این اجلاس به ابتکار جمهوری اسلامی ایران برگزار شد و با توجه به اهمیت ترانزیت کشورهای آسیای مرکزی از طریق ایران، مقرر شده است این نشست ها به صورت دوره ای هر شش ماه یک بار برگزار شود.
به دلیل اهمیت همکاری های ترانزیتی روسیه، جمهوری های قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی با کشورهای جنوب، جنوب شرقی آسیا و بالعکس از مسیرهای متنوع ایران، پیش از این، جمهوری های آسیای مرکزی به برگزاری چنین نشست هایی اقدام کرده اند. دومین نشست شورای هماهنگی کشورهای شرکت کننده برای ایجاد کریدور ارتباطی آسیای مرکزی به آب های گرم از مسیر ایران در شهر آوازه ترکمنستان برگزار شد. در پاین این نشست، نمایندگان ایران، ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان پروتکل الحاقی نهایی و موافقتنامه ایجاد کریدور حمل و نقل و ترانزیتی بین‌المللی موسوم به "موافقتنامه عشق آباد" را امضا کرده اند. با اتخاذ سیاست های جدید ارتباطی مقام های ایران، جمهوری های آسیای مرکزی، قفقاز پس از قرن ها انتظار، برای نخستین بار این امکان را به دست آورده اند تا از مسیر ایران به آب های گرم و آزاد بین المللی دسترسی خود را تسهیل کنند.
با توجه به انعقاد این تفاهم‌نامه‌ها و ضرورت همکاری موثر دو کشور، "عبدالرضا فرجی‌راد" استاد ژئوپلیتیک دانشگاه و کارشناس ایران در امور حمل و نقل و ترانزیت معتقد است:
"در حال حاضر که روس‌ها در مساله جنگ و اروپا مشغول هستند، فرصت مناسبی فراهم شده است تا ایران در حوزه‌های اقتصادی و همکاری با کشورهای آسیای مرکزی وارد مشارکت فعال شود".
درهمین ارتباط، رئیس جمهوری اسلامی ایران در دیدار اخیر خود با همتای قزاقستانی اش، یکی از اولویت‌های سیاست خارجی ایران را نقش‌آفرینی موثر به منظور افزایش همگرایی منطقه‌ای از طریق گسترش تجارت از مسیر ایران دانسته و گفته است:
"ایران جایگاه منحصر به فردی در جغرافیای راهبردی منطقه دارد و می‌تواند مسیر اتصال بین منطقه‌ای از مرکز، شرق و جنوب آسیا به اروپا باشد.
"قاسم ژامرت تاکایف" رئیس جمهوری قزاقستان نیز در این دیدار با مهم توصیف کردن همکاری کشورش با جمهوری اسلامی ایران در زمینه راه‌اندازی یک کریدور ریلی و با قدردانی از تلاش‌های صورت گرفته در این مسیر، گفت:
"امیدوارم این پروژه همان‌گونه که آقای رئیسی بیان کردند، بند به بند و به صورت کامل اجرایی شود".
با اجرایی شدن کامل مسیرهای ترانزیتی ایران و اجرای توافقنامه های کشورهای آسیای مرکزی با ایران، این کشورها مسیر ویژه و منحصر به فردی به منظور تجارت با جهان خارج به دست خواهند آورد. بدون شک، اتصال و ارتباط با دالان بین المللی شمال - جنوب، تنها یکی از این مسیرهای ارتباطی ارزشمند برای جمهوری های آسیای مرکزی تلقی می شود.
