تفسیر -تشکیل حزب جدید مخالف طالبان
مخالفان دولت موقت طالبان، موجودیت حزب «عدالت و آزادی افغانستان» را با رهبری سرور دانش اعلام کردند.
این حزب با صدور بیانیهای مبارزه با طالبان و ایجاد جمهوری فدرال در افغانستان را دو هدف اصلی خود عنوان کرده است.این بیانیه با انتقاد از عملکرد طالبان و وضعیت افغانستان تحت حاکمیت این گروه، مردم را به ایستادگی در برابر طالبان دعوت کرد.چندی پیش نیز حزب «حرکت ملی صلح و عدالت» متشکل از چهرههای سیاسی و مقامات پیشین افغانستان موجودیت خود را اعلام کرد گروههای مخالف طالبان را می توان به دو دسته تقسیم کرد .
گروهی که تحت عنوان حزب اعلام موجودیت می کنند در تلاش برای فعالیت سیاسی و مخالفت با طالبان از روش سیاسی و مسالمت آمیز استفاده خواهند کرد .گروه دوم مخالفینی را شامل میشود که معتقدند از طرق سیاسی نمی توان طالبان را وادار به عقب نشینی از موضعش کرد به همین دلیل راه حل نظامی و مقابله چریکی را با این گروه برگزیده اند .«جبهه مقاومت ملی» به رهبری احمد مسعود از جمله این گروهها است که بلافاصله پس از به قدرت رسیدن طالبان در اوت سال ۳۰۲۱ تشکیل شد و هم اکنون در چندین ولایت افغانستان به مبارزه مسلحانه با طالبان مشغول است.
علاوه براین ، شماری از شخصیت های افغان با هدف مخالفت با طالبان، «شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» را ایجاد کردند که به نظر می رسد مشی انها نیز مسلحانه است.
سید حسین حسینی کارشناس اففان در این باره می گوید :"طالبان برای اینکه ثابت کند قصد انحصار گرایی در قدرت را تدارد باید زمینه و بستر لازم را برای فعالیتهای سیاسی گروههای مختلف قومی ،مذهبی و جریاتهای سیاسی فراهم کند ".
در این حال چنانچه طالبان به درخواستهای جریانهای سیاسی مختلف توجه نکند و اجازه تشکیل دولت فراگیر را ندهد بدون تردید گروههای مخالف در هر دو بخش سیاسی و نظامی افزایش خواهند یافت . زیرا به هر میزان که از حاکمیت طالبان در افغاتستان می گذرد گروهها و جریانهای سیاسی مسالمت جو نیز از امکان تشکیل دولت فراگیر ناامید میشوتد و تلاشهای جمعی را برای مقابله مسلحانه با طالبان آغاز می کنند.
نکته نگران کننده این وضعیت برای طالبان می تواند حمایتهای احتمالی خارجی از گروهها و جریانهای ضد طالبان باشد که در این صورت شرایط برای طالبان سخت تر خواهد شد در این حال گروههای مخالف طالبان نیز به خوبی می دانتد که بدون کسب حمایتهای خارجی برای اعمال فشار بر طالبان به تنهایی نمی توانند طالبان را وادار به عقب نشینی کنند.
عبدالطیف نظری کارشناس مسایل سیاسی معتقد است :"طالبان چنانچه بستر لازمرا برای حضور همه گروههای سیاسی و قومی در حاکمیت فراهم کند نه تنها وحدت ملی به شکل واقع محقق میشود بلکه حرکتی جدید برای بازسازی افغانستان شکل خواهد گرفت ."
در هر حال، تشکیل پی در پی احزاب مخالف دولت موقت طالبان زنگ خطری برای این گروه تلقی می شود .زیرا در دو دهه گذشته فعالیتهای سیاسی به گونه ای تاثیر گذار در افغانستان شکل گرفته بود و اکنونگروهها و شخصیتهای سیاسی نگران اینده سیاسی خود هستند وطالبان که مدعی تلاش برای تدوین قانون اساسی جدید افغانستان است بدون تردبد نیازمند مشورت و ایجاد اتفاق نظر با همه گروهها و جریانهای سیاسی قومی و مذهبی است که حضور احزاب می تواند بستر لازم را در این خصوص فراهم نماید .