استعفا وزیر خارجه لبنان؛ دور جدید کارشکنی علیه حسان دیاب

ناصیف حتی" Nassif Hitti وزیر خارجه لبنان روز گذشته (سوم اوت) از سمت خود استعفا داد. "میشل عون"، رئیس‌ جمهوری و "حسان دیاب" Hassan Diab، نخست‌ وزیر لبنان ضمن پذیرش این استعفا، "شربل وهبه" Charbel Wehbe را به‌عنوان وزیر امور خارجه جدید این کشور معرفی کردند.

پرسش مهم این است که چرا ناصیف حتیNassif Hitti  از سمت خود استعفا داد؟

در این خصوص سه قرائت وجود دارد. 

قرائت نخست، چیزی است که خودِ "ناصیف حتی"، وزیر امور خارجه مستعفی لبنان مطرح کرده است. "حتی" در بیانیه استعفای خود ادعا کرد به علت نبود چشم ‌انداز ملی و اراده سازنده برای انجام اصلاحات مطلوب و مورد نظر جامعه بین ‌الملل، استعفای خود را تقدیم نخست ‌وزیر این کشور کرد. این ادعا در حالی است که کارشکنی خارجی و داخلی علیه دولت لبنان از همان نخستین روزهای آغاز به کار دولت آغاز شد. 

قرائت دوم، اعتراض "ناصیف حتی" به نفوذ "جبران باسیل"، وزیر خارجه پیشین لبنان و دخالت وی در کار وزیر خارجه مستعفی است. جبران باسیل، رئیس مسیحی جریان ملی آزاد و وزیر خارجه دولت مستعفی سعد الحریری است.

قرائت سوم، رفتار تحقیرآمیز "ژان ایو لودریان" Jean-Yves Le Drian ، وزیر خارجه فرانسه در سفر اخیر به لبنان است. لودریان سفری سه روزه به لبنان را 22 تا 24 ژوئیه انجام داد. وی در اظهارنظری غیردیپلماتیک در این سفر گفت: «اوضاع لبنان بسیار خطرناک است. باید اصلاحاتی اجرا شود. این پیامی است که من حامل آن هستم و این خواسته جامعه بین الملل است.» 

"سید هادی سید افقهی"، کارشناس مسایل غرب آسیا در این خصوص معتقد است سخنان وزیر خارجه فرانسه در بیروت، تحقیرآمیز بود که با سکوت ناصیف حتی و واکنش حسان دیاب، نخست وزیر مواجه شد. سید افقهی افزود: «ناصیف حتی تمایلات فرانسوی دارد و برخورد لازم را با رفتار تحقیرآمیز لودریان نداشته و عملاً سیادت لبنان را نادیده گرفته است.» این سکوت ناصیف حتی با واکنش دیاب مواجه شده و خطاب به وزیر خارجه مستعفی گفته از کسی دستور نمی گیرد. این واکنش قاطع، دیاب و تاکید وی بر سیادت لبنان عامل مهمی در استعفای ناصیف حتی بود.  

نکته مهم این است که استعفا "ناصیف حتی" با هدف تاثیرگذاری بر دولت حسان دیاب انجام شد. دولت دیاب در شرایطی از فوریه 2020 فعالیت خود را شروع کرد که از یک سو جریان غرب گرا در لبنان و در پارلمان این کشور در جلسه رای اعتماد به کابینه شرکت نکردند و از سوی دیگر، محور غربی به رهبری آمریکا و فرانسه، محور عربی به خصوص عربستان و امارات و همچنین رژیم صهیونیستی با نخست وزیری دیاب و کابینه وی مخالفت صریح و جدی دارند. 

طی 6 ماهی که از عمر دولت حسان دیاب می گذرد، جریان غرب گرای داخل لبنان و مخالفان خارجی کارشکنی های زیادی علیه این دولت انجام دادند تا زمینه سقوط آنرا فراهم کنند. در چند نوبت تظاهرات علیه دولت دیاب شکل گرفت و نخست وزیر لبنان نیز صریحاً از نقش نفوذی های داخلی در تظاهرات و ناآرامی های این کشور سخن گفت. 

به نظر می رسد استعفا "حتی" هم در ادامه کارشکنی ها علیه دولت دیاب است. بیانیه استعفا "حتی" نیز علیه دولت دیاب بود و وی دلیل استعفای خود را چنین اعلام کرد: «عدم توانایی در انجام وظایف در برهه تاریخی و سرنوشت‌ساز کنونی لبنان علت استعفا بوده است.» 

نکته پایانی اینکه پذیرش استعفا "حتی" و معرفی "شربل وهبه" در کوتاه ترین زمان نشان می دهد میشل عون، رئیس جمهوری و حسان دیاب، نخست وزیر لبنان، خود را برای سناریوهای مخالفان آماده کرده اند.