تحلیل: عمر کوتاه کابینه ائتلافی بنت- لاپید و سناریوهای پیش رو
دولت ائتلافی بنت و لاپید که بنا بود چها رسال اداره امور را در فلسطین اشغالی بر عهده داشته باشد و هر یک از دو نفر به طور متناوب دو سال مسئولیت نخست وزیری را عهده دار شوند بیش از یک سال و یک هفته دوام نیاورد و لاپید و بنت با صدور بیانیه مشترک اعلام کردند که دوشنبه هفته آینده لایحه انحلال پارلمان را به کنست ( پارلمان ) ارائه خواهند داد.
کابینه ائتلافی بنت- لاپید که 61 کرسی را در اختیار داشت، در ماه آوریل یک کرسی خود یعنی، «عیدیت سیلمن»، عضو فراکسیون «یمینا» را از دست داد و با خروج وی تعداد کرسیهای مخالفان کابینه به 54 کرسی در مقابل 60 کرسی کابینه رسید.
پس از آن «رینا زُعَبی»Renawie Zoabi اعلام کرد قصد دارد از کابینه خارج شود اما این اقدام به دلیل تهدیدات به وجود آمده علیه وی- که یک فلسطینی الاصل است- انجام نشد. پس از آن «نیر اورباخ» Nir Orbach اعلام کرد از کابینه خارج خواهد شد که در این صورت ، تعداد کرسیهای ائتلاف به 59 کرسی در مقابل 55 کرسی مخالفان خواهد رسید.
گفته می شود در پشت این خروج ها، نتانیاهو قرار دارد و تصمیم مشترک بنت و لاپید برای انحلال پارلمان بعد از آن گرفته شد که نتانیاهو رقیب سرسخت بنت اعلام کرد که روز چهارشنبه 22 ژوئن درخواست انحلال پارلمان را مطرح خواهد کرد. بر این اساس مشخص می شود که لاپید و بنت با تصمیم به انحلال پارلمان سعی کرده اند ابتکار عمل را از دست نتانیاهو بگیرند و خود کنترل بحران را در دست بگیرند. نتانیاهو از زمانی که ناچار به تحویل قدرت شده حتی برای یک روز هم ساکت ننشسته و برای بازگشت به قدرت و شکست دولت ائتلافی و شکننده بنت- لاپید نهایت کوشش را به کار گرفته است.
آنچه موجب شکلدهی به «بلوک تغییر» و سپس تشکیل کابینه نفتالی بنت شد، فقط گزینه «حذف نتانیاهو از قدرت» بود؛ اما زمانی که این امر محقق و قرار شد امور رژیم صهیونیستی مدیریت شود، مؤتلفین متوجه شدند این ترکیب به حدی ناهمجنس است که پیشبرد کارها در عمل مقدور نیست و نبود هدف نهایی و مشترک وضعیت را سخت تر میکرد که در نهایت به فروپاشی کابینه بنت منتهی شد.
پیش از برگزاری انتخابات مارس 2021، احزاب یش عتید Yesh Atid، یمینا، امید جدید، کارگر، مرتزMeretz، «اسرائیل بیتنا» و آبی-سفید ائتلافی با عنوان «بلوک تغییر» تشکیل دادند تا بتوانند به طور منسجمتری علیه نتانیاهو فعالیت کنند. نتیجه این اقدام مشترک حذف نتانیاهو از مسند نخستوزیری بود و به همین ترتیب نتانیاهو نیز از بدو تشکیل دولت بنت- لاپید از هیچ اقدامی برای فروپاشی آن دریغ نکرده است.
ایجاد چالش امنیتی برای دولت لاپید و بنت و دادن وعده و وعید به اعضای دولت ائتلافی برای خروج از آن از جمله اقداماتی است که نتانیاهو در این مدت بکار گرفته و به نظر می رسد انتخاب زمان کنونی برای درخواست انحلال کابینه نیز حساب شده بوده تا سنگی جلوی سفر آتی جوبایدن به فلسطین اشغالی انداخته شود. با وجود اینکه این سفر به نفع رژیم صهیونیستی است و بایدن با این سفر همانند ترامپ مهر تایید بر سیاست های ضد صلح این رژیم می زند اما از زمان اوباما تیرگی شدید بین حزب لیکود و شخص نتانیاهو با برخی از مقامات حزب دموکرات ایجاد شده است که این تیرگی همچنان ادامه دارد و لذا به نظر می رسد یکی از اهداف نتانیاهو از طرح انحلال کنست Knesset در این مقطع زمانی نوعی مانع تراشی برای سفر بایدن هم بوده است.
با اینحال واگذاری مقام نخست وزیری به لاپید که مورد حمایت حزب دموکرات است تلاش های نتانیاهو را در این زمینه ناکام می گذارد و فضای مساعدی را برای دو طرف اسرائلی و امریکایی علیرغم شکست دولت ائتلاف لاپید و بنت فراهم می کند. از این دید این احتمال که با واگذاری قدرت از بنت به لاپید زمینه برای کسب امتیاز از دولت بایدن بیشتر شود وجود دارد.
با این حال این احتمال هم که نتانیاهو به راهکار دیگری به غیرازانحلال کابینه متوسل شود وجود دارد و آن اینکه بتواند ائتلافی با بیش از 61 کرسی برای تشکیل دولت جدید بوجود اورد. در حال حاضر مخالفان 55 کرسی را در اختیار دارند و آنها 6 کرسی تا رسیدن به این اکثریت فاصله دارند. براساس اخبار منتشره، نتانیاهو در حال رایزنی با برخی از اعضای کابینه کنونی است تا با دادن امتیازات جدید به آنها، بخشی از کرسیهای موجود در ائتلاف را به سمت خود بکشاند و بتواند بدون انحلال کنست، کابینه جدید را تشکیل دهد.
به نوشته روزنامه یدیعوت Yedioth ، نتانیاهو با «بنیگانتس» Benny Gantz وارد مذاکره شده است و همچون سال 2020، به او وعده نخست وزیری دوره ای و وزارت جنگ را در دوره ای که نخست وزیر نیست، داده است. با این تفاوت که «نتانیاهو» به «گانتس» وعده داده، در نخست وزیری دوره ای، دوره اول نخست وزیری را به «گانتس» دهد. این گزینه، را اظهارات «گدعون ساعر»Gideon Saar رقیب سنتی «نتانیاهو» در حزب «لیکود» و وزیر دادگستری کنونی کابینه و رئیس حزب «امید جدید» تأیید میکند که به جروزالم پست گفته است: مقصر فروپاشی کابینه کنونی برخی اعضای همین کابینه هستند و با تغییر رویکرد برخی اعضای کابینه، احتمال عدم انحلال کنست و روی کار آمدن یک دولت دیگر وجود دارد.
هریک از سناریوها صورت عملی به خود بگیرد تردید در این نیست که فلسطین اشغالی بعد از یک دوره ثبات نسبی یک ساله بار دیگر وارد تونل بی ثباتی می شود که هیچ چشم اندازی برای برون رفت از آن دیده نمی شود.
بیشتر بخوانید: