تاجیکستان واژه های فارسی را جایگزین واژگان روسی می کند

منابع خبری روز یکشنبه از دوشنبه گزارش دادند که کمیته زبان و اصطلاحات دولت تاجیکستان اعلام کرد از این پس از اسامی نظامی فارسی به جای واژگان روسی استفاده می کند.

براساس این گزارش، این کمیته به وزارت دفاع این کشور توصیه کرد از این به بعد از استفاده از واژگان نظامی روسی دست برداشته و از لغات و واژگان خاص فارسی- تاجیکی به جای آن ها استفاده کنند.

اوایل سال جاری میلادی بود که این کمیته با راه اندازی یک گروه کاری متشکل از زبانشناسان، تاریخ شناسان و متخصصان نظامی تصمیم گرفت پیش نویس فهرستی از واژگان نظامی تاجیکی از جمله هر آنچه که در واحدهای نظامی این کشور استفاده می شود را تهیه کرد تا بتوان آنها را در محیط های نظامی استفاده کرد.عبدالرحیم ذوالفنون، یک مقام ارشد این کمیته گفت که این گروه کاری مامور شد با مطالعه دقیق تاریخ تاجیکستان تا قبل از عصر اسلامی، واژگان مناسب مرتبط با محیط های نظامی را استخراج و بدون آنکه واژگان عربی یا ترکی که استفاده فراوانی یافته اند حذف کنند، جایگزین واژگان روسی کنند.وی این لیست را شامل بسیاری از واژگان دوره باستان از جمله هخامنشیان که اولین امپراطوری فارس بودند و ساسانیان به عنوان آخرین امپراطوری فارس قبل از دوره اسلامی خواند و افزود: در این لیست حتی بسیاری از واژگان دوره سامانی قرن نهم و دهم هم دیده می شوند.

با این وجود وزارت دفاع این کشور اعلام کرد برای جایگزینی این واژگان عجله ای ندارد چرا که وابستگی ارتش این کشور به کشورهای مستقل مشترک المنافع و سازمان پیمان امنیت جمعی که همچنان از واژگان نظامی روسی استفاده می کنند موجب شده است روند جایگزین سازی واژگان به راحتی و به این زودی انجام نگیرد.براساس این گزارش اگرچه هر یک از نهادهای منطقه ای مورد نظر شاید اعتراضی به این جابجایی واژگان نداشته باشند، اما آموزش های نظامی در این دو نهاد همچنان به زبان روسی است.

وزارت دفاع تاجیکستان همچنین با اعلام اینکه جایگزین سازی این واژگان برای دولت هزینه بر است، توصیه کرد با توجه به بحران مالی و اقتصادی حاکم در تاجیکستان، دولت در اجرای این طرح تعجیل به خرج ندهد.با این وجود این طرح کمیته زبان و اصطلاحات دولت تاجیکستان چالش های زیادی را در میان مقامات نظامی و حتی مردم ایجاد کرد چرا که به رغم موافقت بخشی از جامعه با این طرح، بسیاری از شهروندان این کشور به دلایل مختلف همچنان با آن مخالفند و معتقدند بسیاری از واژگان متداول در جامعه از اصطلاحات جهانی شده هستند و تغییر آنها معقول نیست.تاجیکستان پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی سابق نام عنوان های نظامی را هم با همان اصطلاح های روسی‌اش حفظ کرد.

همانگونه که در روسیه اصطلاح های کاپیتان و پالکاونیک و ژنرال رایج است، در تاجیکستان هم همانگونه نام برده می‌شود. مردم تاجیکستان زبان فارسی را با خط روسی سیریلیک می خوانند و می نویسند.در پی تغییر خط در تاجیکستان به لاتین و سپس به سیریلیک از سال 1307 (1928 میلادی) خط فارسی در این کشور با وجود تکلم مردم تاجیک به زبان فارسی، کنار گذاشته شد و با وجود گذشت 22 سال از استقلال این کشور خط روسی سیریلیک خط الرسم رسمی این کشور است.دولت این کشور در سال 2016 همه واژگان عربی و دیگر زبان های موجود در زبان و ادبیات تاجیکی را به همراه پیشوندها و پسوندهای عربی و روسی حذف کرد، به گونه ای که نام 'رحمان اف' رئیس جمهوری این کشور نیز به 'رحمان' تغییر یافت .براین اساس کمیته زبان و اصطلاحات تاجیکستان با انتشار یک لغت نامه 4 هزار کلمه ای مخصوص اسامی تاجیکی برای کودکان به ملت این کشور توصیه کرد از این پس از این اسامی برای نامگذاری فرزندان خود استفاده کنند.این کتاب در اختیار همه مراکز ثبت احوال سراسر تاجیکستان نیز قرار گرفت تا خانواده ها بتوانند با کمک آنها نام فرزندان جدید خود را تعیین کنند.