نگاهی به "اکو " ؛در آستانه نشست سران کشورهای عضو

اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان امروز (سه‌شنبه) میزبان بیست و دومین نشست وزیران امور خارجه عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) و فردا نیز میزبان سیزدهمین اجلاس سران اکو خواهد بود.

در نشست امروز ، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران  ریاست  شورای وزیران اکو را  به «سرتاج عزیز» مشاور نخست وزیر پاکستان در امور خارجی واگذار کرد.

«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران  در آغاز نشست شورای وزیران امور خارجه اکو ،ابراز امیدواری کرد که پاکستان اقدامات مهم و جامع را در زمینه گسترش سازمان اکو در دوره ریاست خود دنبال کند. ایران، ترکیه، پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان و جمهوری آذربایجان، 10 عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) هستند.

منطقه   اکو ؛ یکی از غنی ترین مناطق دنیا است که ظرفیت ها، فرصت ها و بسترهای همکاری مناسبی در حوزه های مختلف به ویژه در بخش انرژی دارد. کشورهای این منطقه در چارچوب سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در زمینه های تجارت، حمل و نقل و انرژی با یکدیگر همکاری دارند.نگاهی به موقعیت کلی این مجموعه نشان می دهد که  ساز و کارهای بسیار خوبی در اکو برای همکاری میان اعضا وجود دارد. ایران در دوره ریاست سه ساله خود بر اکو تلاش کرد تا حداکثر بهره برداری را از این ساز و کارها به نفع تمام اعضا داشته باشد. ایران که از بنیان گذاران این سازمان است،   در این راستا موافقت نامه های همکاری چند جانبه متعددی را با کشور های این منطقه امضا کرده است. اما نکته مهمی که ظریف  در بخشی از سخنانش خاطر نشان کرد؛ این واقعیت است که  سازمان اکو نیازمند یک مکانیزم جامع برای تعیین نقش  تمامی اعضای آن در زمینه عملی کردن چشم اندازهای این سازمان است  . آنچه مسلم است ؛اکو از نظر زیر ساختهای مورد نیاز برای توسعه بعنوان یک مجموعه اقتصادی منطقه ای ؛  شاخص های مهمی دارد. از جمله این شاخص ها وسعت سرزمینی به گستره  8 میلیون کیلومترمربع، است ؛که  حدود 20 درصد از مساحت قاره آسیا و 6 درصد از مساحت جهان را دربرمی‌گیرد.
ازنظر شاخص های جمعیتی وبازار مصرف نیز منطقه اکو با جمعیتی بیش از 400 میلیون نفر ، بالقوه یک بازار مستعد است .اما از همه مهمتر؛ وجود زمینه های مساعد برای سرمایه گذاری مشترک است؛ اما این بخش یکی از ضعیفترین حلقه های اکو محسوب می شود . تحقق این هدف با موانعی روبروست که مهمترین آن وجود تنش های سیاسی در منطقه اکو و محیط پیرامونی آن و همچنین مشکلات داخلی در درون بر خی اعضای اکو است .  بعنوان مثال می توان به تنش های دیرینه در روابط پاکستان و افغانستان اشاره کرد . ترکیه نیز که از پایه گذران اکو محسوب می شود با وجود داشتن ظرفیتهای مناسب اقتصادی ،  درگیر تنش هایی درداخل و نیز در حوزه سیاست خارجی خود شده است . تمایل فزاینده ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا نیز با وجود آنکه تاکنون نتیجه ای قطعی نداشته ؛ اما نقش آفرینی ترکیه را در چار چوب اکو کمرنگ کرده است .
این چالش ها ظاهرا" چیزی از  توانمندی هایی بالقوه اقتصادی  اکو کم نکرده  است اما استفاده از انها را  بسیار سخت و حتی غیر ممکن کرده است . اکنون توسعه اقتصادی برای منطقه‌ اکو یک ضرورت است در حالیکه  تا تحقق  این اهداف فاصله زیادی وجود دارد.تقویت نقش منطقه ای اکو فقط با بکارگیری منابع وظرفیت های اکو میسر است وپیش نیاز آن ثبات و امنیت جمعی و تقویت همگرایی است .