عقب نشینی امریکا از طرح به صفر رساندن صادرات نفت ایران

پس از چند هفته خط و نشان کشیدن های مقامات امریکایی برای صادرات نفت ایران، سرانجام وزیر خزانه داری امریکا اعلام کرد که این کشور برای خریداران نفت از ایران معافیت در نظر خواهد گرفت.

استیومنوچین(Steven Mnuchin) درعقب نشینی آشکارازمواضع پیشین دولت امریکا گفت:«خریداران نفت ایران باید بیشتراز رقم 20 درصدی که در سال های2013 تا 2015 ملزم بودند، واردات نفت ایران را کاهش دهند تا بتوانند ازمعافیت های آمریکا برخوردارشوند.» این درحالی است که پیش از این، مقامات امریکایی دائم تاکید می کردند که باید فروش نفت ایران روز پنجم نوامبر، نخستین روزبازگشت تحریمهای نفتی و بانکی امریکا به صفر برسد. آنان همچنین اعلام می داشتند که فقط در شرایط بسیار اضطراری و برای تعداد بسیارمحدود مشتریان نفتی ایران، معافیت درنظرخواهند گرفت. 

فرانسیسکوبلانچ (Francesco Blanch) از مقامات ارشد بانک سرمایه‌گذاری مریل لینچ (Merrill Lynch) پیش از این گفته بود: از نظر ما، قطع کامل صادرات نفت ایران اقدامی است که مدیریت آن بسیار دشوار است و احتمالاً افزایش بهای نفت به بالای 120 دلار درهر بشکه را در پی خواهد داشت.

البته قابل انتظاراست با رویکرد قلدرمآبانه دولت امریکا، فروش نفت ایران برای مدتی کاهش یابد. با این حال، افزایش قیمت نفت در نهایت، کسری فروش را جبران و درآمدی تقریبا برابر با گذشته را برای ایران به همراه خواهد آورد. این درحالی است که دونالد ترامپ، رییس جمهوری امریکا بارها ابراز اطمینان کرده بود که با قطع فروش نفت ایران، در این کشور یا شورش رخ خواهد داد یا مقامات ایرانی سرانجام به مذاکره مجدد با واشنگتن مجبورخواهند شد. درحالی که دوهفته مانده به بازگشت تحریم های نفتی و بانکی امریکا و به گزارش منابع مطلع در بازار جهانی انرژی، صادرات نفت ایران همچنان حدود دو میلیون بشکه در روز ادامه دارد و در تامین منابع مالی مورد نیاز برای اداره کشور خللی ایجاد نخواهد شد. این درحالی است که تا چند روز دیگر، مکانیسم طراحی شده میان ایران و اتحادیه اروپا برای انتقال پول فارغ از محدودیت های امریکا، آغاز به کارمی کند و با اجرای آن، به خریداران نسبت به ادامه معاملات نفتی و انتقال پول حاصل از فروش نفت ایران اطمینان خاطربیشتر داده خواهد شد. 

به هرحال اکنون مشخص شده است که میزان تاثیرگذاری اقدامات یکجانبه گرایانه امریکا در عرصه سیاسی و اقتصادی برای نابودی توافق هسته ای با ایران، کمتر از مقداری است که دولت ترامپ تبلیغ می کرد. در حقیقت برجام ومیران فروش نفت ایران، صرفا یک موضوع دوجانبه میان تهران و واشنگتن یا حتی یک موضوع چند جانبه میان امریکا و مذاکره کنندگان برجام نبود؛ بلکه آینده توافق هسته ای، نحوه مدیریت اقتصاد جهانی را شکل می دهد . به عبارت دیگر، ملی گرایان اقتصادی در امریکا به نمایندگی ترامپ در تلاش هستند به بهانه برجام، اراده خود را برجامعه جهانی تحمیل وهمگان را به تبعیت محض از قوانین امریکایی از جمله فرامین اجرایی رییس جمهوری، مصوبات کنگره و قدرت مالی دلار وادار نمایند. در حالی که جهان با متحد شدن پشت سر برجام و ایجاد مکانیسم های مالی مستقل از دلار، در حال طراحی نظمی است که در آن منافع جمعی ونه فقط منافع امریکا تامین شود. تحقق این واقعیت که نفت ایران با وجود حداکثرفشاراز سوی واشنگتن، همچنان به فروش خواهد رفت، گام نخست در ایجاد نظم جدید اقتصادی درجهان به شمار می آید.