تحلیل: شکل گیری بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان

با اجرایی شدن توافقنامه "همکاری اقتصادی جامع منطقه ای"، بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان با حضور کشور های آسیایی و حوزه اقیانوسیه در حال شکل گیری است که جهش بسیار بزرگی در حوزه اقتصاد بین الملل تلقی می شود .

ایجاد بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان تحت عنوان گروه " همکاری اقتصادی جامع منطقه ای " متشکل از ده کشور عضو اتحادیه آ.سه .آن و پنج  کشور چین، کره جنوبی، استرالیا ، نیوزیلند و ژاپن در 15 نوامبر 2020 در یک نشست مجازی با میزبانی هانوی پایتخت ویتنام شکل گرفت. ایجاد این منطقه از نظر جغرافیایی حوزه پیرامونی چین را در برمی گیرد که از چند جهت با اهمیت است. اول آنکه این، بزرگترین پیمان تجارت جهانی است که بدون دخالت و حضور کشورهای غربی شکل گرفته و پیش بینی ها در مورد اینکه قرن بیست و یکم متعلق به کشورهای آسیایی است در حال تحقق است و کشورهای آسیایی و حوزه اقیانوسیه در حال به دست گرفتن نبض اقتصاد جهانی هستند. گرد آمدن کشورهای مهم اقتصاد جهانی از جمله چین و ژاپن و حتی استرالیا حول محور منطقه تجارت آزاد جهان در شرق آسیا در واقع محوریت دادن به اقتصاد جهانی است که طرح های مهمی را نیز دولت چین در همین راستا از جمله طرح یک جاده -یک کمربند در حال اجرا دارد.

رابرت زولیک R.ZOLIK کارشناس اقتصاد بین الملل و رئیس پیشین بانک جهانی براین عقیده است: در قرن بیست و یکم کشورهای آسیایی نقش مهم و تعیین کننده ای در تحولات اقتصاد جهانی خواهند داشت و در این میان کشورهای مانند ژاپن و چین موتور های رشد و رونق اقتصاد جهان خواهند بود.

دومین اهمیت ایجاد بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان این است که کشورهای آسیایی به رغم تصورات امنیتی و نظامی محافل آمریکایی و غربی، همچنان حول محورهای اقتصادی متمرکز هستند و چندان تمایلی برای امنیتی کردن منطقه ندارند. آمریکا در سالهای اخیر تلاش های گسترده ای را برای ایجاد ائتلافهای امنیتی و نظامی برای محدود کردن چین آغاز کرده است اما ایجاد بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان درحوزه پیرامونی چین نشان می دهد که کشورهای منطقه نه تنها درصدد گسترش مناسبات اقتصادی خود از جمله با چین هستند بلکه این همکاری را بر امنیتی کردن فضای منطقه ترجیح می دهند.

از اینرو سومین اهمیت ایجاد منطقه آزاد تجارت جهانی در شرق آسیا به این معنا است که حتی متحدان آمریکا از جمله استرالیا و نیوزیلند که اخیرا در چارچوب پیمانهای "کواد یک "Quad و "کواد دو" با واشنگتن توافقنامه امضا کرده اند همکاری های اقتصادی را تنها راه کار حفظ موقعیت منطقه ای و جهانی خود در شرق و منطقه اقیانوسیه می دانند. زیرا قرن بیست و یکم به رغم تصورات و تلاش های آمریکا برای امنیتی کردن فضای آن، همچنان حول مسایل و همکاری های اقتصادی استوار است و این می تواند در آینده موقعیت چین را در برابر فشارهای آمریکا تقویت کند.

مونا مشهدی رجبی کارشناس مسایل اقتصاد جهانی در این باره معتقد است:براساس گزارشهای بانک جهانی، کشورهای آسیایی مانند چین و ژاپن نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصاد جهانی دارند و این بدان معنا است که آسیا با تمام مشکلات خود می تواند تاثیر بزرگی بر رشد اقتصاد جهانی داشته باشد. به خصوص انکه بیشتر کشورهای آسیایی صادرات محور هستند و نیازمند امنیت توسعه.

 در هر حال، مهمترین پیامد اجرایی شدن توافقنامه کشورهای شرق آسیا و حوزه اقیانوسیه برای ایجاد بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان، موجب خواهد شد تا وزن آسیا در مبادلات تجارت جهانی بیش از پیش افزایش یابد و در این وضعیت، این احتمال که در آینده کشورهای غربی نیز به این مجموعه اضافه شوند دور از ذهن نیست. هر چند ورود کشورهای غربی ممکن است گروه "همکاری اقتصادی جامع منطقه ای " را تحت تاثیر منفی قرار دهد به همین دلیل کشورهای آسیایی ترجیح داده اند، بدون آنها منطقه تجارت آزاد خود را ایجاد کنند.

بیشتر بخوانید:

شکل گیری بزرگترین منطقه تجارت آزاد جهان در اطراف چین

 ایران و اوراسیا، زمینه ها و فرصت ها برای تجارت آزاد