تحلیل: ادامه اتهامات متقابل باکو و ایروان
-
سران باکو و ایروان همچنان در شرایط بحران، به مذاکرات صلح ادامه می دهند
با وجود آن که مقام های جمهوری آذربایجان و ارمنستان مشغول رایزنی با هدف پایان دادن به اختلاف های ارضی و مرزی هستند ، طرح اتهام های متقابل همچنان بر روند مذاکرات صلح سایه افکنده است.
در واقع ، تردیدی نیست که طرح اتهامات مقام های باکو و ایروان در وهله نخست به دلیل بی اعتمادی متقابل مقام های دو کشور همسایه است. در واقع ، باید گفت، سران باکو و ایروان با وجود مذاکرات سازنده با میانجیگری مسکو و همچنین دیدارهای مستقیم ، همچنان در شرایط بحران به مذاکرات صلح ادامه می دهند.
در همین ارتباط ، ارمنستان و جمهوری آذربایجان با متهم کردن یکدیگر مدعی شلیک طرف مقابل به مواضع مرزی و روستاهای مجاوز نقاط مرزی شده اند. در واقع ، علیرغم امضای توافقنامه صلح ، طرفین همچنان یکدیگر را به نقض این توافقنامه متهم می کنند.
در همین زمینه ، خبرگزاری «نیوز آرمنیا» به نقل از وزارت دفاع ارمنستان از تیراندازی نیروهای جمهوری آذربایجان به منطقه «مارتونی» Martuni در قره باغ و منازل این روستا خبر داده است. این در حالی است که وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نیز با متهم کردن ارمنستان ، مدعی تیراندازی نیروهای این کشور به مواضع خود شده است.
در پی طرح این ادعاها ، وزارت دفاع ارمنستان با نادرست خواندن اطلاعات باکو در مورد آتش نیروهای ارمنستان به سمت پاسگاه های جمهوری آذربایجان در نقاط مرزی ، این اقدام را محکوم کرد. به هر حال ، در شرایط فعلی به نظر می رسد که طرفین متخاصم از بی اعتمادی متقابل رنج می برند. تردیدی نیست که برخی مداخلات خارجی نیز به تشدید بی اعتمادی های متقابل کمک می کند.
به هر حال ، "ورتانس آبراهامیان" اسقف ارمنستان ، تهدیدات مقامات جمهوری آذربایجان علیه «آراییک هاروتونیان» رئیس جمهوری منطقه خودخوانده قره باغ را محکوم کرد و گفت: "بر ما پوشیده نیست که مقام های جمهوری آذربایجان به طور منظم و برنامه ریزی شده ، به سیاست مخرب و موذیانه خود علیه ارمنستان و ارامنه قره باغ ادامه می دهند".
در همین زمینه ، رئیس جمهوری آذربایجان اخیرا با حضور در منطقه «آغدام» در قره باغ کوهستانی اعلام کرده بود: "به قیمت جان شهدای جمهوری آذربایجان خون داده ایم و اینک «قره باغ» متعلق به جمهوری آذربایجان است".
بروز این اختلاف ها در شرایطی است که پیش از این رئیس جمهوری آذربایجان امتیازات ویژه ای برای ارامنه ساکن در قره باغ قائل شده بود.
در این زمینه ، "قباد عباد اوغلو" کارشناس اقتصادی و رییس جنبش "دموکراسی و رفاه" جمهوری آذربایجان در صفحه فیسبوک خود نوشته بود: "در قراباغ کوهستانی حق اولاد افزایش یافته و هزینه های خدمات شهری و عمومی لغو و رایگان شده است. در حالی که شهروندان جمهوری آذربایجان برای امرار معاش از کشور آواره شده و دور از خانواده و فرزندان خود و در سرمای سیبری روسیه پول در می آورند. اما در باکو در روز می گویند ، کاری نکنید که روس ها برنجند ، و گرنه ما را از این جا بیرون می کنند".
با وجود این اختلاف ها و مواضع تند و شدید متقابل ، کارشناسان دلیل اصلی بی اعتمادی مقام های جمهوری آذربایجان و ارمنستان را به علت نقش دولت های خارجی و دشمنان مردم قفقاز مستقل قلمداد می کنند. دولت های بیگانه ای نظیر رژیم نژادپرست اسرائیل و همچنین دولت ترکیه تاکنون در عمل نشان داده اند که صرفا تلاش می کنند با استفاده از موقعیت جغرافیایی و اقتصادی جمهوری آذربایجان ، ضمن حفظ و تامین منافع ملی خود ، علیه دولت های ثالث اقدام کنند.
این در حالی است که از فعالیت های دولت های بیگانه ، نه تنها دولت و مردم مسلمان جمهوری آذربایجان نفعی نمی برند ، بلکه از هم اکنون قابل پیش بینی است که در آینده خسارت های زیادی را می بایست متحمل شوند.
با توجه به این واقعیت ها و افشاگری های رسانه ها و کارشناسان مخالف دولت الهام علی اف ، چنین به نظر می رسد که مقام های باکو که در روند مذاکرات صلح خود را مغبون می بینند ، با تحت فشار قرار دادن ارمنستان ، همچنان در تلاش هستند که خواسته های خود را در قابل طرف شکست خورده پیش ببرد. به عنوان مثال ، یکی از خواسته های دولت باکو از دولت ایروان ، می توان به تلاش دولت الهام علی اف به منظور در اختیار گرفتن بخش هایی از اراضی استان جنوبی ارمنستان اشاره کرد.
این بخش از اهمیت زیادی برخوردار است و می تواند در آینده تاثیرات زیادی بر کشورهای منطقه بر جای بگذارد. البته پس ازاعتراض های مردمی درقزاقستان که به حذف خانواده "نورسلطان نظربایف" ازحاکمیت این کشور منجر شده است ، از تاثیرات این مسیر که به "دالان ترک" نامگذاری شده بود ، از دست رفته است. این دالان می توانست ترکیه را از طریق اراضی جنوبی ارمنستان به قزاقستان و دیگر جمهوری های آسیای مرکزی برساند.
به هر حال ، با وجود فشارهای دولت الهام علی اف ، مقام های دولت نیکول پاشینیان تاکنون با این مسیر ارتباطی موافقت نکرده اند. این در حال است که به نظر می رسد تهدیدهای باکو با وجود آن که مقطعی و موقتی است ، همچنان ادامه دارد در همین زمینه ، نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان اخیرا" در یک نشست مطبوعاتی با تاکید چند باره بر مواضع کشوررش ، اعلام کرد: "ایروان در ارتباط با موضوع دالان ترک هیچگاه با کشوری مذاکره نکرده ، نمی کند و در آینده نیز مذاکره نخواهد کرد".
در واقع ، تاکید نخست وزیر ارمنستان بر این است که اجازه نخواهد داد یک بند دیگر به مفاد توافقنامه صلح قره باغ - که درنیمه شب نهم ماه نوامبر سال 2020 میلادی در مسکو امضا شد - افزوده شود.
در مجموع ، باید گفت، تلاش دولت الهام علی اف برای در اختیار گرفتن دالان از جنوب ارمنستان در شرایطی است که این کشور نه تنها به این دالان در استان سیونیک نیازی ندارد ، بلکه درتوافقنامه صلح قره باغ ، برای این کشور فرصت های لازم جهت همکاری های اقتصادی و ترانزیتی در منطقه قفقاز فراهم شده است.
بیشتر بخوانید:
