تحلیل: همه پرسی الحاق اوستیای جنوبی به روسیه یا تجزیه گرجستان

بر اساس فرمان رئیس جمهوری خودخوانده اوستیای جنوبی، ساکنان این منطقه روز 17 ژوئیه، به منظور الحاق به روسیه در همه پرسی شرکت خواهند کرد.

 "آناتولی بیبیلوف" Anatoly Bibilov رئیس جمهوری خودخوانده اوستیای جنوبی ، روز ۱۷ ژوئیه سال جاری میلادی را به عنوان تاریخ برگزاری همه پرسی برای پیوستن به روسیه تعیین کرد.

مشخص کردن تاریخ برگزاری همه پرسی پیوستن منطقه اوستیای جنوبی به روسیه در شرایطی اعلام شده است که پیش از این دولت گرجستان، طرح های مناطق استقلال طلب از جمله برگزاری همه پرسی برای پیوستن به روسیه و تجزیه این کشور قفقاز جنوبی را غیرقابل قبول تلقی کرده بود.

برخی از کشورهای همسایه گرجستان از جمله جمهوری آذربایجان، برگزاری انتخابات یا همه پرسی در مناطق جدایی طلب گرجستان را غیرقابل قبول دانسته و آن را غیرقانونی اعلام کرده اند. به خصوص که منطقه قره باغ کوهستانی که یک منطقه استقلال طلب میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان است، ممکن است به سرنوشت اوستیای جنوبی یا آبخازیا دچار شوند.

به همین دلیل، به نظر می رسد که مقام های کشورهای همسایه گرجستان برای تصمیم گیری در زمینه برگزاری هرگونه انتخابات یا همه پرسی در همسایگی خود، بسیار محتاط عمل می کنند. به همین دلیل ، باید گفت، برگزاری همه پرسی ماه ژوئیه الحاق اوستیای جنوبی به روسیه از اعتبار چندانی در سطح منطقه برخوردار نخواهد بود. به عبارت دیگر، مناطق استقلال طلب آبخازیا و اوستیای جنوبی، پس از الحاق به روسیه ، نمی توانند به عنون یک جمهوری مستقل در سطح منطقه فعالیت داشته باشند.  

دو منطقه آبخازیا و اوستیای جنوبی پس از جنگ ماه اوت سال ۲۰۰۸ میلادی، از کنترل دولت مرکزی تفلیس خارج شده اند. دولت مسکو این دو منطقه را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخت و پایگاه های نظامی خود را در این دو منطقه استقلال طلب مستقر کرده است. درپی استقرار نظامی روسیه در آبخازیا و اوستیای جنوبی، دولت مرکزی تفلیس به طور رسمی امکان اعمال قدرت بر این دو منطقه را از دست داده است.

به همین دلیل، کارشناسان می گویند، مناطق استقلال طلب آبخازیا و اوستیای جنوبی به صورت غیررسمی، از دولت مرکزی گرجستان جدا شده اند. پس از جنگ در سال ۲۰۰۸ میلادی، شبه نظامیان اوستیای جنوبی و نظامیان روسی کنترل کامل این منطقه را به دست گرفته اند.

علاوه بر روسیه، سوریه، نیکاراگوئه، ونزوئلا ، نائورو Nauru  و تووالو Tuvalu  استقلال مناطق جدایی طلب گرجستان از جمله اوستیای جنوبی را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته‌اند. این در حالی است که چنین به نظر می رسد که پس از جنگ هشت روزه ماه اوت سال 2008 میلادی، دولت گرجستان امکان بازگرداندن این دو منطقه را داشت، اما حاضر نشدند در این زمینه ریسک کنند.

دو منطقه استقلال طلب گرجستان که تحت کنترل روسیه قرار دارند به دلیل برخورداری از چند ویژگی مشترک، از پایگاه های مردمی قدرتمندی برخوردار نیستند. هر دو منطقه استقلال طلب گرجی به دلیل وجود فساد گسترده در سطح مقام های این دو منطقه، مانند دیگر مناطق استقلال طلب قفقاز جنوبی با مشکلات مشترکی مواجه هستند. به طوری که برخی ناظران اظهارنظر کرده اند که با سیستم انتخاباتی فعلی و فساد سیاسی و اقتصادی موجود در اوستیای جنوبی و آبخازیا، این دو جمهوری خودخوانده، محکوم به بحران دائمی و بدون راه حل هستند.

در این زمینه ، "اینال خاشیک" از روزنامه نگاران آبخازیایی معتقد است: "از نظر بی اعتنایی مردم و رای دهندگان، برگزاری انتخابات و همسه پرسی در مناطق جدایی طلب گرجستان، بی سابقه است. به طوری که حتی در جریان انتخابات پیشین ریاست جمهوری خودخوانده آبخازیا، اکثریت مردم یا نمی دانستند به چه کسی رای دهند، یا اصلا تمایلی به دادن رای نداشتند".   

همین ویژگی های ناشی از بی تفاوتی، امکان بازگرداندن مناطق استقلال طلب آبخازیا و اوستیای جنوبی به گرجستان وجود داشت. اما مقام های دولت تفلیس تاکنون در این زمینه اقدامی نکرده اند. البته دخالت های دولت های غربی به ویژه آمریکا در امور گرجستان نیز موجب شده است که سیاستمداران حاکم بر گرجستان همواره در این زمینه، درنگ کنند. در واقع، مقام های گرجی تمایلی به صرف هزینه برای بازگرداندن مناطق استقلال طلب آبخازیا و اوستیای ندارند. زیرا از وجود این دو منطقه بیشتر می توانند بهره برداری کنند. این مناطق بهانه ای برای دولت تفلیس است تا در مجامع بین المللی علیه روسیه موضع گیری کنند. دولت های غربی به ویژه آمریکا نیز می توانند از این بحران علیه روسیه در سازمان های بین المللی نقش آفرینی کنند.

در مجموع ، باید گفت، برگزاری همه پرسی آینده اوستیای جنوبی به دلیل حمایت های اندک منطقه ای و جهانی، نمی تواند از اعتبار چندانی برخوردار باشد.  

بیشتر بخوانید:

• استقلال جغرافیایی؛ تاکید رئیس جمهوری خودخوانده قره باغ

• سوریه و یمن استقلال دونتسک و لوهانسک را به رسمیت شناختند