تفسیر-دشمن به دنبال برجام 2 و برجام 3

پس از توافق ایران و گروه 1+5 در ژوئیه 2015 در زمینه مساله هسته ایران و امضای برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام ، کشورهای غربی به سرکردگی آمریکا همواره چه بعد از اجرایی شدن برجام از سال 2016 و چه پس از خروج آمریکا از برجام در مه 2018 و حتی در برهه کنونی پس از چندین دور مذاکرات وین برای لغو تحریم ها هم چنان بر لزوم گنجاندن دیگر مسائل به ویژه توانمندی موشکی ایران و سیاست های منطقه ای ایران در مذاکرات تحت عنوان برجام 2 و برجام 3 اصرار می ورزند.

این رویکرد غربی ها همواره با واکنش شدید ایران مواجه شده و مقامات ارشد ایرانی بارها بر مخالفت با هر گونه مذاکره در باره موضوع های غیر هسته ای به خصوص زرادخانه موشکی و نیز سیاست ها و اقدامات منطقه ای ایران به ویژه حمایت از محور مقاومت و گروههای جهادی در لبنان ، یمن  وفلسطین و سوریه تاکید کرده اند.با این حال غربی ها به هر بهانه ای و در هر موقعیتی باز هم به مطرح کردن این خواسته های غیر قانونی و نامرتبط خود می پردازند. به رغم اینکه جو بایدن رئیس جمهور آمریکا قبل از انتخابات رساست جمهوری آمریکا در نوامبر 2020 و پس از انتخاب شدن  بارها وعده بازگشت به برجام را داد اما شواهد و رویکرد و  موضع گیری های واشنگتن نشان می دهد که آمریکا اساسا قصد ندارد به برجام 2015 بازگردد. گرچه خروج آمریکا از برجام در سال2018 از سوی دونالد ترامپ اعلام شد اما او نماینده هیئت حاکمه آمریکا بود و این اقدام وی بازتابی از خواسته آن بود. واقعیت این است که بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان یک مسئله مشترک است؛ آنکه برجام 2015 منافع آمریکا را تأمین نمی‌کند.لذا آمریکا در پی برجام 2 برجام 3  است و هم جمهوری‌خواهان و هم دموکرات‌ها می‌خواهند علاوه‌بر مساله هسته‌ای درباره مسائل دیگری هم با ایران وارد گفت‌وگو شوند.البته منظور از گفت و گو از منظر آمریکا نه تعامل بین دو طرف مساوی برای رد و بدل کردن امتیازات در چارچوب بازی با حاصل جمع یک بلکه گفت و گویی است که در آن واشنگتن خواسته های خود را به تهران دیکته کرده و بدون دادن امتیازی ایران هم همه آن خواسته ها را بپذیرد.مسلما چنین رویکرد غیر منصفانه و یک طرفه ای مورد قبول ایران نیست و همین مساله یکی از عوامل مهم به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین در زمینه لغو تحریم ها است. البته در باره نحوه دستیابی وتاکتیک رسیدن به برجام 2 و برجام 3 بین جمهوری خواهان و دموکراتها اختلاف نظر وجود دارد.  جمهوری‌خواهان می‌گویند باید برجام 1 و 2 و 3 یک‌جا حل شود یعنی یک بار با ایران مذاکره کنیم و در باره همه مسائل به جمع بندی رسید. اما دموکرات‌ها می‌گویند باید گام به گام پیش رفت اما همه آنها در ین باره اتفاق نظر دارند که باید فراتر از موضوع هسته‌ای با ایران به مذاکره پرداخت و حتی در باره مساله هسته ای نیز در نباید به همان برجام 2015 بازگشت بلکه باید شروط و محدودیت های جدیدی را علیه برنامه هسته ای صلح آمیز ایران اعمال نمود.

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی  در موضع گیری ها وبیانات خود با اشاره به قصد آمریکا و متحدان آن برای تحمیل برجام های دیگر به ایران در این زمینه هشدار داده اند. رهبر معظم انقلاب اسلامی  روز شنبه 26 نوامبر (5 آذر)  در دیدار جمعی از بسیجیان توضیحاتی درباره هدف دشمن از مطرح کردن طرح برجام 2 و 3 ارائه کردند و با بیان اینکه مذاکره، مشکل ما با آمریکا را حل نمی‌کند، فرمودند: یک عده‌ای ادعای فهم سیاسی میکنند می گویند برای اینکه اغتشاشات تمام شود باید مشکلات خود را با آمریکا حل کنید ... سوال این است چطوری مشکل با آمریکا حل خواهد شد؟ آیا با مذاکره و گرفتن تعهد مشکل خواهد خواهد شد؟ حضرت آیت الله خامنه ای فرمودند که  دشمن به دنبال برجام 2 و 3 بود. برجام 2 یعنی ایران باید از منطقه خارج شود. برجام 3 یعنی ایران متعهد شود که هیچ سلاح راهبردی مهمی تولید نکند.ایشان تاکید کردند که مذاکره مشکل ما با آمریکا را حل نمی‌کند.

بدین ترتیب با توجه به موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران که بارها آن را به طرف های غربی در مذاکرات وین و نیز به آمریکا به صورت غیر مستقیم اعلام کرده است ، تهران هیچ گونه مذاکره ای جز در زمینه اجرایی شدن دوباره برجام در مقابل لغو تحریم ها علیه ایران را نپذیرفته و در عین حال خواهان اخذ ضمانت از واشنگتن برای عدم خروج دوباره از برجام است. ضمن اینکه ایران فقط مذاکره در قالب برجام 2015 را پذیرفته و هیچ موضوعی را برای مذاکره فراتر از آن نمی پذیرد.