Аҳдофи роҳбурдии Эрон барои муқобила бо тарҳҳои мудохилаҷӯёна дар Қафқоз чист ?

Порс тудей - Тарҳи долони Zangezur  , ки бо ҳимояти бархе қудратҳои фароминтақаӣ дунбол мешавад , ба зоҳир як пружаи тронзитӣ барои иттисоли Нахҷувон ба Ҷумҳурии Озарбойҷон аст , аммо дар воқеъ аз диди Эрон , таҳдиди жиополетикӣ бо паёмадҳои амниятӣ , иқтисодӣ ва сиёсии густардааст .

« Алиакбари Вилоятӣ » , мушовири Раҳбари инқилоби исломӣ дар умӯри байналмилал , дар вокуниш ба тарҳи муҷаддади мавзӯи « долони Zangezur » , ба бархе ҳукӯматҳои минтақаӣ  ва фароминтақаӣ ҳушдор дод . Вилоятӣ , бо таъкид бар инки Эрон ба манофеи худу минтақа беэътино нест , эълом кард ҳаргуна талош барои пешбурди аҳдофи номашрӯъ дар Қафқози ҷанӯбӣ , бо вокуниши қотеъи Эрон рӯбарӯ хоҳад шуд . Мушовири Раҳбари инқилоби исломӣ дар умӯри байналмилал таъкид кард : « Ҳар ҳукӯмате дар минтақа ё хориҷ аз он бихоҳад таҷрибаи шикастхӯрдаи қаблиро такрор кунад бо бархӯрди муҳками Эрон рӯбарӯ хоҳад шуд . »

Мухолифати Эрон бо ин тарҳ , фаротар аз як ихтилофи марзии содааст ва ба нигарониҳои амиқи жиополетикӣ , амниятӣ ва торихӣ бозмегардад . Эрон ба далели мавқеъияти хоси худ дар ҷануби Қафқоз , ҳамвора талош кардааст то нақши фаъолӣ дар таҳаввулоти минтақа ифо кунад . Иртиботи заминӣ бо Арманистон аз тариқи устони Сиуник , танҳо роҳи дастрасии Эрон ба бозорҳои Аврупо ва Қафқоз аст . Иҷрои долони Zangezur бидуни назорати Арманистон , ин масирро қатъ мекунаду Эронро аз мазоёии иқтисодии минтақа маҳрӯм месозад .

Эрон бо асли бозгушои масирҳои иртиботӣ дар минтақа мухолифатӣ надорад , аммо шарти онро ҳифзи ҳокимияти Арманистон ва таҳдид нашудани манофеи Эрон унвон кардааст . Долони Zangezur , фаротар аз як масири тронзитӣ , пружаи  жиополетикӣ бо аҳдофи баландмуддат ва тарроҳии мудохилаҷӯёнаи фароминтақаӣ бо ҳидояти Амрико аст . Мутақобилан Эрон барои муқобила бо ин пружаи танишиофарин талош дорад бо тақвияти равобит бо Арманистон , сармоягузории муштараку ҳифзи вазъи мавҷӯд дар марзҳо , аз манофеи худ дифо кунад .

Минтақаи Қафқози ҷанӯбӣ ба иллати қобилиятҳои иқтисодӣ ва мавқеъияти жиополетик , барои Ҷумҳурии Исломии Эрон дорои аҳамияти роҳбурдӣ аст . Тарҳи долони Zangezur , дарсурати иҷро метавонад мӯҷиби тағйири ҷуғрофиёии минтақа , афзоиш бесуботӣ ва бистарӣ барои шаклгирии тавтеъаҳои муштараки меҳвари Амрикои - саҳюнистӣ шавад .

Эрон дар баробари тарҳҳоӣ монанди « долони Zangezur » аҳдофу барномаҳоиро дунбол мекунад ки умдатан бар ҳифзи амнияти миллӣ , тамомияти арзӣ ва ҷойгоҳи жиополетикии худ дар минтақа мутамаркиз шудааст . Барои тақвияти мавқеъияти иқтисодии Эрон дар баробари тарҳи таҳмилии долони Zangezur , маҷмӯъае аз роҳбурдҳои амалӣ ва дипломотик аз тарафи Эрон пешниҳод шудаанд ки метавонанд нақши муассире дар ҳифзи манофеи миллӣ ва иртиқои ҷойгоҳи иқтисодии Эрон ва минтақа ифо кунанд .

Аз ҷумла ин тарҳҳо , тавсеаи масирҳои ҷойгузин ва сармоягузорӣ дар масирҳои транзетӣ аз тариқи баилон ва масирҳои рейлӣ ба Осиёи марказӣ ва Русия аст . Мавзӯи дигар дар аҳдофу барномаҳои иқтисодии Эрон , имзои тавофуқномаҳои тиҷорӣ ва сармоягузории муштарак барои тақвияти равобити иқтисодии дуҷониба ва эҷоди манотиқи озоди тиҷорӣ дар марзи Нурдуз бо Арманистон барои тасҳили тиҷорату муқобила бо асароти манфии долони Zangezur хоҳад буд .

Ҷумҳурии Исломии Эрон , ҳамчунин дар солҳои ахири сармоягузорӣ густардаӣ дар зерсохтҳои иртиботӣ ва мувосилоти худ дошта ки мунҷар ба тавсеаи шабакаи рейлӣ ва ҷодае дар шимоли ғарби кишвару афзоиши зарфияти ҳамлу нақли коло шудааст .

Дар фарояндии ҷомеъ ва ботаваҷҷуҳ ба узвияти Эрон дар Созмони Ҳамкории Шанхай ва гуруҳи БРИКС , таъомул бо Русия , Ҳинд ва Чин ва эҷоди эътилофҳои иқтисодии рӯйкарди муассир дар баробари нуфузи меҳвари Амрикои - ғарбӣ дар Қафқоз хоҳад буд. .Истифода аз зарфияти Созмони ҳамкории иқтисодӣ ( Эко ) барои эҷоди ҳамгароӣ низ бахше аз барномаҳои Эрон бо ҳадафи афзоиши ҳамкориҳои минтақаӣ хоҳад буд .

Тарҳи долони Zangezur, агарчӣ дар зоҳири як пружаи тронзетӣ аст , аммо дар воқеъи бахше аз як сенарияи тарроҳӣ шуда ва печидааст ки метавонад ҷойгоҳи иқтисодии Эронро дар минтақа тазъиф кунад . Бо иҷрои як сенарияи амалиётии чандлоиҳа ки шомили дипломасии фаъол , тавсеаи зерсохт , танаввуъи бахши содироту тақвияти нақш дар бозори ҷаҳонии энержӣ хоҳад буд , Эрон метавонад на танҳо аз таҳдидоти ин тарҳ бакоҳад , балки фурсатҳои ҷадид барои рушди иқтисодӣ ва тасбити ҷойгоҳи минтақаии худ эҷод кунад .

Иҷрои ин нақшаи роҳ на танҳо Эронро аз таҳдидоти жиополетикии долони  Zangezur масӯн месозад , балки метавонад ба тақвияти ҷойгоҳи иқтисодии кишвар дар минтақаи Қафқоз , Осиёи марказӣ ва Авруосиё мунҷар шавад . Ин роҳбурди таркибӣ аз дипломасии ҳӯшмандона , тавсеаи зерсохт , ва нигоҳи баландмуддат ба бозорҳои навзуҳӯраст .