Тавофуқи тиҷории ҷадиди Амрико бо Индонезия чӣ мухотиротӣ барои Ҷакарта дорад ?
https://parstoday.ir/tg/news/world-i121026
 Порс тудей - Доналд Трамп , раиси Ҷумҳурии Амрико аз тавофуқи тиҷорӣ бо Индонезия хабар дод
(last modified 2025-07-17T12:59:25+00:00 )
Июл 17, 2025 17:08 Asia/Dushanbe
  • Доналд Трамп раиси ҷумҳурии Амрико
    Доналд Трамп раиси ҷумҳурии Амрико

 Порс тудей - Доналд Трамп , раиси Ҷумҳурии Амрико аз тавофуқи тиҷорӣ бо Индонезия хабар дод

Доналд Трамп , раиси Ҷумҳурии Амрико , рӯзи сешанбе эълом кард ки пас аз музокироти мустақим бо раиси Ҷумҳурии Индонезия , ба тавофуқи тиҷории « олӣ » бо ин кишвар даст ёфтааст . Ба гузориши Порс тудей , ин эълом ду ҳафта қабл аз муҳлати 1 август раиси Ҷумҳурии Амрико барои кишварҳо ҷиҳати инъиқоди тавофуқҳои тиҷории ҷадид бо Вашингтон ё мувоҷиҳа бо тарофаҳои болотар мунташир шуд . Қарор буд ин муҳлат дар ибтидои 9 июл бошад , аммо Кохи Сафед онро ба таъвиқ андохт то ба музокиракунандагон замон бештарӣ бидиҳад .

Тибқи тавофуқ бо Амрико , Индонезия бозори худро ба таври комил ба рӯй Амрико боз мекунаду нисбат ба хариди 15 миллиард доллар ҳомилҳои энержии Амрико , 4 . 5 миллиард доллар маҳсӯлоти кишоварзии ин кишвар ва ҳамчунин 50 фарванди ҷети Boeing мутаъаҳҳид шудааст . Трамп дар шабакаи иҷтимоӣ худ навишт : « бисёре аз ин ҳавопаймоҳо Boeing 777 хоҳанд буд » .

Дар натиҷаи ин тавофуқи тиҷорӣ , таҳдиди Трамп мабнӣ бар вазъи тарофаи 32 дарсадӣ бар воридот аз Индонезия , ба 19 дарсад коҳиш меёбад ; дар ҳамин ҳол , Трамп муддаӣ шуд тавофуқи ёдшуда боис мешавад дар содироти маҳсӯлоти амрикоӣ ба Индонезия , ҳеҷ гӯнаи монеъи тарофаӣ  ва ғайритарофае вуҷӯд надошта бошад . Трамп навишт : « Ин қарордоди чашмгир боис мешавад барои нахустинбор дар таърих , кули бозори Индонезия ба рӯй Амрико боз шавад . Домдорон , кишоварзону моҳигирони мо барои аввалин бор як дастрасии комил ба бозори Индонезия бо ҷамъияти беш аз 280 миллионӣ хоҳанд дошт . »

Бадинтартиб Амрико тавонистааст ба як тавофуқи тиҷории бузург бо Индонезия даст ёбад ки бар асоси он , бозори ин кишвари ҷануби шарқи Осиё ба таври комил дар ихтиёри Иёлоти муттаҳида қарор мегирад . Jon Lang , мудири сиёсати амнияти иқтисодӣ дар ширкати APCO ва мақоми пешини Кохи Сафед дар давраи нахусти раёсати Ҷумҳурии Трамп , мегуяд ки тавофуқ бо Индонезия як ҳушдори аввалия аст чароки ба кишварҳои дигар нишон медиҳад музокироти оянда ва сиёсатҳои тиҷории Вашингтон чигуна пеш хоҳад рафт .

Лонг ҳамчунин эълом кард : « ончӣ ки ба таври умда ба дунболи он ҳастам ин мавзӯъ аст ки оё Вашингтон аз номаҳои ирсол шуда ба кишварҳо истифода кардааст то мафоди беҳтар ё имтиёзоти бештарӣ дар тавофуқҳо бигирад ё хайр . »

Тибқи эъломи дафтари намояндагии тиҷории Амрико , Иёлоти Муттаҳида ва Индонезия дар соли 2024 колоҳое ба арзиши тахминии 38 . 3 миллиард долларро мубодила карданд . Вашингтон дар ҳамон сол гузориш дод ки касрии тиҷорӣ бо Индонезия ба 17 . 9 миллиард доллар расидааст .

Индонезия дар ҷойгоҳи понздаҳуми кишварҳои дорои бештарини мозоди тиҷорӣ бо Иёлоти Муттаҳида қарор дорад . Ин мозоди тарози тиҷорӣ ба ин далел ба вуҷӯд омада ки Амрико ба яке аз мақосиди аслии содироти бисёре аз маҳсӯлоти санъатии Индонезия табдил шудааст .

Бо тавваҷуҳ ба инки тибқи тавофуқи байни руасои Ҷумҳурии Амрико ва Индонезия тарофаҳои Иёлоти Муттаҳида бар колоҳои Индонезия аз 32 дарсад ба 19 дарсад коҳиш ёфта , ин амр бо хушбинӣ дар Ҷакарта рӯбарӯ шуда , зеро коҳиши тарофаҳо , маҳсӯлоти Индонезияро дар Амрико ба унвони бузургтарин бозори ҷаҳонӣ рақобатитар мекунад .

Бахши қобили таваҷҷӯҳе аз содироти Индонезии мансуҷот , кафш , лавозими электроникӣ ва маҳсӯлоти кишоварзӣ аст ки акнӯн метавонанд ҷойгузини маҳсӯлоти мушобеҳ аз кишварҳои дигар шаванд . Бо ин ҳол , афзоиши содироти Амрико ба Индонезия ва водор кардан ин кишвар ба хариди маболиғи ҳангуфтӣ аз маҳсӯлот ва колоҳои амрикоӣ аз ҳомилҳои энержӣ то ҳавопаймоҳо , иқдом дар ростои афзоиши манофеи иқтисодии Амрико ва дар воқеъ таҳмили шароити худ ба як шарики тиҷорӣ дар ҷануби шарқи  Осиё аст .

Албата матомиъи Амрико дар қиболи Индонезия ба ин маворид маҳдӯд нашуда ва масоили ҷадидӣ аз ҷониби раиси Ҷумҳурии Амрико матраҳ шудааст . Трамп рӯзи сешанбе дар як Конфаронси энержӣ дар Пенсилвания эълом кард ки нисбат ба миси тавлид шуда дар Индонезия кунҷкову алоқаманд шудааст ва дар замони эълони тавофуқи бузург бо давлат Индонезия гуфт : « Индонезия воқеан  тавлиди миси маҳшарӣ дорад , дар сатҳи бисёр қудратманд . Мо акнӯн дастрасии комил ба Индонезия дорем . » Ҷон Лонг ба ишораи Трамп ба мис руҷӯъ карда ва таъкид мекунад ки нақши маводи маъдании ҳаётӣ эҳтимолан як омили муҳим дар ниҳоӣ шудани тавофуқи Амрико ва Индонезия бӯдааст .

Ӯ афзуд : « Бо тавваҷуҳ ба инки нигаронии бисёр зиёдӣ дар заминаи дастёбӣ ба маводи маъдании ҳаётӣ ва маводи хом ба шакли густардатар вуҷӯд дорад , тавофуқ бар сари ин ақлом метавонад ба як модел дар музокироти тиҷории ояндаи Амрико табдил шавад . »

Индонезия бузургтарин иқтисод дар ҷануби шарқии Осиё бо бозори дохилии рӯ ба рушд ва потансиели содироти қобили тавваҷуҳ аст . Бинобарин , ҳаргунаитағйир дар шароити тиҷорат бо Иёлоти Муттаҳида метавонад таъсири малмӯсӣ бар пӯёи иқтисодии минтақа дошта бошад .

Ба назар мерасад ҳадафи Трамп сайтараи комил ва албатта якҷониба бар бозори бисёр бузурги Индонезия аз як сӯ  истифода аз манобеи ин кишвар ба хусӯс захоири миси Индонезия бо тавваҷуҳ ба аҳамияти рӯзафзӯни ин фулуз дар саноеъ пешрафтааст . Мусалламан ин тавофуқ ба маънои оғози шакли ҷадидӣ аз истеъмор тавассути як қудрати ғарбӣ алайҳи як кишвари шарқӣ бо таҳмили шароити худ ба он кишвар аст ки албата дар ростои манофеи Амрико ва ба зарари Индонезия хоҳад буд .