Таҳлил: Малика Элизабет ва мероси истеъмори Британия

Марги Элизабети дувум маликаи Британия ва давраи тулонии салтанати 70 солаи ӯ аз соли 1952 то 2022 ки ҳудуди ними аз он дар давраи муборизоти миллали таҳти истеъмори Британия барои раҳоӣ аз султаи Ландан сипари шуд ёдовари мероси истеъмори Британя дар ҷаҳон аст, ки чанд сад сол ба тул анҷомид.

Раванди истеъморгари тавасути Британия бо густариши нерӯи дарёӣ ин кишвар дар қарни 16 оғоз шуд ва ба тадриҷ ба саросари ҷаҳон аз Осиё то Уқёнусия, қораи Африқои ва қораи Амрико рушд пайдо кард ба тарзе, ки дар остонаи ҷаҳнги ҷаҳонии дувум императури Британия ба ҳадиаксари густариши худ расида буд.

Асосан императури Британия ба маҷмуъаи қаламравҳо, мустаъмирот, мутаъалиқот ва минтақаҳои таҳти ҳукумати подшоҳии муттаҳиди Британия, ки бинои он аз қарни 16 оғоз шуд ва то поёни қарни бистум идома дошт.

Гуфта мешавад масоҳати таҳти ҳукумакти императури Британия дар соли 1922 ба беш аз 33 миллион километр ва ҷамъияти императур ба беш аз 450 миллион нафар расид ва ба ин тартиб императури Британия бар беш аз як чаҳорум аз хушкиҳои кураи замин ва як чаҳорум ҷамъияти ҷаҳон дар он даврон тасалут ёфт, сарзаминҳои таҳти фармони ин императур дар саросари ҷаҳон пароканда буд ва гуфта мешавад, ки хушед ҳеҷгоҳ дар императури Британия ғуруб намекунад.

Таъирихи оғози истеъмори Британияро метавон аз қарни 16 бо таъсиси компонии ҳинди шарқӣ дар соли 1599 донист ин компони пояҳои султаи истеъмории Бриятания бо миллали ҷануби Осиё аз тариқи компонии Ҳинди шарқи аҷнмо мешуд.

Нуфуз ва сулати амиқи Британия бар Ҳинд пас аз гузашти се қарн аз таъсиси ин компойн сабаб шуд то Ҳинд ба унвони бахши аз императури Британи эълом шавад ва маликаи Британия ба унвони императури Ҳинд ва Британия тоҷгузори намояд ин даврон, даврони ғорати мардуми Ҳинд тавассути Англия маҳсуб мешавад, ки дар пушиши равобити иқтисодӣ ва тиҷоратӣ ва бозаргонӣ заминасози нуфузи сиёсӣ дар ин сарзамин гардид ба таври кулли Ҳиндустонро метавон муҳимтарин мустаъмираи Британия то замони истиқлоли он дар соли 1947 донист.

Нуктаи муҳим ин ки ҳануз ҳам талошҳои зидди истеъмори зидди Британия дар минтақаҳои таҳти султаи он дар ҷараён аст дар ин росто сиёсатмадорон ва кунишгарони мустаъмираҳои пешини Британия дар минтақа Короиб дар пайи даргузашти маликаи Элизобетаи дувум ва оғози давраи подшоҳи Чорлези севвум бори дигар бар дархостҳои худро барои хуруҷ аз султаи хонадони салтанатии Британия ва дарёфти ғаромати бардагӣ аз Ландан таъкид карданд.

Ҷомоико, Онтигуво ва Борбудо дар минтақаи Короиб, ки пас аз берун омадан аз зери султаи истеъмории мустақими Британия ҳамчунон дар чорчуби кишварҳои муштаракулманофеъ қарор гирифтанд хостори берун омадан аз ин сохтор дар қарни 21 ҳастанд.