bölüm 932, süre Jasiýe, aýat 26- 32

راهی بسوی نور(932)

Jäsiýe süresi, 26 we 27-nji aýatlar:

قُلِ اللَّهُ یُحْیِیکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یَجْمَعُکُمْ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ لا رَیْبَ فِیهِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ ﴿٢٦﴾ وَلِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یَوْمَئِذٍ یَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ ﴿٢٧﴾

<< aýt : size ýaşaýyş bagyşlaýjy perwerdigärdir , onsuň öldürýändir (janyňyzy alýandyr ) we soň bardygyna şek bolmadyk kyýamat gününde hemmeleri üýşürýändir. Emma adamlaryň köpüsi bilýändäldirler // we asmanlara we ýere höküm sürmek hudaýa degişlidir we kyýamatyň gopan sagatyna, batyl ähli zyýankärlerden boljakdyrlar. >>

Geçen gepleşikde kyýamat gününi inkär edýänlere yşarat boldy. olar kyýamaty kabul etmek üçin pygamberden we möminlerden öz ata-babalarynyň direldilmeklerini isleýärdiler . bu aýat olaryň jogabynda şeýle aýdýär : siziň özüňiz şu mahal diridirsiňiz , kim sizi ýaradyp size ýaşaýyş berendir? siz öz ýaradan perwerdigäriňizi inkär edýärsiňizmi? Egerde biriniň sizi ýaradandygyna ynamyňyz bar bolsa onda näme üçin şol halygyň özi ýaňadan sizi direldip başarjakdygyny kabul etmeýärsiňiz ? siz näme üçin pikir edip oýlanmagyň ýerine hemme zady öz gözüňiz bilen görjek bolýarsyňyz ? bu aýatlaryň dowamy , eger sizi ýaňadan direldip başarmakda perwerdigäriň gudratyna şek edýän bolsaňyz onda asmanlaryň we ýeriň azamaty barada oýlanyň we bir gudratyň bu jahany şeýle bir uly azamaty bilen ýaradyp bütin ýaradylyş älemine höküm sürýän bolsa onda şeksiz sizi hem ýaňadandan ýaradyp başarmakdan ejiz däldigini bilip galarsyňyz diýip nygtaýar . ýene bu aýatlaryň uzaklygynda gelşi ýaly, adamlar , hakyň ýerine batyla eýermekden saklanyp hüşgär bolmalydyrlar ýogsa kyýamatda hasrat we puşmanlyga duş boljakdyrlar we uly zyýana gabat geljekdirler . şeksiz ynsanyň ömri , huşy ,akly we okyby onuň bu dünýädäki sermaýalaryndandyr emma batyl ähli bolanlar bu zatlary peýdasyz zatlar bilen çalyşýarlar kyýamat gününde hem diňe iman we salyhy amal olara gerekli boljakdyr we şonda özleriniň zyýana gabat gelendiklerine göz ýetirjekdirler.

Gurhany kerimiň bu aýatlarynyň öwredýän sapaklary:

1- ynsanyň deslapky ýaşaýyşy , onuň kyýamat gününde ýaňadan ýaşamak mümkinçligine bir delildir.

2- ilatyň köpüsi , ýaradylyş baradaky aýatlary hakda oýlanmagyň ýerine , hemme zady kabul etmek üçin öz gözleri bilen görmekligi isleýändirler.

3- kyýamat ýok diýip ony inkär edýän adamlar , kyýamat gününde uly zyýana gabat geljekdiklerine göz ýetirjekdirler.

Jasiýe süresi, 28 we 29-njy aýatlar :

وَتَرَى کُلَّ أُمَّةٍ جَاثِیَةً کُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى کِتَابِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿٢٨﴾ هَذَا کِتَابُنَا یَنْطِقُ عَلَیْکُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا کُنَّا نَسْتَنْسِخُ مَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿٢٩﴾

<< we ( şol günde ) her ymmatyň dyza çükendigini görjekdirsiň , her ymmat öz amal depterine tarap çagyryljakdyr ( we olara) "bu gün her nämäni ýerine ýetiren bolsaňyz şol zat size paý-padaş beriljekdir” diýlip aýdylar.// bu , biziň size garşy hak bilen sözleýän ýazgymyzdyr. siz her näme eden bolsuňyz biz şony ýazandyrys. >>

Bu aýatlar kyýamat diwanyny teswirlendirýärler. kyýamatda adamlar, gaýgyda bolup howatyrlanyp gurkmaklary sebäpli dyza çöküp öz ýagdaýlarynyň belli bolmagyna garaşýandyrlar . bu aýatlar kyýamatyň sahnalaryny wasp edip şeýle diýar : her bir ymmat öz amal depderine tarap çagyrylýandyr we her kimsäniň amallaryna degişli kärnamasy ozaldan taýýar edilendir. çünki ylahy perişdeler , her bir ynsanyň ömrüniň gidişinde onuň bütin ýagşy we erbet işlerini ýazmaga buýrukly bolandyrlar we şol kyýamat gününiň diwanynda hem şol amal depderiň bir nusgasyny ynsana berjekdirler . we olar şeýlelik bilen öz baş goşan işleri boýunça jezalandyryljakdyklaryny ýada serpaý aljakdyklaryny biljekdirler . onsuň perwerdigäriň tarapyndan olara şeýle permaýyş ediljekdir: bu biziň size garşy sözläp siziň amallaryňyzy aýdýan kitabymyzdyr siz ozal her näme isleseňiz ony ýerine ýetirendirsiňiz emma öz işleriňiziň bir ýerde ýazylyp galjakdygyna ynamly bolmaýardyňyz emma biz siziň bütin işleriňizi ýazga geçirip goýandyrys.

Gurhany kerimiň bu aýatlarynyň öwredýän sapaklary :

1- barlyk älemi hak we adalat esasynda dolandyrlyp hasap kitaba eýedir we ynsanyň bütin işleri ýazylyp saklanylýandyr.

2- kyýamatda adamlara serpaý berilmeginiň ýada olaryň jezalandyrylmaklarnyyň ölçegi , olaryň dünýädäki ýagşy we ýaman işleri boýunçadyr.

3- her ynsanyň özünr mahsus amal depderi bardyr we onuň bütin işleri dykgat bilen hakykat esasynda şonda ýazylandyr şeksiz amallaryň dykgat bilen ýazylyp saklanjakdygyna ynamly bolmak adamy , ýaramaz işlerden we jenaýat işe baş goamakdan alyp galjakdyr.

Jasiýe sürei, 30 we 31-nji aýatlar:

فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِی رَحْمَتِهِ ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِینُ ﴿٣٠﴾ وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا أَفَلَمْ تَکُنْ آیَاتِی تُتْلَى عَلَیْکُمْ فَاسْتَکْبَرْتُمْ وَکُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِینَ ﴿٣١﴾

<<>>

Kyýamat diwanynyň soňunda adamlar iki topara bölünjekdirler we her bir topar hem öz eden işleriniň jezasyna görjekdir. salyhy möminler topary we pasyk kapyrlar topary. iman ähli bolan möminler , allanyň ýürite lutfy rahmatydanpaýly bolup dünýe we ahyretde sagatatly ýaşaýyşdan paýly boljakdyrlar bu bolsa olar üçin äşgär ýeňişdir elbet hasap kitapdan soň diňe iman ähli bolup salyhy amal sermaýasyndan hem paýly bolan ynsanlar hakyň rahmat örisine ýol aşyp şeýle bir ägirt nygmatlardan paýly boljakdyrlar . emma kapyrlara şeýle aýdyljakdyr : meger size meniň aýatlarym okalmaýardymy ? emma siz tekepbirlik edip togýan etdiňiz . olar ylahy rahmatdan mahrum bolup heläkçilige uçrajakdyrlar . çünki olar hakyň gözleginde bolup haky kabul etmegiň ýerine , ylahy sözüň garşysynda durup togýan etdiler we amal ýüzünde hem diňe günä işlere baş goşdular.

Gurhany kerimiň bu aýatlarynyň öwredýän sapaklary :

1- iman we salyhy amal birek-birekden özňe däldir. iman salyhy amal bilen hemra bolsa ol adamyň we köpçülikiň bagtyýarlygyny yzyna tirkeýändir.

2- kufruň köki , tekepbirlik we hakyň garşysynda togýan etmekdir.

3- kufur aýdyp allanyň garşysynda tekepbirlik etmek günä işiň köküdir.

Jasiýe sürei, 32-nji aýat :

وَإِذَا قِیلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لا رَیْبَ فِیهَا قُلْتُمْ مَا نَدْرِی مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَیْقِنِینَ ﴿٣٢﴾

<< we her haçan “allanyň wadasy hakdyr we kyýamatyň ýüze çykjakdygyna şek ýokdur” diýlip aýdylanda :“biz kyýamatyň nämedigini bilmeýäris (biz şeýle bir zat bolar diýip güman etmeýäris) elbetde kyýamatyň boljaklygyna şekdediris, şek bilen hem kyýamat barada ýagyna ýetip bilmeýäris” diýip aýtdylar. >>

Geçen aýatlarda, kapyrlaryň ylahy aýatlaryň garşysyndaky tekepbirçilik we jedel etmeklerinden gürrüň boldy. Onuň dowmynda bu aýat şeýle getirilýär : bu tekepbirçiligiň nyşanasy şudyr welin her haçan iman ähli, kyýamatyň gopjakdygy barada sözläp size duýduryş berenlerinde siz oňa üns berip oýlanmagyň ýerine olara kyýamat näme bolýar biz ony kabul eder ýaly kim ony görüpdir ýada ondan habar beripdir diýip aýdýardyňyz . siz , möminleriň sözleri diňe güman esasyndadyr we biziň ýanymyzda gymmatly däldir biz kyýamatyň bardygyna ylymly däldiris diýip möminlere jogap berýärdiňiz .

Emma ajaýyp zat şudyr welin eger şol kişilere siziň öýleriňize ot howpy awanyp dur diýilse onda olar çalt gaýtawyl gürkezip şol ähtimallaýyn howpy dep etmek ugurda talaş etjekdirler emma kyýamat meselesinde hatda onuň dogry bolup bilmek ähtimalyna hem üns berýän däldirler .

Gurhany kerimiň bu aýatynyň öwredýän sapaklary:

1- iman ähli olara hüjjet tamam bolar ýaly hak sözüni hemmelere ýetirmelidirler hatda ilatyň köpüsi olaryň gürrüňlerini kabul etmeselerde .

2- kyýamata doly ynamly bolmak we ýagyn derejesine ýetmek gowydyr ýöne ýetmäniň bilen hem bu mesele ynsany ýaramaz işlerden alyp galýanlygy üçin ynsan köpçüligine peýdaly zatdyr.