bölüm 1016, süre Juma, aýat 6-11

برنامه تفسیر نور (جمعه2)

Juma süresi, 6, 7 we 8-nji aýatlar:

قُلْ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّکُمْ أَوْلِیَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ ﴿٦﴾ وَلا یَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَاللَّهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ ﴿٧﴾ قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِی تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلاقِیکُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿٨﴾

<< aýt: eý jöhitler beýleki ilat dälde eýsem özüňiz , hudaýyň doslary mykan diýip guman edýän bolsaňyz onda dogry aýtýan bolsaňyz ölümi arzulaň hudaýyň öz dostlary üçin belli edip goýan paý- padaşlaryna ýeter ýaly// emma olar mundan ozal baş goşan işleri sebäpli hiç haçan ölümi arzulajak däldirler we perwerdigär sütemçileriň ýagdaýna danadyr// eý pygamber aýt: ondan gaçýan ölümiňiz şek siz siz bilen duşyşjakdyr. Soň penhan we äşkär zatlara dana bolana bolna tarap ögriljrkdyrsyňyz . emma ol sizleri , baş goşan işlerňizden ägä etjekdir.>>

Geçen gepleşikde , öz asmanlyk kitaplary turatyň taglymlaryny gyrakda goýup diňä ýüzleý suratda bu kitaba hormat goýýan jöhitlerden gürrüň boldy bu aýatlar şeýile permaýyş edýärler: şeýile bir ýagdaýda olar özlerini hudaýyň saýlanan kowumlary hökminde oý edip özlerini her hili jeza we azapdan daşda bilýärdiler bu aýatlar olara ýüzlenip şeýile diýýär : eger siz öz şeýile bir toslamalaryňyz hakda dogyrçy bolup oňa ynamyňyz bar bolsa onda näme üçin şu hili dünýä ýürek baglap ölümden gorukýansyňyz ? eger siz hudaýyň doslary bolsaňyz onda hudaýy bilen duşyşmak üçin ölüme muştak bolmaly dyrsyňyz . sebäbi ölüm bilen allanyň ýörite nygmatlaryndan paýly boljakdyrsyňyz hezret aly(a) şu ugurda şeýile permaýyş edipdi : meniň ölüm bilen önüs tapyp baglanşykda bolmagym bir dogydyň enesiniň gewsine bolan ünsinden hem köpüňräkdir . emma sütemçiler we günäkär adamlar hiç haçan ölümi arzu edýän däldirler sebäbi olar , dünýede neçende erbet işlere baş goşandyklaryny bilýändirler we perwerdigär olaryň bütin amallaryndan habarlydyr. Elbet ynsanyň ölümi onuň dogulşy ýaly öz erkinde däldir we her bir kimse kýamatda öz işleri hakda jogap gaýtarmaklyga taýýar bolmalydyr.

Bu aýatlaryň öwredýän sapaklary :

1- ölüme taýýar bolmaklyk , dindar we hudaý paraz diýip toslaýanlara imanlaryny ölçemek üçin iň gowy wesiledir.

2- dindar bolmagyň äpetleriniň biri şudyr welin ynsan özüni hudaýyň öwlalarynyň biri bilip şu ýoldan beýilekilere pahyrlanýandyr.

3- ölümden gorkyp ondan gaçmaklygnyň köki , ynsanyň ýaramaz we telek işlerindedir şol sebäpli päk we salyhy ynsanlar hiç haçan ölümden howp edýän däldirler.

Juma süresi, 9, 10 we 11-nji aýatlar:

 یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نُودِیَ لِلصَّلاةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿٩﴾ فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِی الأرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیرًا لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ﴿١٠﴾ وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَیْهَا وَتَرَکُوکَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَیْرُ الرَّازِقِینَ ﴿١١﴾

<< eý iman getiren adamlar , juma güniniň namazy üçin çagyrlan wagtyňyz onda satu we alu beru işleriňizi gyraga taşlap allany ýatlamak üçin çalyt hereket ediň bu bolsa eger bilseňiz sizler üçin ýagşyrakdyr.// Onda namaz gutarany soň ýer ýüzünde çaşyp allanyň pazylatyny talap ediň we perwerdigäri köp ýatlaň bagtýar bolar ýaly.// We ilatyň käleri sowda edip ýada beýleki zatlara güýmenip namazyň hatarlaryndan çaşyp şoňa tarap gitýärler we seni durup hutba aýtýan mahalyň ýaka goýýandyrlar, olara aýt : pazly keremden hudaýyň ýanynda bolan zatlar beýleki sowda we göýmenjelerden gowyrakdyr perwerdigär iň ýagşy ryzyklandyrjydyr.>>

Hezret resul äkrem(s)ň zamanynda , bir jumgany hezret resul äkrem(s)ň jumga namazynyň hutbalaryny okyp duran mahallary , sewdaçy bir kerwen medinä dahyl boldy we öz gelmegini laňňyra çalmak bilen yglan etdi şonda namaz okyjylaryň köpisi , öz nazarlarynda bolan jynslaryň gutarmagyndan gorkyp we olary elden bermejek bolup pygamberi hutba okyp durka ýeke goýdylar we alu beru işleri üçin şol kerwene tarap hereket etdiler.

Bu aýatlar , şeýile bir çykyşlary ýazgarmak bilen , jumga namazyň ähmiýetini nygtap şeýile permaýyş edýär : dindarlygyň nyşanalarynyň biri, namaz wagtynda , dünýä degişli işleri terk edip allanyň zikri bilen bolmakdyr.

Imanly ynsan hiç haçan sewuda işler ýaly amallar üçin ilki wagyt namazyny terk edýän däldir eýsem azanyň sesini eşitmek üçin öz göndelik işlerini gyrakda goýup çaltlykda özüni jemagat na,azynyň hatarlaryna ýetişdirýändir . bu gükigün hem imanly diýip toslaýan kişileriň köpisi dünýelik işlerini dini wezipelerinden öň derejede ýerleşdirýärler . we namaz ýaly ybadatlaryny soňra goýýarlar . emma gurhan şu ugurda şeýile permaýyş edýär : siziň dünýe we ahyratdaky haýryňyz şundadyr we siz namazy beileki işlerňizden ähmiýetliräk bilmelidirsiňiz.

Bu aýatlaryň öwredýän sapaklary :

1- jumga we jemagat namazlarda huzurly bolmak imanyň nyşanalarynyň biridir.

2- hiç bir iş musulmany , jumga namaza goşulmakdan alyp galmaly däldir we jumga namaz mahaly , bazar ýaly kesp we kärler , wagytlaýyn suratda togtadylmalydyr.

3- din , ynsanlaryň dünýedäki ýaşaýyşlaryna garşy däldir şu sebäpli hem jumga namaz gutarany soň ynsanlary halal rezky elgermek ugurda talaş etmeklige şowhlandyrandyr .

4- hakyky bagtýarlyk , perwerdigäriň buýruklaryna amal etmekligiň saýasynda ele gelýändir.