Şiiə yolə alimon
Şiyə dınyo yolə alimon-190
Şiiə yolə alimon
Əmmo ziyod dıroz nıdəkəşe ki,rusiyə çı Morqani İronədə bıə iştirok iyən huzurış bəştə nəf və xeyri nızınışe və de qıləy beədəbə hərəkəti İroniku tələbış karde ki,Şuşteri ixracko və təhdidış karde ki,bəçəy tələbon quş nıdoə holədə bə Tehroni həmlə bəkarde.Milli Şurə Məclis ki,çı İroni mıstəğiləti tərəfdor be,çı rusiyə zu tətbığ kardə siyosəti mığobilədə mandin iyən bəçəy təhdidon qıləy dığğətışon nıkarde.Seyd Həsən Mıdərris həm bənə Dıminə Milli Şurə Məclisi uzvonku qıləyni komilə surətədə de rusiyə təhdidon mıxolif be və əvış oşkoə surətədə çı rusəiyə bə İroni daxili koon bıə mıdoxiləş zıne.
Deməkə ki,Dıminə Milli Şurə Məclis çı rusiyə ziyodə tələbəti iyən zu tətbiğ kardə siyosəti mığobilədə mandəbin,əmmo Vusuğud-Devlə devlət ki,de rusiyə ləşkəri dırozə canq kardey zu və ğudrətış nıbe,Məclisiış volo karde və vodoşe iyən çı rusiyə təklifış ğəbuı karde.nəticədə Amerkəvıjə Morqan Şuşter ıştə İronədə bıə isornə iğomət və mandemoni bədiqə bə amerkə oqarde……
Morqan Şuşteri İroniku ixroc kardey dı sor bədiqə Seminə Məclis qıləy holədə iftitoh və oj be ki, dınyo çı qıləy canqi bə əməl omey astanədə ğərolış qətəbe.İron bın canqədə betərəf iyən neytral mandəbe.əmmo Mıttəfiğə ğıvvon yəni rusiyə iyən inqilistoni ğıvvon çı İroni şimol iyən cənubi hissəşo işğal kardeşone.bə İronədə urus iyən inqilisə hərbi ğıvvon iştiroki xoto qıləy dıjdə ğəhəti bə əməl ome və təğribən çı İroni milləti nimə bə həmonə ğəhəti xoto ışyə conışon çı dasto doşone.jıqo qıləy şərayitədə İslomi alimon bə Mıttəfiğə ğıvvon ələyh və bo osmani imperətorəti mıdofiyə kardero çı cihodi hukmışon elon karde və çı İroni alimon həm bə Nəcəfi alimon pemandə holədə millətışon de təcavuzkoron mıborizə bardero vanqışon je.
Seyd Həsən Mıdərrisi de etat-petati pur bıə jimon ijən dəvomış hestebe.İminə Dınyo Canqi astanədə,İronədə Milli Şurə Məclisi seminə devrə ıştə koş bino karde.bayinki,İron bın canqədə ıştə betərəfətiş elon kardəşbe,əmmo çə həmonə otəşi şuləon çı İroni milləti dovnəş həm dəqəte. İslomi alimon bə Mıttəfiğə ğıvvon ələyh cihodi hukmışon bekarde.
Bın aşuftə və bəyənde qıniyə zəmonədə Seminə Milli Şurə Məclisi umr I sor həm nıdəkəşe və Mıdərris bənə İroni qıləy yolə alimi unvoni de milləti bə ico de təcavuzkorə ğıvvon mıborizə bardero hərəkətış karde.əv de Əli Əkbər Dehxuda,Mirza Ğasımxan Surisrafil iyən de Məclisi coqlə nımoyəndəon bə ico “Milli Mıdofiyə Komitəş” təşkilış doe.ım komitə İroni təsərrıf iyən işğal kardey fikədə bıə çı urusə ğıvvon tosə qıləy həddi bənav şıey vəyışon qəte.əmmo nəhoyətən de uruson bıə canqədə noçorən bə dumo pekırin,əve bə kişfəri ğərbi məntəğə səmt hərəkətışon karde və bın məntəğədə qıləy mıvəğğəti devlətışon təşkil doe və həmonə devləti Ədliyyə iyən Vəğfon vəzərotxonə rəyisəti bə Seyd Həsən Mıdərrisi ehdə noey be.bın şərayitədə be ki,idastə odəm de inqilis iyən uruson təhriki çı Mıddəris iyən mıvəğğəti devləti rəyisi terror kardey ğəsdışon hestebe.əmmo ın dəfə həm Seyd Həsən Mıdərris bın terror hodisəku səlomət perəxe…
Hicri-Ğəməri 1334-ə sori yəni milodi(1917-ə) qıləy zəmon ki,ço sori bədiqə İminə Dınyo Canq bə oxo rəse ki,osmani imperiyə həm miyoniku şıəbe.lıski bədiqə rusiyə həm de daxili canqon səş ğal be və İroni daxilədə bıə urusə ğıvvon bə ixtilof iyən təfrığəon dıço bin.qədə-qədə urusə ğıvvon İroniku xaric bin və inqiliston bo İronədə ıştə nufuzi hevuj kardero mınosibış vinde.jıqo qıləy şərayitədə be ki,Milli Şurə Məclis bo çominə kərə ıştə mevcudiyyətış elon karde və milləti nımoyəndəon min cumlə Seyd Həsən Mıdərris çı məclisi səhn və akt zalədə iştirokış karde.
