Şiəyon 8-ə imom, Xorasani həşi jimoni barədə.

Imruj Hicri Ğəməri 1444-nə sori Səfə manqi 29, bərobəre de dınyo şiəyon 8 minə imom, Həzrəte İmom Rıza(ə) şəhodəti sorəqardış.

İmom Rıza(ə) Hicri-Ğəməri 183-ə sori 35 sinnədə ıştə əzizə pı İmom Kazım(ə)-i şəhodəti bəpeştə çı mısılmınon imomət iyən rəhbərəti məsuliyyətış bəştə ohdəş peqəte və de tobə 201-ə Hicri-Ğəməri sori Mədinədə mande.bın soronədə  bə qıləy siyosi məkri xoto Əbbosi xəlifə Məmun İmom Rıza(ə)-iku tələbış karde ki,bə Mərv booy.bə Məmuni isrori əsos,nəhoyətən İmom Rıza(ə) məcburən çı Mədinəku bə Mərv yəni Əbbosi hukuməti mərkəz tərəf ome.İmom Rıza(ə) bə Mərvi bıə səfə,çı imomi jimoni muhimmə petatonku be.çıro ki,ın səfə çı İmom Rıza(ə)-i elmi yolə məğam iyən mənəvi əzəmətış tiki həm vey oşkoş karde.joqo ki,Xorasan iyən Mərvi məxloğ de ə həzrəti oşno bıey,muştoğ bin ta imomi çı neziku bıvindon iyən çə həzrəti elmi dərs-bəhsonədə iştirokkon və həyğəti təmi ziyod bıçaşton.İmom Rıza(ə) təğribən dı sor Ğədimə Xorasanədə yəni Mərv şəhrədə jimonış karde və peşo 203-ə Hicri-Ğəməri sori de Əbbosi xəlifə Məmuni əmr bə həzrəti zəhr doey be və ə həzrət Səfə manqi oxonə ruji bə şəhodət məğami rəse.

İmom Əliyibni Mosər-Rıza(ə) bənə islomi əzizə peyğombəri(s) iyən co məsumin(ə) çı bandəçəti iyən əxloği səhihə meyarin iyən əvon insonon çı əxloği  yavə çiyonku nəhy kardəşone.ə həzrət de Ğıroni ayəonku oko doey iyən Ğıroni ıştə jimoni mətnədə ğərol doey,tohid iyən bə Xıdo dığğət kardeyış ıştə iyən çı cokəson conədə nurani kardeşe və əvonış çı səhihə bandəçəti iyən hərəbaxtəti royədə ğərolış doe.imom Rıza(ə) de qıləy ğəşənqə bəyoni hamyedə:İsa(ə)-i anqıştəbınə sape ım cumlə nəğş bıəbe ki,əv həm çı İnciliku peqətə bıəbe:”xoş bə ə bandə holi ki, Xıdo bə yod dənoey boyis bedə iyən vay bıbu bə bandə holi ki,bə Xıdo çı yodo bekardey boyis bedə”.

İmom Rıza(ə) ıştə 55 sornə umri vist sinnış çı islomi umməti rəhbərəti iyən imomət məğami royədə sərfış karde və ım məsuliyyətinə vəzifəş bəştə ohdəş peqətə be.bə zəmonədə çı elm iyən zıney ozavziyə zəmon be və ə həzrət deştə elmi istidlolon iyən ro nışon doey,co din iyən məktəbi iyən osmoniyə kitobon tərəfdoron bə çoçinəti iyən təəccıbi vodor kardedəbe.islomi alimon etığodışon hestebe ki,imomi sıxanon Kərimə-Ğıroni tohid, nıbuvvət, imomət, miad, imon, kufr iyən Ğıroni qırd maarifon təbyin iyən təfsir kardedəbe.həyğətədə İmom Rıza(ə)-i kərimonə əxloğ iyən nəsyəton Kərimə-Ğıroni ayəonku hikoyət kardedəbe və Ğıron çı Əliyibni Mosər-Rıza(ə)-i əndişə,sıxan iyən  rəftorədə təzahurış pəydu kardəşbe.İbreym ibn Əbbos bın barədə voteydəçə hzərəti cəvob iyən bəyon həmmə çı Məcidə -Ğıroniku nəşət sedəbe iyən ə həzrət ha se rujədə iqlə Ğıroni xətm kardedəbe və hamyedəbe:”ehanə piyəmbe Kərimə-Ğıroni çı se rujisə həm kamə mıddətədə xətm əkəm.əmmo az har qıləy ayəku dəvardeyədə,çəy barədə iyən keynə nozil bıey həxədə təfəkkur kardedəm”.

İmom Rıza(ə)-i əshobonku qıləyni çə həzrətiku dəparseşe:şımə çı Ğıroni barədə bıə nəzə çiçe? İmomi hamyeşe:”Ğıron çı Xıdo sıxane,çəy marziku dəməavardənən iyən hidoyəti fəğət  çəy şua jiyədə bınəvənən və jıqo nıbu şımə ıştə roy gin bəkardiyon”.

Əmmo ısət bə Həzrəti jimoni co baxşiku diə kəmon,

Çandə soron dəvardə.qıləy ilahi iyən yolə merdi bə İroni sərzəmini lınqış noə ki,çı pəyğombər(s)-I pokə Əhli-Beytiku(ə) və Xıdovəndi ləyoğtinə bandəonkuye.əv deştə bə İroni omey,çı rəhmət iyən məhəbbəti dıyoş həm deştə bə ico vardeşe.çə soronku de tobə ısət İroni millət ixtixor kardedə ki,jıqo qıləy yolə şəxsiyyətışon ğəbul kardə və haruj  çə həzrəti rəhmət iyən feyzi mənbəku bəhrə bardedən.

Isət çə həmonə buzurquvarə imomi yəni İmom Əliyyibni Mosər-Rıza(ə)-I şəhodəti rujədə ğərolımon əqətə.jıqo qıləy rujədə həx iyən fəziləti piyəkəson dılon de ğəm və ğussə pur bıə.ımruj mığəddəsə Məşhədi şəhr çı İron iyən qırd dınyo mıxtəlifə vıronku omə zayiron ğəbul kardedə.əlan çandə həzo aşığə zayiron sədo buzurquvarə İmom Rıza(ə)-I pokə mərğəd və hərəmədə bə quş rəseydə ki,bə həzrəti səlov doydən.əmə həm ıştə dılon bə həmonə mığəddəsə məkoni səmt doydəmon və de həmonə aşığə zayiron bə ico,səlom doydəmon.əssəlamu ələykə ya Əliyyibnə Musər-Rıza(ə).Səlom bıbu bətı ha Əliyyibn Mosər-Rıza ha!

İmom Kazım(ə)-I şəhodəti bəpeştə çə həzrəti fərzənd İmom Rıza(ə) ıştə imomət iyən də`vətış oşko karde hiç qıləy tars nıbə holədə de umməti imomət iyən rəhbərəti koy məşğul be.Əbbosi xəlifə Haruni zəmoni camiyədə bıə casuson jıqo zolım bin ki,hətto çı imomi vey səmimi bıə kali duston həm bə çə həzrəti jıqo oşko hərəkət kardey xoto,çəy coniku norohət bin.əmmo,İmom(ə) hevujə formədə de islomi usulon iyən dini maarifon pevolo kardey koy məşğul be.məxsusən qıləy zəmonədə ki,xarici zıvon iyən mədəniyyət bə zəmonədə tərvicış pəydu kardəbe və islomi ummət çı pəyğombər(s)-i əslə sınnət və ğanunonku bə diyəro mandəbe.İmom Rıza(ə) boştə cəddi sınnət iyən adəton bəyji kardero ziyodə ciddiyə cəhdonış karde.çə həzrəti bə tibb elmi,mısılımınon səlomətəti iyən bəçəvon səhiyyəvi koon dığğət kardey,ın buzurquvarə imomış çı islomi dınyo fərhənqi torıxədə veyə təsirənə şəxson səffədə ğərolış doə.İmom Rıza(ə) bənə Əhli-Beyt(ə)-I mandə mirosi ıştə elmi bəyonaton məxsusən tibbi bəyonaton iqlə dıjdə baxşi,ıştə buzurquvarə dədə-bobon sıxanonku nəğl kardedəbe və ıştə tərədoron miyono və çəvon ixtiyorədə əvoni ğərol doydəbe…