De İmom Sadığ(ə) şəhodəti ruji mınosibəti

De İmom Sadığ(ə) şəhodəti ruji mınosibəti

Əzizə Tolışon səlom, ımruj Həzarəte İmom Cəfəre Sadığ(ə)-i şəhodəti sorəqardışe ki ım matəmə ruji bə şımə xıdmət təsliyət ərz kardəm, bə Xıdo Rəsul(s)-i nəsliku bıə 6 minnə İmomi şəhodəti sorəqardışi xoto, de “ Cəfərebne Muhəmməd Sadığ(ə), fəzilət iyən hikmətiku qıləy okean” nomo bıə bərnomə şımə xıdmətədəm.

Həminə bərnomədə pidəmone ə yolə İmomi dovran, çəy əxloğ iyən xusiyəton barədə bə şımə xıdmət məlumat bıdəmon, dəvət kardəm dəmə bə ico bımandən.

Imruj Əhle Beyt(ə)-i aşiğon  həminə iborəton zomzomə kardedən: “səlom bə tı ey Cəfəre İbne Muhəmməd, səlom bə tı ey Salehə rost əvoton rəhbər, səlom bə tı ey mısılmonon yol iyən səlom bə tı ey roy qim kardə kəsonro hidoyətəkə.”

Bəle əzizon Cəfəre İbne Muhəmməd(ə)-i dərsi sinif, fikon prosniye, əğlon iyən dılon heyrətin kardəş be. Həmonə yolə İmom ki hətto ıştə oxonə nəfəsonədə həm, həmmə kəsonış bə vey muhomm iyən rişədorə  əməl, yəni nımoj votey dəvət kardəş be iyən hamiyəşe: “həğiğətədə çəmə şəfoət bə ə şəxs ki nımoj voteyədə, kıvoləti ko, nibərəse”.

Bə dust iyən dışmənon votəyon əsos, Həzrəte İmom Cəfəre Sadığ(ə) ıştə zəmonədə vey yolə alim be. Jəqo ki Mədinə de ım yolə İmomi ğədəmon havz əbi iyən həx və rosti bənə həşi nuron çəy kəlomiku dəvəşedə be.

Həzrəte İmom Cəfəre Sadığ(ə)-i jimoni həmmə ləzzon Xıdo nom iyən yodiku pur be.

Sınnionku qıləy alim ki İmom Sadığ(ə)-i dərsi məhzəriku vey istifodəş kardə be, Malek İbne Ənəs be ki ə İmomi erfon, Xıdotarsəti iyən ibodəti barədə votəşe: “qıləy rujədə, bə həcci fərizə əncom doey xoto bə Məkkə səmti şimon. bə Şəcərə məçit rəsimon, həmon vırə ki Mədinə milləti vədəqo bə hisob omeydə be. Im məçitədə ehrami olət tan kardemon. Və həmzəman bə “ləbbəykə llahommə ləbbəyk” votey məşğul bimon, ki həmonə vırədə ım dıvo votey lozim be. Co kəson bə normal forma ım dıvo handey məşğul bin, əmmo az İmom Sadığ(ə)-i, vindeme ki ə Həzrət norohət iyən niqəran be, və ləbbeyk votey zəmonədə çəy dimi ranq iyən çəy vanq əvəz əbi. Az bə İmom(ə) səmti şim iyən voteme: ey Peyğəmbəri hırdən, çorə ni, bəpe ım dıvo və ləbbeyki bıvotəmon. Ə Həzrət hamiyəşe: ey Əbi Ameri zoə, çoknə bə ıştən icozə bıdəm ki ləbbeyk bıvotəm? Ləbbeyk votey bə ım məenoe ki ey Xıdo, tı mıni bə ə çi ki handeydəş, az vey rə cəvob bədom və icobət bəkam, və həmişə hozzoim, az Xıdo mığubilədə, çoknə ım beədəbəti əncom bıdəm və ıştəni hozzo bıə bandə elan bıkom? əqə cəvobədə vote bıbu: Tı jıqo niş, həmonə zəmon çiç bıkəm?

Bəle əzizə duston, İmom Sadığ(ə)-i dıvran de çand qılə Bəni Ummiyyə oxonə hakimon, iyən 2 qılə Əbbasi iminnə hakim, Səffah iyən Mənsure Dəvaniği həmzəman be. Ə Həzrəti dıvran vey saxtə dıvran be. Jəqo ki dinədə vey şobhəon iyən muxtəlifə fırğəon icod bin. millət həm siyosi iyən iğtisodi saxtə şəroyetədə ğəror qətəşon be. Həminə vəziyətədə ki həx iyən botil yandeku co karde bıdə nıbe, İmom Sadığ(ə) bənə dəvəşə nuri, hidoyəti boydəğdor bıə və çəy vıcudi həşi dılon iyən fikonədə təsdiğ bıə və çəy rostə sıxənon, həx iyən botıli marzon təyin kardeşe.

İmom Sadığ(ə) ıştə immoməti bino beyədə, əvvəl ıştə Əhle Beyt(ə)-i ki bevəcə şəroyetədə bin bə təğiyyəh dəvət kardəş be ta zərəl-ziyon iyən kıştə beyku əmonədə bıbun, peşo vey hevujə təbliğiyə şəbəkə məxfi surəti rəhbəri kardeşe, ım şəbəkə muhimmə ko ım be ki dini təlimon pevlo iyən təbyiin ko. Ə Həzrət(ə) həmonə roy idoməş do ki çəy bozorqvarə dədə, İmom Muhəmməd Bağır(ə) icod kardəş be.

İşorə kəmon ki İmom Muhəmməd Bağır(ə)-i hərəkəton, sivilizasiya iyən mədəni baxşon barzəti və mısılmonon miyono rabitəon şəbəkə surəti icod kardey cəhətədə, bə nəticə rəsə be və de İmom Sadığ(ə)-i vositə, vey hevuj bıə. İmom Sadığ(ə) 30 soriku vey, milləti rəhbər be iyən çəy dıvranədə mədəni iyən elmi təhəvolaton bəştə barzə səth rəsə.

İmom Sadığ(ə)-i zəmonədə elm iyən zıneyro, mısılmonon ıştəniku vey meyl nışo dodə bin. İmom həm həminə muhitiku istifodəş kardə iyən Mədinədə Cəfəri yolə universiti bə istesmor rosnişe. Millət muxtəlifə məntəğəonku, İmom Cəfəre Sadığ(ə)-i sinifonədə iştirok əkardin.

Mısılmonə alimonku qıləyni,Şeyx Tusi, Recal kitobədə, İmom Sadığ(ə)-i şoqirdon miğdori 3223 nəfər ğeyd kardəşe.

Co Əeme Əthar(ə) muğaisədə İmom Sadığ(ə)-iku vey hədis iyən rəyoyət nəğl bıə. ım pandinə sıxənon iyən hədison ki de ə Həzrəti şoqirdon vositə cəm be, ısət 22 qılə cild ya bə co qılə nəğlon əsos 24 qılə cildədə mıvcudin. Im sıxənon dini, fığhi, əhkom, Ğıroni təfsir, əxloği təlimon, jimoni metod, təzkiyə, ictimai,iğtisodi və siyosi rabitəon barədəy.

Bəle əzizon, har ruj və milləti miyono, İmom Sadığ(ə)-i mahbubiyət bey vey əbi. həmçınin hədisi recal iyən muxtəlifə fəğihon de ım vıcud ki de yande ixtilofışon be əmmo bə ə Həzrət mırociə iyən muxtəlifə mıvzoonədə, Ə Həzrətiku soal əkarin.

Co tərəfiku İmom Cəfəre Sadığ(ə) vey mehribon iyən əbaxş be jəqo ki vey dılon bəştə səmti cəzb kardedə be, ə Həzrət(ə) co kəson bədə zıvon iyən əsəboni rəftoron mığubilədə, çəvonro dıvo əkardi.

Həmonə dıvrə hakim Əbbosi 2minnə xəlifə, Mənsure Dəvaniği həmmə niqəroni iyən tars ım be ki İmom Sadığ(ə) milləti nəzdədə vey mahbub bey holədə be, bə çəy xoto, həmişə cəhdıış əki ə Həzrəti təhğir ko.

İ bne Şəhr Aşub həminə barədə nıvıştəşe: qıləy rujədə Mənsur bə Əbuhənifə votışe: millət bə Cəfər İbne Muhəmməd vey diğğət kardən, çand qılə məsələ hozzo bıkə, jəqo ki ə Həzrət bəvon cəvob doe zuş nıbu, ım bois bəbe İmomi mahbubiyət milləti miyono kam bıbu, Əbo Hənifə həm 40 qılə saxtə soali hozzoış kardə, əmmo İmom Cəfəre Sadığ(ə) bə həmmə soalon cəvobış do. Ə Həzrət bə soalon jıqo cəvobış do ki məsələn şımə etığad jıqoe, Mədinə əholi etığad jıqoe iyən çəmə nəzər və etığad jıqoe, yəni muxtəlifə nəzəon bəyonış kardə.

Peşo Əbu Hənifə bə İmom(ə)-i veyə elm iyən zıney etırofış kardə iyən votışe: milləton miyonədə vey alimə şəxs, ə şəxse ki muxtəlifə məsələonədə, bə muxtəlifə nəzəon əhotəş bıbu.

Nəhayətədə, Mənsur ki çand kərə İmom Cəfəre Sadığ(ə)-i bə ğətl təhdid kardəş be, Hicri Ğəməri 148 minnə sori Şəvvalə manqi 25 minnə rujədə, de zəhrinə anqı vositə, bə İmom Sadığ(ə)-i zəhrış do iyən 65 sorəti sinnədə ə bozorqvarə İmomi şəhidış kardə.

Mehribonon bə ım bərnomə quş doe xoto şıməku təşəkkur kardəm ,dəvət kardəm de Tolışi Rədio bə ico bımandən və bə co bərnoməon həm diğğət kənən.