Britanya ve Amerika'nın İran Gemisi Hususundaki Pasifliği

Britanya'nın İran'a ait petrol tankeri Grace-1 gemisini hukuksuzca alıkoyması, Londra ve Tahran arasında gerginliğe neden olmuştu. Amerika ise bu fırsattan yararlanarak İran'a yönelik maksimum baskı siyaseti çerçevesinde bu tanker gemisine el koyma süresinin uzatılmasına diretiyordu.

Ancak Britanya, pasifliğini ve geri adım attığını açıkça gösteren bir girişimde mecburen bu el koymaya son vermek zorunda kaldı. 
Cebelitarık haber sitesi 15 Ağustos Perşembe öğleden sonra Amerika'nın tüm baskılarına rağmen İran'a ait Grace-1 gemisinin serbest bırakıldığını duyurdu. Böylece Britanya, Cebelitarık hükümeti tarafından el konulan İranlı tankeri 5 haftanın ardından serbest bıraktı. Tabii Londra kendi siyasi prestijini korumak için Grace-1 gemisinin Cebelitarık Özerk Yönetimince salı verdiğini iddia ediyor. 
Yaklaşık 2.1 milyon varil İran petrolünü taşıyan Grace1 tankeri 4 Temmuz 2019'da Cebelitarık güvenlik güçleri ve Britanya deniz kuvvetleri tarafından alı konuldu. Bu girişim ise Tahran ve Londra arasında diplomatik krizlere yol açtı. 
Britanya deniz kuvvetleri İran'ın petrolünü taşıyan gemiyi Cebelitarık boğazında tamamen yasa dışı ve temelsiz bahaneler ile Avrupa Birliğinin Suriye'ye yönelik yaptırımlarını ihlal etme iddiası ile alı koymuştu. Halbuki zaten Suriye'ye yönelik bu yaptırımlar tek taraflı olup İran'ın uymasını da gerektirmiyordu. 
Buna ilaveten Avrupa bizzat birçok kez Amerika'nın tekrarlanan ve tek taraflı yaptırımlarını defalarca kınamıştır. Bu yüzden Avrupa şimdi kendisi aynı çerçevede hareket edemez. Bu nedenden dolayı Londra, İran tanker gemisine alı koyması için hiçbir geçerli gerekçesi yoktu.
 Bu girişim sırasında ise Amerika'nın Londra'yı teşvik etmesi de ifşa oldu. İsveç eski başbakanı Carl Bildt'e göre, Avrupa Birliğinin Suriye'ye yönelik yaptırımlarının ihlali bahanesi ile hem de İran'ın AB'ye üye olmadığı halde Cebelitarık'ta tankerine el konulması, daha çok bir komployu andırmaktadır.
 Bildt Amerika'nın İran'ın petrol ihracatını durdurmaya yönelik çabalarına ve de İspanyol makamların Washington'un Londra'dan bu gemiye el koyması isteği doğrultusundaki açıklamalarına değinerek, "Bu girişim, Amerika ile işbirliği çerçevesinde İran'a olan baskılar doğrultusunda gerçekleşti." Sonucuna vardı.
Buna esasen İran da 19 Temmuz 2019'da Stena İmpero adlı Britanya tanker gemisinin uluslararası kurallara uymaması yüzünden Hürmüz Boğazında el koydu. Tahran bu tankerin Hürmüz Boğazından geçerken dört büyük hata yaptığını ve İran'ın da Hürmüz'ün Kuzey'inde yer alan ülke olarak 1982'de onaylanan Denizcilik Hukuku Konvansiyonu gibi uluslararası kurallara uygun olarak bu petrol  tankere el koyma hakkı olduğunu vurguladı. 
Bu arada ciddi şekilde Brexit sorunu ile uğraşan Britanya Başbakanı Boris Johnson, Amerikan makamlarının özellikle de Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'un arkası kesilmeyen isteklerine rağmen İran ile tanker meselesinin çözülmesinden yana karar alarak, nihayetinde bu hususta açık bir şekilde geri adım attı ve Grace1 tanker gemisini serbest bırakmak zorunda kaldı. 
Şimdi ise bir oldubitti ile karşılaşan Trump hükümeti  yeni girişimlerde bulunarak İran'ın petrolünü boykot etmekteki başarısızlığını İran tanker gemilerinin alı konulması ile telafi etmek istiyor. 
Amerika dışişleri bakanlığı 16 Ağustos Cuma günü yayımladığı bildiride serbest bırakılan Grace1 İran gemi mürettebatına yönelik yaptırım tehdidinde bulundu. 
Amerika'nın tüm baskıları ve muhalefetine rağmen Grace1 gemisi şimdi serbest ve mürettebatı ile birlikte istediği yere sefer yapabilir. 
İran İslam Cumhuriyeti Denizcilik ve Limanlar Örgütü Başkan Yardımcısı Celil İslami bu hususta şöyle diyor: "Grace1 gemimiz Cebelitarık'ta alıkonulduğu sırada, Panama bayrağını kullanımına son verdi. Geminin sahibi isteği üzerine halihazırda gemi İran İslam Cumhuriyeti bandırası ile sefer yapıp adı Grace1'den "Adrian Derya"ya değiştirildi. Bir sonraki seferi ise Akdeniz'e gerçekleşecektir. "
Görünün o ki geminin seferlerini düzenlemesi için bir sorun söz konusu değildir. 
Böylece Trump hükümeti stratejik ortağı Britanya ile beraber İran karşısında Grace1 tanker gemisi hususunda açıklanması zor, büyük bir yenilgi almıştır./