Rusya'nın İran'ın toprak bütünlüğüne saygısına vurgusu üzerine
İran'ın Moskova Büyükelçisi Kazım Celali, dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Batı Asya ve Afrika Özel Temsilcisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov ile ikili ilişkileri görüştü.
Görüşmede Rusya-Fars Körfezi İşbirliği Konseyi’nin sonuç bildirisinde yer alan İran'la ilgili asılsız iddialar da gündeme getirildi.
Rus diplomat, ülkesinin İran'ın ulusal egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı duyduğunu söyledi.
Tahran, son günlerde düzenlenen Rusya-Fars Körfezi İşbirliği Konseyi toplantısı sonrasında, İran'a ait olan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) egemenlik iddiasında bulunduğu Fars Körfezi'ndeki Bumusa, Büyük Tonb ve Küçük Tonb adaları hakkında yapılan ortak açıklamaya tepki göstermişti.
Rusya'nın İran'ın toprak bütünlüğüne saygı vurgusu, İran yetkilileri ve basını tarafından Moskova'nın Fars Körfezi'nde İran'a ait olan 3 ada hakkındaki yaklaşımına çeşitli tepkilerin ardından geldi. Tahran defalarca Bumusa, Büyük Tonb ve Küçük Tonb'ın İran İslam Cumhuriyeti'nin sonsuza kadar ayrılmaz bir parçası olduğuna vurgu yaparak, bu bağlamdaki her türlü iddiayı kınamıştır. Üç ada konusu, İran ile BAE arasındaki esas anlaşmazlık konusudur. BAE, bu adaların bu ülkeye ait olduğunu, ancak İran'ın işgali altında olduğunu iddia ediyor. Oysa İran bu üç adanın kendi topraklarının ayrılmaz parçası olduğunu ve bunun üzerinde her türlü müzakere veya uluslararası hakemliği kabul etmeyeceğini kesin olarak bildiriyor.
İran'ın üç ada üzerindeki egemenliğinin kökleri Elam, Medyan, Ahameniş, Part ve Sasani krallıklarının dönemlerine dayanmaktadır. 1948'de üç ada, İngiliz İmparatorluğun tarafından tamamen işgal edildi, ancak 1971'e kadar o dönemde İran hükümetlerinin hiçbiri bu işgali kabul etmedi ve Bumusa, Büyük Tonb ve Küçük Tonb adaları İran'ın bölünmez parçası olarak haritalarda yerini aldı.
1971'de İran ile İngiltere arasında yapılan anlaşmadan sonra ve İngiltere askeri güçlerinin bölgeden çekilmesi ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin kurulmasından önce, Bumusa, büyük Tunb ve küçük Tunb, yaklaşık 70 yıl aralıksız şekilde İran hükümetinin İngiliz işgaline karşı süren şikayetleri nihayet sonuç vererek İran'a iade edildi.
Fars Körfezi İşbirliği Konseyi ve Rusya dışişleri bakanlarının 6. Toplantısının ardından 10 Temmuz'da yayınlanan ortak bildiride, 6 Arap ülkesi ve Rusya, BAE'nin Büyük Tonb, Küçük Tonb ve Bu Musa üzerindeki iddiasına işaretle, BAE'nin bu meselenin İran ile ikili müzakere veya uluslararası mahkeme yoluyla çözüme kavuşmasına ilişkin çabaları desteklendi. Bu konu İran İslam Cumhuriyeti'nin Moskova'ya karşı resmi itirazına yol açtı, Dışişleri Bakanı ve bazı yetkililerin sarih tepkilerinin ardından Rusya'nın Tahran Büyükelçiliği de dışişlerine çağrılarak, İran'ın itirazları bildirildi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani d Fars Körfezi İşbirliği Konseyi ve Rusya dışişleri bakanları ortak bildirisinde İran'a ait adalara ilişkin yer alan konuları reddederek, bu adaların sonsuza kadar İran'a ait olduğunu, Bu tür bildirilerin yayınlanmasının İran ile Komşu ülkelerin dostane ilişkileriyle bağdaşmadığını vurguladı.
Bu durum, İran'ın Rusya ve de Çin ile yakın ilişkilerine rağmen, bu ülkelerin İran'ın toprak bütünlüğüne karşı yaklaşım ve açıklamalarda bulunduklarında, Tahran'ın tereddütsüz şekilde bu bağlamda kesin şekilde yanıt vereceğini gösteriyor.
Burada üzerinde durulması gereken konu, BAE'nin BM Güvenlik Konseyi'ne 1980 yılındaki şikayet ve davalarından sonuç almadığı halde, bu adalar hakkındaki mülkiyet iddialarına devam etmesidir. Gelinen aşamada başarısız çabalarına rağmen BAE yine uluslararası güçlerin desteğini almaya çalışıyor. İran, Bumusa, Büyük Tonb ve Küçük Tonb üzerindeki ulusal egemenliği konusunda güçlü ve sağlam belgelere sahip olduğuna göre, BAE'nin bu hususta başarılı olma ihtimali yok. Nitekim İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan da paylaştığı bir tweette, "İran'ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü üzerinde hiçbir tarafa karşı müsamaha göstermeyeceğiz". İfadesini kullandı./
