Suriye anayasa komitesinin 6. tur görüşmelerinin başarısızlığı

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye anayasa komitesinin 6. tur görüşmelerini "hayal kırıklığı" olarak niteledi.

Pedersen yaptığı açılamada, Suriye anayasa komitesinin 6. tur görüşmelerinden herhangi bir sonuca varmadığına işaretle, bu durumun hayal kırıcı olduğunu belirtti. Pedersen ayrıca, bir sonraki görüşmeler için herhangi bir tarihin de belli olmadığını kaydetti.
Suriye anayasa komitesi görüşmeleri BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 kararnamesi uyarınca başladı. BM Güvenlik Konseyi'nin kararı uyarınca, BM, Suriye'nin yeni anayasasının hazırlanması için inisiyatifi elinde bulundurmakla görevlendirildi. BM de, 2254 sayılı kararname uyarınca, 50'si Suriye yönetimi, 50'si muhalefet ve 50'si de sivil toplumdan olmak üzere 150 üyeden oluşan Suriye anayasa komitesini kurmuş oldu. Suriye anayasa komitesi çerçevesinde anayasa taslağının tedvini için görevlendirilen 45 üyelik bir alt komite de kurulmuş oldu. Bu komitede üç taraftan 15'er üye yer almakta.
BM Güvenlik Konseyi ve BM'in Suriye Anayasa Komitesi'nin oluşturulmasına yönelik kararı, 27 şubat 2012 tarihinde ülkede krizin başlamasından bir sene sonra 5. anayasanın hazırlanarak referanduma sunulduğu ve halk tarafından onaylandığı bir ortamda alındı. Ancak muhalifler söz konusu yeni anayasayı kabul etmeyince Şam yönetimi de BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 kararı uyarınca anayasa komitesinin kurulmasını kabul etti.
Suriye'nin yeni anayasasının hazırlanması için 1. ve 2. tur görüşmeler Ekim 2019'da, 3. tur görüşmeleri 3 Ağustos 2020 ve 4. turu da Aralık 2020'da gerçekleşti. 5. tur görüşmeler de 5 gün süreliğine ocak 2021'de Cenevre'de düzenlendi. 6. tur görüşmeler de 18 Ekim tarihinde başladı ve 22 Ekim tarihinde herhangi bir sonuca varmadan sona ermiş oldu.
Ancak Suriye anayasa komitesine ilişkin görüşmelerin 2 yılın ardından ve yapılan 6 tur görüşmelere rağmen neden hala sonuca varmadığı, üzerinde durulması gereken konudur.
BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen'in bu bağlamda yaptığı açıklamada, bu toplantıya katılanlar arasındaki anlaşmazlıklara işaretle, bu tur görüşmelerin sona erdiğini, fakat yapılacak girişimlerin mekanizması hakkında net bir anlayışa sahip olmadıklarını vurguladı.
En önemli anlaşmazlık konularından biri, Suriye ülkesinin ismi hakkındadır. Arap olmayan bazı Suriyeli muhalifler, "Suriye Arap Cumhuriyeti"nin isminin değiştirilmesini isterken, Suriye yönetimini temsil eden heyet bunu kabul etmemekte. Diğer bir anlaşmazlık da, Suriye'de işgalcilere ilişkindir. Suriye yönetimi yeni anayasada bu ülke topraklarında işgalciliğin incelenmesini isterken, bazı muhalifler buna karşı çıkmaktalar.
Suriye anayasa komitesinin üyelerinden "Mis Keridi" bu hususta yaptığı açıklamada, muhaliflerin, Amerikan ordusunun bulunması dahil Suriye topraklarını işgal eden ülkelerin işgalinin geçici bir mesele olduğu gerekçesiyle, bunun yeni anayasaya alınmaması gerektiğini düşündüğünü kaydetti.
Diğer bir konu da, her ne kadar Suriyeli muhalifler, Cenevre'deki anayasa komitesi oturumlarına katılsalar da, her biri bir yabancı ülkeye bağımlılar ve bu ülkelerin belirlediği gündemle müzakerelere katılıyorlar. 
Mis Keridi bu hususta yaptığı açıklamada,  Riyad heyeti olarak bilinen muhalefetin müzakereci heyetinin işgalciler tarafından desteklendiği için büyük bir ulusal çatlak oluştuğunu ve gerçek dışı önerilerde bulunduğunu vurguladı./